Η Νίνα Κουλετάκη επιστρέφει με το βιβλίο «Μικρά Μνημόσυνα», ένα καινούργιο βιβλίο που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Bibliotheque μέσα στον Μάιο.

Τη γνώρισα πριν αρκετά χρόνια ως μια «σκοτεινή» μπλόγκερ εξειδικευμένη στο έγκλημα και την αστυνομική λογοτεχνία. Η «σκοτεινή» μπλόγκερ έκρυβε έναν χαμογελαστό κι ευγενή άνθρωπο που μιλούσε χωρίς ταμπού και που με τα κείμενά της συνέβαλε και αυτή στην άνθιση της αγάπης του κοινού στην αστυνομική λογοτεχνία.
Μετά, όπως συμβαίνει πάντα στη ζωή, χαθήκαμε και πρόσφατα είδα ότι ετοιμάζει ένα καινούργιο βιβλίο. Το γεγονός ότι το εκδίδει με τον Βάσο Γεώργα των εκδόσεων Bibliotheque ήταν ένας συνδυασμός που μου έκανε «κλικ» καθώς πιστεύω ότι το πάθος που κρύβουν και οι δυο τους μπορεί να μας δώσει ένα ξεχωριστό αποτέλεσμα.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τα «Μικρά Μνημόσυνα» έχουν κείμενο 12 ετών αλλά και κείμενο που διορθωνόταν μέχρι και λίγο πριν φύγει το βιβλίο για το τυπογραφείο.

«To «Μικρά Μνημόσυνα» είναι ένα «μαύρο» βιβλίο, αλλά καθόλου απαισιόδοξο.  Μάλλον έχει το χρώμα του μαύρου της νύχτας που, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να είναι και μπλε.

Στο βιβλίο εναλλάσσονται οι συζητήσεις μιας γυναίκας με τον ψυχίατρό της ή τον ψυχαναλυτή της, με την καταγραφή των ονείρων της και σκόρπιες σημειώσεις της.  Μιλάει για ό,τι αγαπά θανατερά και ό,τι μισεί, θανατερά επίσης.  Μιλά για ό,τι έχει πεθάνει (ανθρώπους, έρωτες, πεποιθήσεις, αυταπάτες κ.λ.π.) αλλά και για όλα όσα μπορούν ν’ αναστηθούν ή ν’ αναγεννηθούν από τις στάχτες τους.

Αναπόσπαστο κομμάτι του βιβλίου (θα ήταν λειψό χωρίς αυτά) είναι οι «περίεργες ζωγραφιές» του Γιώργου Παπαθεοδώρου, αγαπημένου παιδικού φίλου και συμμαθητή, καθηγητή στο Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών»

Και με αυτή την εισαγωγή από την ίδια ξεκινάμε την κουβέντα μας:

Μας λες ότι στα «Μικρά Μνημόσυνα» εναλλάσσονται οι συζητήσεις μιας γυναίκας με τον ψυχίατρό της ή τον ψυχαναλυτή της.  Σήμερα, πόσο ανάγκη έχει ο άνθρωπος τη βοήθεια της ψυχανάλυσης;

Οι ειδικοί θα σου απαντούσαν ότι την έχει μεγάλη ανάγκη.  Σε ότι με αφορά, θα σου πω ότι ο άνθρωπος έχει ανάγκη έναν άλλο άνθρωπο με αυτιά για ν’ ακούει, γλώσσα για να παρηγορεί και χέρια για ν’ αγκαλιάζει.  Κι ο καθένας μας ξέρει τι ακριβώς χρειάζεται.  Προσωπικά, μου αρκούσαν πάντα οι φίλοι μου.  Με έχουν δει να πετάω στους επτά ουρανούς αλλά και να κυλιέμαι στα πατώματα.  Με έχουν αποδεχτεί τις ώρες της δόξας αλλά και τις ώρες της απόλυτης ξεφτίλας.  Και μ’ έχουν διασώσει.

