19/03/2024

Από τις πνοές των δέντρων γεννιούνται σπάνιες κιθάρες


Τα μυστικά της κατασκευής μίας 100% χειροποίητης κλασσικής κιθάρας, μοιράστηκε με τους φίλους του ο Γιάννης Παλαιοδημόπουλος, οργανοποιός (luthier) από τη Θεσσαλονίκη.

Διοργάνωσε, την περασμένη Δευτέρα το βράδυ, σε ένα καφέ στο Χαϊδάρι, μια συνάντηση. Εκεί, με ένα λάπτοπ κι ένα προτζέκτορα έδειξε τα ξύλα που χρησιμοποιεί, τις κόλες, τα εργαλεία του (χειροποίητα κι αυτά, ή δικές του … πατέντες), την εξέλιξη της κατασκευής. Το μόνο που έλειπε ήταν η μυρωδιά του ξύλου…

kithara-2 SMALL

Η κατασκευή, ξεκινά πάντα από το ηχείο. Χρησιμοποιεί παλίσσανδρο (jacaranda), το ξύλο ενός πανάκριβου δέντρου Βραζιλίας ή Ινδίας, με διάμετρο κορμού ως ενάμιση μέτρο.

kithara-4 SMALL

Ειδικά καλούπια προσφέροντας θερμότητα στη λεπτή «φέτα» του βρεγμένου παλίσσανδρου δίνουν το σχήμα της καμπύλης που έχει η κιθάρα και άλλα ξύλα με προσοχή κολλάνε στο εσωτερικό του ηχείου για να του δώσουν αντοχή στις πιέσεις.

Για το καπάκι, χρησιμοποιείται έλατο (κίτρινου χρώματος, όπως στην κιθάρα που είχε μαζί του ο κ. Παλαιοδημόπουλος) ή κέδρος. Είναι τόσο υψηλά τα ποιοτικά πρότυπα στις ακριβές κιθάρες, ώστε το ξύλο από δέντρο που έχει κοπεί τη νύχτα, όταν οι χυμοί του δεν έχουν ανέβει ψηλά, έχει ειδική σήμανση και τριπλάσια τιμή από το ίδιο δέντρο που κόπηκε την ημέρα! Δηλαδή, μπορεί ένα «καπάκι» να κοστίζει 150 ευρώ εάν το δέντρο κόπηκε νύχτα ή 50 ευρώ εάν κόπηκε με το φως της ημέρας… Και μιλάμε για μια λεπτή φέτα ξύλου 3,5-4 χιλιοστών που μετά το πλάνισμα μένει στα 2,5 χιλιοστά…

Στη διαδικασία της κατασκευής, ακολουθεί το μπράτσο της κιθάρας, εκεί που στη συνέχεια «κόβονται» τα τάστα, η περιοχή δηλαδή που πιέζει ο κιθαριστής με το αριστερό του χέρι τις χορδές. Αυτό το ξύλο πρέπει να αντέχει: Το «τράβηγμα» των έξι χορδών, όταν μια κιθάρα είναι κουρδισμένη, υπολογίζεται ότι ασκεί διαρκή πίεση της τάξης των 40 κιλών (όπως βλέπω στη συσκευασία ενός σετ χορδών που έχω στο συρτάρι μου).

Η Κατερίνα Παλαιοδημόπουλου, σύζυγος και συνεργάτιδα του «μάστορα», επιμελείται την κατασκευή της ροζέτας, δηλαδή της διακόσμησης γύρω από την τρύπα του ηχείου της κιθάρας. Μιλάμε για μια διαδικασία όπως το … κέντημα.

«Άλλοι κρύβουν αυτό που ξέρουν, εγώ λέω στα παιδιά (τους νέους οργανοποιούς, τους μαθητές του στην τέχνη του, που ήταν ορισμένοι εκεί) τι πρέπει να κάνουν», μας είπε ο κ. Παλαιοδημόπουλος.

Στην ιστοσελίδα του υπάρχουν φωτογραφίες με τους πιο διάσημους σολίστ του κόσμου να παίζουν με τις κιθάρες του.

kithara-3 SMALL

Η εκδήλωση «Από τις πνοές των δέντρων, στη μουσική», τελείωσε με ρεσιτάλ τριών διακεκριμένων κιθαριστών:

-του Βασίλη Καναρά που ερμήνευσε κομμάτια από το CD το οποίο ηχογράφησε το 2013 (όπως μας είπε, ετοιμάζει αυτή την περίοδο το δεύτερο) και στη συνέχεια του μαθητή του…

Δημήτρη Κοτρωνάκη που με την ίδια κιθάρα έπαιξε εντυπωσιακά έργα του Τσέχου κιθαριστή και συνθέτη Štěpán Rak τα οποία απαιτούν ασυνήθιστες (και πολύ δύσκολες) τεχνικές και του

Γιώργου Μπεχλιβάνογλου ο οποίος παρέλαβε την σκυτάλη για να ερμηνεύσει έργα Brouwer, Piazzolla και Koshkin (νωρίτερα, για … ζέσταμα ακούσαμε να παίζει τη φούγκα και το allegro του Μπαχ BWV 998). Ο κ. Μπεχλιβάνογλου, έχει σχεδιάσει ένα πρωτότυπο όργανο, την «ταξιδιωτική κιθάρα» (moov travel guitar), που συναρμολογείται και μεταφέρεται εύκολα.

Κιθάρες σαν αυτές που κατασκευάζει ο κ. Παλαιοδημόπουλος, δεν απευθύνονται σε αρχάριους. Είναι σα να μαθαίνεις να οδηγείς Ι.Χ. και να έχεις στη διάθεσή σου μια Ferrari…

Και βέβαια, οι χειροποίητες καλές κιθάρες κινούνται από το επίπεδο των 3-4 χιλιάδων ευρώ οι φθηνότερες έως και 10 χιλιάδες ευρώ ή και περισσότερο οι πιο ακριβές.

Μιχάλης Βουτσαδάκης

 

 

 


mm
About Μιχάλης Βουτσαδάκης 7 Articles
Δάσκαλος κλασσικής κιθάρας (ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα στην περίοδο της κρίσης) και δημοσιογράφος (παλιά σε εφημερίδες, τώρα … εδώ, στο διαδίκτυο). Γεννηθείς το Μάιο του '68

1 Trackbacks & Pingbacks

  1. η κατασκευή της κιθάρας – σελίδες κιθάρας

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*