Ξεφεύγοντας από την μικρή εικόνα, θα δούμε πως η κρίση της κεντροαριστεράς αλλά και της αριστεράς, δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Πανευρωπαϊκά τα κεντροαριστερά κόμματα καταρρέουν ενώ τα αριστερά παραμένουν στην ίδια στασιμότητα χωρίς σοβαρές ενδείξεις κοινωνικής διείσδυσης, ικανής να αλλάξει τους συσχετισμούς.
Αν θελήσουμε να αναζητήσουμε τα αίτια, οφείλουμε από την αρχή να παρατηρήσουμε πως η Ευρωπαϊκή αριστερά παίζει ένα «διακοσμητικό» ρόλο για τις φιλελεύθερες δημοκρατίες και τα πολιτικά τους συστήματα. Ρόλο που έχει σκοπό απλώς να αποδείξει τον δημοκρατισμό τους.
Μπορεί τα αριστερά κόμματα να υπήρξαν και να παραμένουν μαχητικά, μπορεί να ήταν και να είναι στους δρόμους και να αμφισβητούν στην πράξη τα κόμματα εξουσίας και τις πολιτικές τους, όμως δεν καταφέρνουν να γίνουν μαζικά. Κόμματα με δυναμική ικανή να ανατρέψει. Παραμένουν κόμματα ψήφου διαμαρτυρίας και όχι ψήφου ανατροπής.
Μπορεί το ΚΚΕ να αύξησε την δύναμη του όμως δεν το έκανε επειδή έπεισε αυτό το 2% ότι απαιτείται ανατροπή. Το ΜΕΡΑ που δυστυχώς δεν εισήλθε στην βουλή μίλησε για ανατροπή και ρήξη αν και ρεαλιστική με ότι αυτό σημαίνει, όμως δεν κατόρθωσε να έχει οφέλη από τον κατακερματισμό του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό συνέβη γιατί «τρόμαξε» τους πολίτες.
Κάποιος που έφυγε από τον ΣΥΡΙΖΑ για πολλούς και διάφορους λόγους, πιο εύκολα θα κινηθεί σε κάτι που θεωρεί σχετικά πιο συστημικό παρά σε κάτι που αυτοπροσδιορίζεται ως εντελώς αντισυστημικό. Πιο εύκολα θα πάει σε μία επιλογή τύπου ΚΚΕ ή «μεταλλαγμένης» Κωνσταντοπούλου παρά σε μία επιλογή τύπου ΜΕΡΑ με νωπές τις μνήμες της περιόδου του 2015 και την επαναφορά τους με τις αναφορές περί παράλληλων νομισμάτων. Ο κόσμος δεν θα μπει στην διαδικασία να ψάξει τι ακριβώς είναι αυτό που είπε ο Γ. Βαρουφάκης.
Θα το καταδικάσει μόλις βγει από το στόμα του χωρίς δεύτερη σκέψη και θα το κάνει γιατί δεν θέλει να πλέει σε «αχαρτογράφητα νερά» στην οικονομία. Θέλει «σιγουριά». Σκέφτεται πως η διαπραγμάτευση του 2015 έφερε βαρύτερη φορολόγηση από την μη διαπραγμάτευση. Σκέφτεται πως εκτός ευρωατλαντικού πλαισίου και Ευρωπαϊκής καθοδήγησης η Ελλάδα θα γίνει «χειρότερη» και όχι «καλύτερη».
Εν τέλει σκέφτεται πως από μόνη της η χώρα, δεν μπορεί να σταθεί και να ανταποκριθεί σε τίποτα σοβαρά. Οι θέσεις της αριστεράς, δεν πείθουν γιατί εν πολλοίς μιλούν για σχετικά πιο ακηδεμόνευτες πολιτικές. Δεν αναφέρομαι στον ΣΥΡΙΖΑ προφανώς. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει εξελιχθεί σε ένα πλήρως συστημικό κόμμα εξουσίας.
Δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε πως εντός Ευρωπαϊκού πλαισίου, το βιοτικό επίπεδο της χώρας μας βελτιώθηκε, όπως δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε πως άλλο πράγμα είναι η άτακτη και άλλο η ελεγχόμενη χρεοκοπία για ένα κράτος και τους πολίτες του.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως όλοι στηλίτευαν την πολιτική επιλογή Παπανδρέου αλλά όλοι εν τέλει την ακολούθησαν μετά το «Καστελόριζο». Την ακολούθησαν γιατί αδυνατούσαν να προβλέψουν τις συνέπειες μιας άτακτης χρεοκοπίας και να συνδέσουν το όνομα τους με αυτήν. Μιλάω για τον ΣΥΡΙΖΑ κυρίως γιατί ο Α. Σαμαράς απλά είδε το αντιμνημόνιο σαν «όχημα» ανόδου στην εξουσία.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εν πολλοίς, δεν ηττήθηκε επειδή έχασε την αντισυστημικότητα και το ριζοσπαστισμό του πρώτου μισού του 2015, αλλά επειδή δεν έκανε απόλυτα ξεκάθαρο ότι τον έχει αφήσει οριστικά στο παρελθόν. Δεν απόδειξε πως αποτελεί ένα «σοβαρό» και «άξιο εμπιστοσύνης» κόμμα. Πάντως οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως ο Α. Τσίπρας είχε διαγνώσει τι χρειαζόταν για να διατηρήσει το κόμμα σε τροχιά εξουσίας, απλώς δεν ήταν πειστικός όπως αποδείχθηκε.
