Έφυγε κι ο Γιάννης Καλατζής για την "απάνω γειτονίτσα"

Όταν φεύγει ένας αγαπημένος καλλιτέχνης και δη τραγουδιστής, το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό μου είναι οι στίχοι των τραγουδιών που έχει ερμηνεύσει. Έλεγαν τα λόγια του Λευτέρη Παπαδόπουλου:

"Χάθηκες μέσα στ’ απόβραδο
μέσα στη μπόρα, τον καπνό
και τη νυχτιά.
Κι έγινε το Σαββατόβραδο
ένα λουλούδι πεταμένο στη φωτιά."

Δεν ήταν Σαββατόβραδο, δεν ήταν μπόρα, αλλά ήταν και είναι ένας ακόμα χαμός για έναν τραγουδιστή με μεγάλη αξία και κυρίως για έναν τραγουδιστή που μας έμαθε ότι το λαϊκό τραγούδι μπορεί να ειπωθεί χωρίς πολλές φιοριτούρες! Ερμηνεύοντας Λοΐζο, Παπαδόπουλο, Κατσαρό, Πυθαγόρα, Κουγιουμτζή και άλλους συνθέτες και στιχουργούς, κατάφερε να επιβληθεί στο αυτί και στη ζωή μας ακριβώς όπως τραγουδούσε. Εύκολα!

Κι έτσι εύκολα θυμάμαι το πρώτο τραγούδι που άκουσα και λάτρεψα με τη φωνή του Γιάννη Καλατζή. Τέλη δεκαετίας '70, βρίσκομαι στην Καλαμάτα σε παιδική ηλικία. Στην οδό Αριστομένους υπήρχε ένας φίλος του πατέρα μου που είχε κατάστημα ηλεκτρικών ειδών το οποίο μια φορά κι έναν καιρό ήταν δισκάδικο. Ξέρετε ασφαλώς τι σήμαινε δισκάδικο τις δεκαετίες του '50, του '60 μέχρι τις αρχές του '80. Το λες και θησαυροφυλάκιο! Έτσι λοιπόν, σε μια επίσκεψη στο πάλαι ποτέ δισκάδικο της οδού Αριστομένους, περνώντας ανάμεσα από τηλεοράσεις, στερεοφωνικά και ενισχυτές, βρίσκομαι μπροστά σε μία τριόροφη βάση που έπιανε έναν ολόκληρο τοίχο και η οποία ήταν ξέχειλη από δίσκους 45 στροφών! Αν και πολύ μικρός σε ηλικία, χάζεψα μπροστά στο πολιτιστικό μεγαλείο που βρέθηκε μπροστά μου. Και ρωτάω τον φίλο του μπαμπά:

-Μπορώ να πάρω μερικούς δίσκους;

Και η απάντηση ήταν παραπάνω από ενθαρρυντική!

-Φυσικά! Όσους θέλεις και χωρίς λεφτά!

Τρελάθηκα! Πήρα μία τεράστια μαύρη σακούλα και έριχνα αράδα τα 45άρια μέσα! Στην τύχη! Θα τα έβλεπα όταν γυρίζαμε σπίτι. Και κυριολεκτικά δεν κρατιόμουν να κλειστώ στο δωμάτιό μου με το παλιό πικαπάκι ΦΙΛΙΠΣ και να ακούω όλη τη μέρα (και τη νύχτα) τραγούδια! Πρώτη ετικέτα μπροστά μου αυτή της ΜΙΝΩΣ ΜΑΤΣΑΣ και ΥΙΟΣ. Τίτλος "Ήσουν ωραία" του Σταύρου Κουγιουμτζή και του Άκου Δασκαλόπουλου με τον Γιάννη Καλατζή. Ούτε που ήξερα ο νέος ποιοι ακριβώς ήταν όλοι αυτοί. Αλλά ήθελα πολύ να μάθω! Ξεκινάει η εισαγωγή, το πρώτο κουπλέ, το πρώτο ρεφρέν και μαζί μ' αυτά έρχεται κι ο πρώτος ενθουσιασμός! Παιδικός μεν, ενθουσιασμός δε! Δεν ήταν μόνο το τραγούδι που έτσι κι αλλιώς είχε τα καλύτερα υλικά. Ήταν αυτή η θαμπή μα και σταθερή φωνή του Καλατζή που με κέρδισε αμέσως κι ας μην είχα τα εκατομμύρια ακούσματα στη λιγοστή μέχρι τότε ζωή μου! Κι ας μην κατανοούσα απόλυτα τους στίχους λόγω έλλειψης εμπειριών! Το "ήσουν ωραία" ήταν για μένα μια τεράστια πόρτα για να γνωρίσω όλα όσα θα ερχόντουσαν στα κατοπινά χρόνια. Κι ακολούθησε "Το παλιό ρολόι" του Μάνου Λοΐζου και του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Και λίγο αργότερα το "Παραμυθάκι μου" που ακόμα πιάνω τον εαυτό μου να το σιγοτραγουδά με φωνή ανύπαρκτη!

Ο Γιάννης Καλατζής ήταν πια στους αγαπημένους μου τραγουδιστές. Κι αυτό που πάντα με πείραζε ήταν ότι από τη δεκαετία του '80 και μετά δεν τον συναντούσα συχνά στη δισκογραφία. Ευτυχώς είχαν προηγηθεί οι ραδιοφωνικές εκπομπές των εταιριών τα μεσημέρια κάθε Κυριακής που μας μάθαιναν το Ελληνικό τραγούδι την ώρα που το τραπέζι είχε στρωθεί και με τη βοήθεια του κρασιού σιγοτραγούδαγαν οι μεγαλύτεροι τα ντέρτια τους αλλά και τις χαρές τους. Ο Γιάννης Καλατζής, φυσικά δεν ήταν πρωταγωνιστής σε αυτές τις εκπομπές. Και γενικότερα φαίνεται πως επέλεξε να μείνει μακριά από τον πρώτο ρόλο. Ίσως γιατί ήξερε πως ένας καλοπαιγμένος με μαεστρία δεύτερος ρόλος κερδίζει ακόμα και τον καλύτερο πρώτο!
Ο Γιάννης Καλατζής θα τραγουδά πάντα διακριτικά "Το παλιό ρολόι" όσο διακριτικός είναι κι ο χτύπος του απ' τα χρόνια. Το μόνο βέβαιο είναι πως αυτός ο ήχος δεν θα σβήσει ποτέ. Καλό ταξίδι εκεί "στην απάνω γειτονίτσα". Κι άμα συναντήσεις εκεί και τη "Γοργόνα" με το πιο "Κόκκινο γλυκό στόμα" της, τραγούδα της πως κάποτε "Ήσουν ωραία σαν πασχαλιά". Τραγούδα της για τα μακρινά ταξίδια ως τη "Τζαμάικα". Στα πέλαγα, στα όνειρα, στους ουρανούς.

 

Βασίλης Κριμπάς