Αν θεωρήσουμε το γεγονός της παραδοχής ότι κάποιος/α κάνει συνεδρίες με ψυχαναλυτή ή ψυχίατρο είναι ένα ταμπού που σπάει, τι άλλα ταμπού υπάρχουν σήμερα που μας καταπιέζουν;

Εντάξει, σήμερα δεν το λες και σπασμένο ταμπού τις συνεδρίες με τον ψυχαναλυτή, έχει γίνει μάλλον μόδα, ήδη από τη δεκαετία του ’70 και θεωρείται και σχετικά «ψαγμένο» να το αναφέρεις στις συζητήσεις σου, τύπου «χθες στη συνεδρία του είπα το και το».  Από την άλλη υπάρχουν ακόμη κάποια ταμπού που δειλά-δειλά αρχίζουν να σπάνε.  Π.χ., ένα που μου έρχεται τώρα στο μυαλό, είναι το δικαίωμα μιας γυναίκας να συμπεριφέρεται στον έρωτα σαν άνδρας, χωρίς να επισύρει χαρακτηρισμούς τύπου «πρόστυχη», «πουτάνα» κλπ. Και είναι αρκετά γελοίο, αν σκεφτείς ότι δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να αναγνωρίσουμε στις γυναίκες άλλους ανδρικούς «ρόλους», την αποκλειστική συντήρηση της οικογένειας, ας πούμε.

Εσύ πώς «ξαναγενιέσαι από τις στάχτες» σου; Από πού αντλείς δύναμη;

Ξαναγεννιέμαι αναγκαστικά, νομίζω, για να μην εξαφανιστώ, για να μην πάψω να υπάρχω.  Αλλά και γιατί είμαι πολύ περίεργη για όλα όσα έρχονται μετά.  Δύναμη αντλώ από τα παιδιά μου και τους φίλους μου, από αυτούς που αγαπώ και μ’ αγαπάνε.

Ποιο είναι κοινό στοιχείο που μπορεί να κάνει ράκος έναν άνθρωπο, ή δεν υπάρχει κοινός τόπος κι ο καθένας μας έχει τους δικούς του «δράκους» να πολεμήσει;

Ανέκαθεν οι δράκοι ήταν απολύτως προσωπικοί για τον καθέναν από εμάς.  Υπάρχουν, όμως και δυο, κοινοί για όλους.  Ο Μεγάλος Μαύρος Δράκος της Απώλειας κι ο Άγριος Δράκος της Προδοσίας.  Μ’ αυτούς, αργά ή γρήγορα, παλεύουμε όλοι.

Οι αναμνήσεις πόσο επηρεάζουν την ζωή; Μπορεί κανείς να ξεφύγει από δαύτες;

Δεν χρειάζεται να ξεφύγει κάποιος απ΄’ αυτές, ούτε καν τις δυσάρεστες.  Είναι η ιστορία μας, είναι μια επιπλέον εξήγηση του γιατί είμαστε έτσι όπως είμαστε.  Τις κρατάμε και πορευόμαστε μαζί τους, αρκεί να μην τους επιτρέπουμε να μας κρατήσουν δέσμιούς τους, να προχωρήσουμε πέρα απ’ αυτές και να φτιάχνουμε διαρκώς καινούργιες.

Πότε άρχισες να ασχολείσαι με το «έγκλημα» και πώς αυτή ασχολία έγινε blog και βιβλία;

Καλοκαίρι του ’70, λίγο πριν συμπληρώσω τα 10 μου χρόνια, διάβασα το πρώτο μου βιβλίο της Άγκαθα Κρίστι.  Μέχρι τα 11 μου είχα διαβάσει τα άπαντά της.  Κι από εκεί και μετά η ανάγνωση αστυνομικής λογοτεχνίας έγινε πάθος.  Το μπλογκ το εγκληματολογικό, το «Έγκλημα και Τιμωρία», ήρθε να καλύψει ένα εμφανές κενό στην ελληνική γλώσσα.  Υπάρχει ήδη έντεκα χρόνια, σταθερά μονοθεματικό κι έχει κερδίσει επάξια την αναγνώριση που του αξίζει.  Είμαι πολύ περήφανη γι αυτό, δεν το κρύβω.  Τα αστυνομικά διηγήματα ήρθαν μέσα από την συμμετοχή μου στην Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας.

