29/03/2024

ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΑΩ ΣΧΟΛΕΙΟ! – Οι δυσκολίες της προσαρμογής


Με τον όρο «δυσκολία προσαρμογής», εννοούμε την αξιοσημείωτη ενόχληση ή/και δυσφορία του παιδιού , καθώς και μια ενδεχόμενη έκπτωση της λειτουργικότητάς του σε κάποιον τομέα (γνωστικό-νοητικό, κοινωνικό, συναισθηματικό), κάτι που συχνά συνεπάγεται καθυστέρηση των αναπτυξιακών στόχων (Herbert, 1991, 1995. DSM-IV, 1994. Μπεζεβέγκης, 1987. Wenar, 1994). Ωστόσο, διακρίνονται από προσωρινότητα και ρευστότητα, μιας και σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι παρά η ακραία έκφραση των αναπτυξιακών τάσεων (Γαλανάκη, 2004).

Παιδιά και έφηβοι, τείνουν να εκφράζονται μέσω της συμπεριφοράς, επομένως  κάτω από αυτήν μπορεί να κρύβονται συναισθήματα άγχους για ορισμένες καταστάσεις, όπως μια αλλαγή περιβάλλοντος, ένα συμβάν μέσα στην οικογένεια, το άγχος αποχωρισμού, ή να αποτελούν ενδείξεις για κάποιο φοβικό ερέθισμα στο σχολείο, π.χ. bullying.  Άλλες μορφές δυσκολίας στην προσαρμογή, μπορεί να είναι η επιθετική ή διαταρακτική συμπεριφορά, η απόσυρση ή υπερβολική ντροπαλότητα, ενώ κάποιες από αυτές πιθανώς να οφείλονται σε μαθησιακή δυσκολία, π.χ. ελλειματική προσοχή ή υπερκινητικότητα,  οπότε και χρίζουν διαφορετικής αντιμετώπισης.

Να επισημάνουμε εδώ, ότι πολλές συμπεριφορές που αποτελούν πρόβλημα σε μια αναπτυξιακή φάση, δεν είναι το ίδιο σε κάποια άλλη, όμως μια συμπεριφορά που επιμένει και δεν συνάδει με την ηλικία του ατόμου, οπωσδήποτε θα πρέπει να εξεταστεί (π.χ. φοβίες, αρνητισμός),αν και μερικές τροποποιούνται αναλόγως της ηλικίας, όπως μια φοβία ή ένα άγχος που σωματοποιείται, ή μια υπερβολική εξάρτηση από τους ενήλικες στον περίγυρο που εμποδίζει την αλληλεπίδραση με συνομηλίκους.

Στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, οι δυσκολίες αυτές  ξεπερνιούνται από μόνες τους, και μπορεί να είναι αναμενόμενες αφού, ιδίως τα μικρότερα παιδιά, δεν μπορούν να εκφράσουν ακριβώς το πώς νιώθουν.
Γονείς και εκπαιδευτικοί δρουν και εδώ καταλυτικά, τόσο ως πολύτιμοι πληροφοριοδότες για τη συμπεριφορά του παιδιού, όσο και ως δείκτες για την όποια δυσλειτουργία. Σε κάθε περίπτωση βέβαια, θα πρέπει να συνεκτιμάται το περιβάλλον εκδήλωσης, οι συνθήκες, η συχνότητα, και η γενικότερη εικόνα του ατόμου.

Η ενθάρρυνση της αλληλεπίδρασης με τους συνομηλίκους, ώστε να αμβλυνθούν οι διαφορές, η κατανόηση και ο σεβασμός στην προσωπικότητα του άλλου και η εμπλοκή σε δραστηριότητες που προωθούν αυτές τις αξίες, καθώς και η οργάνωση του χρόνου του παιδιού, ώστε να μελετά και να ψυχαγωγείται όσο χρειάζεται, είναι σημαντικά εργαλεία που αποδεικνύονται χρήσιμα στην πρόληψη και την αντιμετώπιση τυχόν δυσκολιών, αλλά και γενικότερα, σε όλη την πορεία του παιδιού προς την αυτοεκπλήρωση.

Βασιλική Πανουργιά

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

-Γαλανάκη, Ε., Δυσκολίες προσαρμογής των παιδιών και των εφήβων: ορισμός, ιδιαιτερότητες, διάκριση από την ομαλή συμπεριφορά. (Στο:  Καλαντζή-Αζίζι, Α., Ζαφειροπούλου, Μ., Προσαρμογή στο σχολείο, πρόληψη και αντιμετώπιση δυσκολιών, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2004)

-Μπεζεβέγκης, Η., Εξελικτική Ψυχοπαθολογία, Αθήνα, 1987

-Herbert, Μ. (1991). Clinical child psychology. New York: Wiley

-Herbert, M. (1995). Ψυχολογικά προβλήματα παιδικής ηλικίας (Επόπτης ελληνικής έκδοσης:  Ι. Ν. Παρασκευόπουλος). Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα

-Wenar, C. (1994). Developmental psychopathology. From infancy through adolescence (3rd ed.). New York: McGraw-Hill


mm
About Βασιλική Πανουργιά 13 Articles
Απόφοιτος του τμήματος Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής-Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ και μεταπτυχιακό στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, με κατεύθυνση Παιδαγωγική Ψυχολογία και Εκπαιδευτική Πράξη. Είναι κάτοχος επάρκειας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα και έχει ασχοληθεί με την εκπαίδευση μειονοτικών ομάδων και μεταναστών. Στον ελεύθερο χρόνο της ασχολείται με τη μουσική και το ραδιόφωνο

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*