Ζούμε στο έπακρον, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, για την οποία τόσα χρόνια μας προειδοποιούν οι επιστήμονες. Τα δάση μας καίγονται, με μια δυνατή βροχή πνιγόμαστε και οι φετινές καλοκαιρινές θερμοκρασίες, έχουν πιάσει κόκκινο, καταγράφοντας τον πιο ζεστό Ιούλιου των τελευταίων χρόνων. Τι κάνουμε για όλα αυτά;
Μήπως ένα από τα πιο σημαντικά βήματα είναι η ευαισθητοποίηση των παιδιών; Και πώς θα γίνει αυτή, αν όχι μέσα από την Τέχνη; Εμείς μιλήσαμε με την Αθηνά Μπερδέκα, που χρόνια τώρα δουλεύει πάνω στο συγκεκριμένο θέμα ευαισθητοποιώντας το μέλλον του πλανήτη μας, τα παιδιά.
Στις 5 και 6 Αυγούστου στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας, στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2023» του Υπουργείου Πολιτισμού θα παρουσιάσει το έργο του Στράτου Σωπύλη, «Το παγάκι που δακρύζει».
Η ίδια μας εξηγεί ότι : «Τα παιδιά έχουν μία αυθόρμητη ελπίδα και αισιοδοξία, μέσα από αυτό το πρίσμα συνομιλούμε μαζί τους για την οικολογική καταστροφή» .
Το πολύ ενδιαφέρον, στη συγκεκριμένη δουλειά είναι ότι τα παιδιά σκηνοθετούν την παράσταση που θέλουν, όπως τη θέλουν, έχοντας στα χέρια μια ιστορία συγκινητική, ποιητική, χαμογελαστή, στα όρια της επιστημονικής φαντασίας, μια ηθοποιό, έναν μουσικό, ένα πιάνο, κρουστά και ηλιακά φώτα, απολύτως χωρίς κανένα καλώδιο και πρίζα, με σκοπό να δημιουργήσουν ελεύθερα τον δικό τους σκηνικό κόσμο και να τον παρουσιάσουν σε μικρούς και μεγάλους.
Πείτε μας, δύο λόγια για την παράσταση: «Το παγάκι που δακρύζει» την οποία θα δούμε στις 5 και 6 Αυγούστου στη Λάρισα.
Το παγάκι που δακρύζει είναι ένα πρωτότυπο κείμενο από τον Στράτο Σωπύλη, συνεργάτη ηθοποιό και συγγραφέα πολλών κειμένων που έχουμε ανεβάσει με την MeWe. Το κείμενο αυτό γράφτηκε ειδικά για αυτό το εγχείρημα. Από την αρχή είχαμε αποφασίσει σε αυτήν την παράσταση να είναι η σκηνοθεσία στα χέρια των παιδιών και να συνδεθούμε όλοι οι συνεργάτες με την αυθεντική σχέση και την πηγαία αγάπη που έχει ένα παιδί με το περιβάλλον. Προσπαθήσαμε να μείνουμε σιωπηλοί και να δώσουμε χώρο να ακουστούν οι δικές τους ιδέες, και αυτό σε συνδυασμό με την ανάγκη μας να μείνουμε πιστοί στην αισθητική μας, ανέβασε τον πήχη της δυσκολίας.
Είναι μία παράσταση που καμαρώνω, μέσα από αυτήν, για την πίστη, την έμπνευση και την ευρηματικότητα που έδειξαν όλοι οι συντελεστές σε αυτό το δύσκολο εγχείρημα.
Ο Στράτος Σωπύλης που μας έδωσε ένα υπέροχο κείμενο, βράχο για πολλές “βουτιές’,
ο Δημήτρης Παπαλάμπρου με τις υπέροχες μουσικές του, ο Χάρης Σουλιώτης που έντυσε όλες τις ιδέες μικρών και μεγάλων με περίσσιο θάρρος και ταλέντο, η Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη που έδωσε φως στις σκέψεις μας, η υπέροχα χρήσιμη κοινωνιολόγος Λέα Ευσταθίου, ο Γιώργος Γερανάκης που κάνει πράξη κάθε ιδέα και “τρέλα” μας και η Κατερίνα Μπερδέκα που χωρίς αυτήν τίποτα δεν θα είχε αρχίσει για να μπορέσει να υπάρξει και να συνεχιστεί. Αξίζει να ρισκάρουμε με τόσο πολύτιμους συνεργάτες και φίλους και σε κάθε καινούργια απόπειρα να γνωρίζουμε όλοι μαζί νέους δρόμους και προσανατολισμούς.