Ενώ με ιντριγκάρει η συγγραφή αστυνομικού σε μικρή φόρμα, διήγημα ή νουβέλα, δεν νομίζω πως με ενδιαφέρει πραγματικά σε μυθιστόρημα.  Εξάλλου θέλω να δοκιμάζομαι σε διάφορα είδη.  Νομίζω πως η εξειδίκευση είναι καλή και απαραίτητη μόνο στην επιστήμη.  Ο ηθοποιός πρέπει να μπορεί να παίξει πάντα κι ο συγγραφέας να μπορεί να γράψει τα πάντα.  Αυτό προσπαθώ κι εγώ.  Υπάρχουν τα αστυνομικά, υπάρχει η «Περσεφόνη» και τώρα τα «Μικρά Μνημόσυνα».  Εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους, έως αμοιβαίως αποκλειόμενα!

Σε τι διαφέρουν τα ελληνικά αστυνομικά βιβλία από τα αντίστοιχα άλλων χωρών;

Κάθε έγκλημα έχει να κάνει με τον τόπο και τον χρόνο στον οποίο διαπράχθηκε.  Κάποια εγκλήματα συνέβησαν και είχαν την εξέλιξη που είχαν ακριβώς λόγω αυτής της συνθήκης.  Ωστόσο δεν θα το περιόριζα στην αστυνομική λογοτεχνία, θα γενίκευα.  Οι διαφορές της λογοτεχνίας κάθε χώρας βρίσκονται στην κοινωνική και πολιτική κατάσταση της κάθε χώρας.  Νομίζω πως η λογοτεχνία, πια, δεν μπορεί να εξελίσσεται ερήμην τους.

 Υπάρχει «τέλειο» έγκλημα;

Το «τέλειο» είναι λέξη με θετική χροιά, το «έγκλημα» με αρνητική.  Δεν μ’ αρέσουν μαζί, το ένα αποκλείει το άλλο.  Θα έλεγα «ανεξιχνίαστο έγκλημα», τέτοια ναι, σίγουρα υπάρχουν.  Είτε από τύχη του θύτη, είτε από ανικανότητα του ερευνητή, σίγουρα υπάρχουν.

Πώς θα μας σύστηνες τον εαυτό σου μέσα από 5 τίτλους βιβλίων και 5 κινηματογραφικές ταινίες;

Tαινίες

-Καζαμπλάνκα, Μάικλ Κερτίζ

-Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια, Ρόμπερτ Μάλλιγκαν

-Η μελωδία της ευτυχίας, Ρόμπερτ Γουάιζ

-Τα καλύτερά μας χρόνια,  Σίντνεϊ Πόλακ

-Η σιωπή των αμνών, Τζλοναθαν Ντέμι

Βιβλία

-Ο φύλακας στη σίκαλη, Tζ. Ντ. Σάλιντζερ

-Η πλατιά θάλασσα των Σαργασσών, Τζην Ρυς

-Ο μικρός πρίγκιπας, Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ

-Ο κήπος των Φίντσι-Κοντίνι, Τζόρτζιο Μπασσάνι

-H Kασσάνδρα και ο λύκος. Μαργαρίτα Καραπάνου

Όσοι με ξέρουν –και ξέρουν και τις ταινίες και τα βιβλία- θα με αναγνωρίσουν.  Οι υπόλοιποι ας τις δουν κι ας τα διαβάσουν, για να με γνωρίσουν!!!

Πάντα ρωτώ αυτή την ερώτηση: Τι φοβάσαι, και πώς νικάς τους φόβους σου;

Φοβάμαι τον πρώτο από τους δυο δράκους  που σου προανέφερα, εκείνον της απώλειας, τρέμω για τους ανθρώπους μου.  Το ξεπερνάω με το να χαίρομαι την κάθε στιγμή μαζί τους και να τους λέω, όσο πιο συχνά μπορώ, ότι τους αγαπάω πολύ.

Γιάννης Καφάτος