Εντός φιλελεύθερου δημοκρατικού πλαισίου, τα αριστερά κόμματα χάνουν κομμάτι κομμάτι το ριζοσπαστισμό τους κι αυτό γιατί όσο ριζοσπαστικά κι αν θεωρούν πως είναι, δεν έχουν στην ουσία έτοιμη μια πιο πειστική εναλλακτική διακυβέρνησης. Δεν ξέρουν τι μέλλει γενέσθαι ακολουθώντας έναν πιο σοσιαλιστικό δρόμο, μέσα σε ένα περιβάλλον απόλυτης κυριαρχίας των αγορών.
Συν τοις άλλοις, η σύγχρονη καπιταλιστική βαρβαρότητα υπάρχει και ασκείται, όχι τόσο στην Ευρώπη ακόμα. Ασκείται στην Ασία και είναι και κρατική πια. Η Ευρώπη και δη η προηγμένη αλλά ακόμα και η πιο «καθυστερημένη», δεν συγκεντρώνει ακόμα τα τυπικά χαρακτηριστικά αυτή της βαρβαρότητας, που θα έδιναν «καύσιμο» στην αριστερά.
Είναι πιο ήπια η κατάσταση για τους εργαζόμενους γιατί η σκληρή παραγωγική διαδικασία έχει μεταφερθεί στην Ασία όπου θα βρούμε και την σύγχρονη καταπιεσμένη εργατική τάξη.
Οι δυτικοί «ολιγάρχες» έχουν μεταφέρει την παραγωγή τους στην φτηνή και δουλευταρού Ασία και κρατούν τις δυτικές κοινωνίες σχετικά ήρεμες και «χορτάτες» προς το παρόν και τα κράτη τους απαλλαγμένα από τις μεγάλες κοινωνικές, οικονομικού περιεχομένου, εξεγέρσεις του παρελθόντος.
Απαλλαγμένα και ελεγχόμενα από τεχνοκρατικές γραφειοκρατίες τα κράτη οδηγούν ολοταχώς στην πλήρη αποπολιτικοποίηση τις μεσαίες κοινωνικές τάξεις και την νέα γενιά, η οποία ασπάζεται περισσότερο ένα πρότυπο πολιτικού σαν αυτό του Μητσοτάκη παρά ένα μεταπολιτευτικό «απομεινάρι».
Συνυπολογίζοντας τα παραπάνω, κατανοούμε γιατί η επιλογή Μητσοτάκη φαντάζει στα μάτια του κόσμου σαφώς πιο ρεαλιστική από την επιλογή ακόμα και του πλήρως «συστηματοποιημένου» πλέον ΣΥΡΙΖΑ. Ή γιατί ένα κόμμα σαν το ΜΕΡΑ δεν κατόρθωσε όχι απλά να ενισχυθεί αλλά έχασε δυνάμεις κιόλας, παρά το ότι δεν έχει τα χαρακτηριστικά πολιτικού «πυροτεχνήματος».
Γιατί; Επειδή δεν εγγυώνται «ηρεμία». Γι αυτό απορρίφθηκε τόσο εκκωφαντικά και η απλή αναλογική στις εκλογές του Μαΐου.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, τα αριστερά και κεντροαριστερά κόμματα προσπαθούν να πείσουν είτε με «αφίσα» τον «επαναστατισμό» και βάση μια πεπαλαιωμένη ρητορική, είτε με τον ρεφορμισμό. Το πρώτο ακούγεται γραφικό στα αυτιά της πλειοψηφίας πια, ενώ το δεύτερο ίσως και να φοβίζει περισσότερο και απορρίπτεται πλήρως μετά τις μέρες του 2015.
Όπως και να χει, η τράπουλα είναι «σημαδεμένη» για την αριστερά. Είτε θα «προσκυνήσει» εάν διεκδικήσει κάτι παραπάνω, είτε θα ζει μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, ακίνδυνη, προσπαθώντας να πείσει με το χιούμορ και τον αυτοσαρκασμό.
Υ.Γ: Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο της προεκλογικής περιόδου ήταν η προσπάθεια της αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ να παρουσιάσουν την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα ως εντελώς δυστοπική, σε αντίθεση με την πάγια θέση της κυβέρνησης πως όλα αυτά είναι παράγωγα της μιζέριας που χαρακτηρίζει εν γένει την αριστερά. Δεν χρειάζεται να πούμε ποιον «αντικατοπτρισμό» διάλεξαν οι πολίτες να δουν.
Χάρης Φιλιππάκης
Leave a Reply