Πόσο δύσκολο είναι να μιλήσει κανείς στα παιδιά για την οικολογική καταστροφή;
Σε κάποιο σημείο του έργου ένας Πλάτανος λέει στην ηρωίδα μας την Παυλίνα: “Η καρδιά σου χτυπάει στο ρυθμό όλου του κόσμου. Κι εσύ που δε μιλάς πολύ την ακούς καθαρότερα. Μα οι θόρυβοι που εσείς οι άνθρωποι κάνετε σας μπερδεύουν”.
Τα παιδιά γνωρίζουν για την οικολογική καταστροφή. Απλώς βλέπουν τι συμβαίνει
γύρω τους. Θα ήταν υπέροχο να καταφέρουμε να τα βοηθήσουμε μεγαλώνοντας να μην σταματήσουν να βλέπουν και να αντιδρούν.
Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα μαζί με την κοινωνιολόγο Λέα Ευσταθίου προσπαθήσαμε να επεξεργαστούμε με τα παιδιά τους τρόπους συναισθηματικής διαχείρισης της τεράστιας καταστροφής του περιβάλλοντος και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον τους. Τα παιδιά έχουν μία αυθόρμητη ελπίδα και αισιοδοξία,
μέσα από αυτό το πρίσμα συνομιλούμε μαζί τους για την οικολογική καταστροφή.
Στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας, αυτή την περίοδο, εκθέτει τα έργα του και ο Κώστας Βρεττός με ξύλινα γλυπτά από την μεγάλη καταστροφή των δασών της Εύβοιας. Και φέτος το καλοκαίρι η χώρα μας πλήττεται από μεγάλες πυρκαγιές. Υπάρχει τελικά λύση σ’ αυτό το ζήτημα;
Τα γλυπτά του Κώστα Βρεττού βγάζουν μία κραυγή, στέκουν ακίνητα και είναι σαν να ουρλιάζουν. Είναι αυτό που πολλοί αισθανόμαστε να ξεχειλίζει από το μυαλό μας βλέποντας για άλλο ένα καλοκαίρι να καίγονται τόσα μέρη στην Ελλάδα. Δεν μπορώ να πω τίποτα. Βαθιά θλίψη και θυμός. Όσο το κέρδος και το συμφέρον στέκουν πιο ψηλά από την ανθρώπινη φύση και το περιβάλλον, μόνο σκοτάδια θα μας περιμένουν και καμία λύση δεν θα φαίνεται σαν φως στο τούνελ.
Πείτε μας δύο λόγια για το ecotheater. Στην Ελλάδα πόσο επενδύουμε σ’ αυτό;
To ecotheater αντλεί την θεματολογία του από περιβαλλοντικά ζητήματα και κατά την διαδικασία της δημιουργίας μιας παράστασης γίνεται προσπάθεια να αξιοποιηθούν βιώσιμα οικολογικά υλικά για τα σκηνικά, τα κοστούμια, τη χρήση της ενέργειας. Στα ελληνικά το συναντάμε σαν «Οίκο-θέατρο», «Θέατρο για το Περιβάλλον», «Πράσινο Θέατρο», «Βιώσιμο Θέατρο».
Νομίζω αυθόρμητα χρησιμοποιώ το ecotheater και στην συνομιλία μου με τα παιδιά γιατί νιώθω ότι περιγράφω κάτι που συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Στην Ελλάδα γίνονται πολλές παραστάσεις και ειδικά για παιδιά που μιλούν για το περιβάλλον αλλά δεν κατηγοριοποιούνται σε έναν τομέα που ονομάζεται οικολογικό θέατρο, ίσως γιατί δεν υπάρχει η γενικότερη φιλοσοφία που εντάσσεται η χρήση βιώσιμων και οικολογικών πρακτικών στην απόδοση και τη δημιουργία μιας παράστασης. Αυτό που με συγκινεί σε αυτό είναι η πρόταση για το λιτό, στην δημιουργία με οικονομία. Κάπως με αυτό επαναπροσδιορίζεις τι είναι αναγκαίο και τι όχι για να δημιουργήσεις μία παράσταση.
