28/03/2024

Α  ρε Πατέρα…. Απλώς αυτό πού έπρεπε. *


  (Με αφορμή την επέτειο του σαμποτάζ της ΠΕΑΝ στην ΕΣΠΟ -20 Σεπτεμβρίου 1942)

Ήταν το 1978 και εργαζόμουν στα Νέα. Ένα μεσημέρι,  με πλησίασε ο Γιώργος Γάτος. :

Ρε  Σωτήρη ,ένας Σπύρος Στανωτάς που πήρε μέρος ως μέλος του Ουλαμού Καταστροφών της ΠΕΑΝ στο σαμποτάζ εναντίον της  ΕΣΠΟ  είναι συγγενής σου;

Τινάχτηκα:

-Σπύρο λένε τον πατέρα μου, αλλά δεν μου έχει μιλήσει ποτέ για αυτό…

–Σε παρακαλώ ρώτησέ τον και αν δέχεται θα ήθελα να τον δώ και να μιλήσω μαζί του γιατί ψάχνω την περίοδο εκείνη…

Ο Γιώργος ήταν ένας   Συνάδελφος από τους πιο αξιόλογους, που εμείς οι νεώτεροι, τότε, βλέπαμε με θαυμασμό και όπως έχει γράψει, γι αυτόν, ο  Σπύρος Ι. Ασδραχάς, ήταν ένα  «ευπαίδευτο άτομο, σπουδαγμένο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αφοσιωμένο σε μια σκεπτόμενη δημοσιογραφία με ένταξη στην Αριστερά. Στο βάθος ήταν φιλίστορας και πατριδολάτρης, λάτρης της ρουμελιώτικης γενέτειρας…»

Ρώτησα τον Γιώργο κάποια πράγματα για την ΠΕΑΝ και το σαμποτάζ  στην ΕΣΠΟ  και λίγες ώρες αργότερα βρισκόμουν στο σπίτι του πατέρα μου καθισμένος απέναντί του. Μόλις του είπα τον λόγο της συγκεκριμένης επίσκεψης, χωρίς να απαντήσει, σηκώθηκε πήγε στο δωμάτιό του και επέστρεψε κρατώντας  στο χέρι ένα μετάλλιο με μια μωβ κορδέλα ….’Ήταν βαθειά συγκινημένος και όσο κι αν ήθελε να το κρύψει στα μάτια του είχε κάνει την εμφάνιση της αυτή η υγρή κοκκινάδα  πρίν από το βούρκωμα…

-Να αυτό πήραμε μετά από πολλά χρόνια…

-Καλά και γιατί δεν μου είχες μιλήσει ποτέ;

-Δεν κάναμε και τίποτε ιδιαίτερο..Απλώς αυτό που έπρεπε…. Τι να σού πω;

Αυτή η απάντηση με χάραξε βαθειά και καθόρισε σε μεγάλο βαθμό  ακόμη και την κοσμοθεωρία μου:

Απλώς αυτό που έπρεπε…

Και  όσο περισσότερο διάβαζα και ενημερωνόμουν  για τις λεπτομέρειες του εγχειρήματος της Πανελλήνιας  Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων που ήταν ουσιαστικά και το πρώτο σαμποτάζ στην κατεχόμενη, τότε, Ευρώπη τόσο αυτή η απάντηση μεγάλωνε μέσα μου και έπαιρνε θεόρατες διαστάσεις …Τελικά αυτή η γενιά  ήταν πράγματι από άλλο καλούπι…

Χρόνια αργότερα σχεδόν τον υποχρέωσα να γράψει ιδιοχείρως την ιστορία του σαμποτάζ σημείωμα που κρατώ με ευλάβεια για να φθάσει στα χέρια του εγγονού Του πού έχει το όνομά Του. Και ας μου έλεγε ο ίδιος σε συζήτησή μας αργότερα:

-Δεν νοιώθω ότι έκανα τίποτε ιδιαίτερο. Παιδιά είμαστε και όποιος και να ήταν στην θέση μου το ίδια θα έκανε….

Δεν έκανε και τίποτε… Απλώς μ ένα παμπάλαιο πιστόλι με μια (αριθμός 1) σφαίρα στην  θαλάμη φύλαγε την είσοδο του κτηρίου καλύπτοντας την έξοδο του Κώστα Περρίκου και της  Ιουλίας Μπίμπα…

Για πολλά πολλά χρόνια προσπαθούσα να του αποσπάσω όσα ήμουν σίγουρος πώς γνώριζε για την προδοσία και την εκτέλεση του προδότη που «έδωσε» στους κατακτητές και οδήγησε στην εκτέλεση τους μισούς από τους πρωταγωνιστές της επιχείρησης, αλλά ποτέ δεν άνοιξε το στόμα του.  Άλλωστε, πάντα μου έλεγε :

-Μην μοιράζεσαι καμιά πληροφορία αν δε υπάρχει πολύ σοβαρός λόγος…. Πολύ σοβαρός..

*Και για όσους δεν γνωρίζουν ή δεν θυμούνται:

Μία από τις κορυφαίες αντιστασιακές πράξεις κατά των Γερμανών κατακτητών και των Ελλήνων συνεργατών τους ήταν η πολύνεκρη ανατίναξη του κτιρίου της ναζιστικής «Εθνικής Σοσιαλιστικής Πατριωτικής Οργάνωσης» (ΕΣΠΟ) στη γωνία των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος. Το εγχείρημα έφερε σε πέρας στις 20 Σεπτεμβρίου 1942 μια ομάδα αποφασισμένων ανδρών και γυναικών της αντιστασιακής οργάνωσης «Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζομένων Νέων» (ΠΕΑΝ).

Σωτήρης Στανωτάς

 

Viewtag: Η φωτογραφία είναι από το σχετικό ρεπορτάζ της εκπομπής "Μηχανή του Χρόνου". Πατήστε για να δείτε το αφιέρωμα!


Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*