Στερεότυπα

Τα στερεότυπα είναι μια απλουστευμένη γενικευμένη πεποίθηση που θεωρούμε ότι χαρακτηρίζει ένα σύνολο ανθρώπων. Συνήθως υιοθετείται από μερίδα ατόμων για να κατηγοριοποιήσει μια άλλη ομάδα ατόμων χωρίς να φιλτράρεται ή να αξιολογείται με λογικά κριτήρια.

Η πεποίθηση αυτή μπορεί να είναι είτε θετική, για παράδειγμα: «οι άνθρωποι από τη χώρα Α είναι πολύ εργατικοί», είτε αρνητική, για παράδειγμα: «οι άνθρωποι από τη χώρα Β είναι βρώμικοι». Αμφότερες οι πεποιθήσεις αυτές είναι περιοριστικές και είναι αδύνατον να χαρακτηρίζουν ένα ολόκληρο σύνολο ανθρώπων αποκλειστικά λόγω καταγωγής.

Η υπεργενίκευση εξυπηρετεί τη μη διεξοδική έρευνα ενός θέματος και προάγει την αυθαίρετη προσδοκία. Έτσι, όμως, δημιουργούνται οι διάφορες προκαταλήψεις, που διαμορφώνουν τα λεγόμενα πρότυπα. Οι προκαταλήψεις εγκυμονούν κινδύνους όσον αφορά στη διαπαιδαγώγηση των δύο φύλων , στις απόψεις που υποστηρίζουμε ως κοινωνία και στις συμπεριφορές που υιοθετούμε. Δε στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και αυτό τις καθιστά ακόμη πιο επικίνδυνες.

            Ένας κατεξοχήν χώρος στον οποίο τα πρότυπα και τα στερεότυπα που προβάλλονται και κατά κάποιο τρόπο επιβάλλονται είναι η μουσική σκηνή. Το γεγονός αυτό, όπως ανέφερα και στο προηγούμενο άρθρο μου για την εκπαίδευση των παιδιών μας να σέβονται, αποτελεί μια μεγάλη παγίδα της εποχής μας. Αυτά τα πρότυπα γίνονται είδωλα για τα αγόρια υποβιβάζοντας τα κορίτσια σε αντικείμενα ηδονής μέσα από  υποτιμητικό για το γυναικείο φύλο ρόλους. Τα διάφορα βίντεο κλιπς προάγουν τέτοιες δυσάρεστες εικόνες με άντρες στο ρόλο του πατριάρχη και γυναίκες σε ρόλους υποτακτικούς. Υπάρχει λοιπόν σαφής συσχέτιση των στερεοτύπων που καλλιεργούνται με την ανοχή μας ως κοινωνία με τα φαινόμενα πατριαρχίας και τα τραγικά της επακόλουθα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα στερεότυπα  και οι προκαταλήψεις δε σχετίζονται μόνο με τη σχέση των δύο φύλων αλλά και με τη σχέση μας με άτομα που ενδεχομένως έχουν κάποια αναπηρία ή δεν είναι ημεδαπά.  Είναι επίσης τραγικό και κατακριτέο.  Εδώ όμως θα ασχοληθούμε με τη βία εναντίον των γυναικών και πώς θα δουλέψουμε ως κοινωνικό σύνολο ώστε να βρούμε τι πήγε τόσο λάθος. Τα στερεότυπα αλλάζουν δύσκολα και ανατρέπονται ακόμη πιο δύσκολα. Γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει να αφυπνιστεί όλο το κοινωνικό σύνολο και να μην υποστηρίζει ή τουλάχιστον να μην επηρεάζεται από περίεργα πρότυπα που προάγουν επικίνδυνα στερεότυπα. Η πατριαρχία στηρίζεται στην περιοριστική αντίληψη της δήθεν υπεροχής των αντρών που με τη σειρά της δικαιολογεί με απαράδεκτο τρόπο τον έλεγχό τους πάνω στις γυναίκες. Είναι μια δυσλειτουργική πεποίθηση που μας έρχεται κατάλοιπο από παλαιότερα χρόνια. Οι σύγχρονες κοινωνίες, στην πλειοψηφία τους, δεν είναι πατριαρχικές και οι βίαιες εκδηλώσεις πατριαρχίας είναι μεμονωμένα τραγικά περιστατικά.  Οφείλουμε ως κοινωνία να προστατεύσουμε όλα τα μέλη μας και να μην εθελοτυφλούμε και ούτε φυσικά να ενισχύουμε οτιδήποτε υπονοεί  την υπεροχή του άντρα και αντιμετώπιση της γυναίκας ως υποδεέστερη. Η ανοχή μας ακόμη και σε φαινομενικά ακίνδυνες και αθώες εκδηλώσεις μπορεί να αποβεί μοιραία…

Ασημίνα Καραμαλέγκου – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Life Coach

E–MAIL : [email protected]