Πώς τα ερεθίσματα που δίνει το μουσείο λειτουργούν στον πυρήνα της θεατρικής σας δουλειάς;
Η αλήθεια είναι ότι το Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας είναι ένα πολύ δραστήριο μουσείο και θα μπορούσε να αποτελέσει έμπνευση για μία ξεχωριστή παράσταση που θα αντλεί την θεματολογία της από το ίδιο. Εμείς θα προσπαθήσουμε βοηθήσουμε να ζήσουν τα παιδιά την ατμόσφαιρά του και βλέποντας τις εκθέσεις του να έρθουν πιο κοντά στις συζητήσεις μας για τον παραλληλισμό του ecotheater και του αρχαίου ελληνικού θεάτρου.
Δουλεύετε ως εμψυχώτρια σε θεατρικές ομάδες παιδιών σε σχολεία στην πρωτοβάθμια και στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Από την εμπειρία σας, πόσο μπορεί να βοηθήσει το θέατρο και η τέχνη εν γένει τα παιδιά;
Το θέατρο, η τέχνη εν γένει και η παιδεία νομίζω είναι η απάντηση στο πώς μπορεί να γίνει ο κόσμος μας καλύτερος. Το θέατρο βοηθάει τα παιδιά στην ανάπτυξη της προσωπικότητας τους, στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης τους. Προάγει την ενσυναίσθηση, την αλληλεγγύη, την ομαδικότητα. Όπως συζητάμε και με τους μαθητές μου είναι μία πρόβα για τη ζωή. Αναμετριέσαι με διλλήματα, με αποφάσεις, με αισθητικές και όλα αυτά συνομιλώντας με ποιητές, θεατρικούς συγγραφείς, ζωγράφους, συνθέτες. Η απάντηση είναι ναι .Μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ τα παιδιά.
Υπήρχε κάποια περίπτωση που σας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση;
Είναι πάρα πολλές οι περιπτώσεις των παιδιών που βάζουν το θέατρο στη ζωή τους και η καθημερινότητά τους αλλάζει. Αυτό που παρατηρώ στα περισσότερα χρόνο με τον χρόνο είναι η ενίσχυση της αυτοπεποίθησής τους.
Επόμενα επαγγελματικά σχέδια;
Ολοκληρώνοντας της παραστάσεις στην Λάρισα, ξεκινάμε δουλειά για το βιωματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμαIt’s a wrap που επιχορηγήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και απευθύνεται σε έφηβους που θα διερευνήσουν το δυναμικό τους στον κόσμο της 7ης τέχνης με σκοπό μια εισαγωγική επαγγελματική κατάρτιση. Ο σκοπός θα επιτευχθεί μέσα από μια σειρά εργαστηρίων από έμπειρους κινηματογραφιστές που θα εισάγουν τους νέους σε γνώσεις και δεξιότητες όπως η συγγραφή κειμένου, η υποκριτική, η ανεύρεση χώρων, η σκηνοθεσία, το μοντάζ, η μουσική με στόχο να δημιουργήσουν τη δική τους ταινία .
Επίσης το Σεπτέμβρη θα έχω τη χαρά να ταξιδέψω στην Μήλο για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Μικρός Πρίγκιπας: η φιλία ως αντίδοτο της μοναξιάς» που οργανώνει η Φιλιώ Λούβαρη και το Διεθνές Κέντρο Χορού και Θεάτρου Μήλου. Μια δράση που είναι εγκεκριμένη από το Υπουργείο Πολιτισμού και απευθύνεται σε παιδιά και έφηβους από 8 έως 18 ετών
Λάρισα – Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας
5 & 6 Αυγούστου 2023
Προκρατήσεις για το μοναδικό αυτό εγχείρημα από τις 24 Ιουλίου στο digitalculture.gov.gr και στο nationalopera.gr. Είσοδος ελεύθερη.
Leave a Reply