Ο Αίαντας η παλιότερη από τις εφτά σωζόμενες τραγωδίες του Σοφοκλή, γράφεται μεταξύ 450 και 440 π.χ. Το έργο έχει παρουσιαστεί πολλές φορές τα τελευταία χρόνια, το καλοκαίρι το παρακολουθήσαμε στην Επίδαυρο στην πρώτη σκηνοθεσία του Αργύρη Ξάφη στο αργολικό θέατρο, ενώ χαρακτηριστικές ήταν και οι αναγνώσεις της Σύλβιας Λιούλου, του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου και του Χρήστου Σουγάρη.
Ο Γιώργος Νανούρηςπαρουσιάζει μια διαφορετική προσέγγιση της σοφόκλειας τραγωδίας με τον Μιχάλη Σαράντη να ερμηνεύει και τους εννέα ρόλους και τον εικαστικό Απόστολο Χαντζάρα να ζωγραφίζει επί τόπου, επί σκηνής, τα πρόσωπα της τραγωδίας.
Η σκηνοθεσία δίνει την ευκαιρία στο θεατή μ’ έναν σύγχρονο τρόπο, έχοντας πάντα ως οδηγό τη σπουδαία μετάφραση του ποιητή Νίκου A. Παναγιωτόπουλου, να βιώσει στο πετσί του την προδοσία του πολεμιστή από τους Αχαιούς συμπολεμιστές του και ταυτόχρονα να αντιληφθεί το ψυχικό αδιέξοδο του ήρωα που τελικά καταλήγει στον όλεθρό του.
Έτσι ο ήρωας με τη ματιά του Νανούρη γίνεται οικείος στο θεατή χωρίς όμως να χάνεται και το συνολικό εξαγόμενο της σοφόκλειας τραγωδίας που διακινείται και διαθλάται ανάμεσα σε δύο ιλιαδικά κάτοπτρα: τον Έκτορα και τον Αχιλλέα. Σ’ όλη την παράσταση είναι έντονη η παρουσία του αντίπαλου και του συμμαχικού δέους που αυτά εκπροσωπούν.
Το φως και σ’ αυτή την παράσταση του Γιώργου Νανούρη – ο ίδιος υπογράφει και τους φωτισμούς – έχει μεγάλη δραματουργική βαρύτητα. Τα πορτρέτα των ηρώων από τα χέρια του Χατζάρα, παραδίδονται στον πρωταγωνιστή και στη συνέχεια στο φως που τα λούζει άλλοτε με θερμές και άλλοτε με πιο σκληρές αποχρώσεις.
Έξοχη και η σκηνή όπου ο πρωταγωνιστής λούζεται στο φως και προβάλει μικρή η σκιά του. Μια εξαίρετη αλληγορία για το πόσο μικρός είναι ο άνθρωπος μπροστά στη Μοίρα, που για τους αρχαίους ήταν πιο πάνω και από τους θεούς.
Ο Μιχάλης Σαράντης ερμηνεύοντας τους εννέα ρόλους της τραγωδίας επιτελεί έναν υποκριτικό άθλο. Ο βραβευμένος με το σταυρό του Δημήτρη Χορν ηθοποιός διαθέτει μια ασύλληπτη πλαστικότητά στην κίνησή του και μια εξαιρετική άρθρωση που εντυπωσιάζει.
Από την καταπληκτική τεχνική του όμως δεν απουσιάζει και το συναίσθημα και αυτό είναι που κάνει την ερμηνεία του σπουδαία. Γίνεται ένα σώμα με τον εικαστικό Απόστολο Χαντζάρα και ο Σαράντης σαν άλλος μαιευτήρας παραδίδει στη σκηνή- ζωή τα καλλιτεχνικά παιδιά του εικαστικού.
Δυστυχώς, έχασα την ευκαιρία να παρακολουθήσω το πρώτο ανέβασμα στο θέατρο Βεάκη, όπου οι θεατές κάθονταν σε καρέκλες επί σκηνής, και ο ηθοποιός έπαιζε σε απόσταση αναπνοής. Πιστεύω ότι η συνθήκη στο μεγάλο θέατρο Αλκυονίς στερεί κάτι από τη μαγεία της παράστασης και αυτό το ένιωσα όταν ο ηθοποιός κατέβηκε από τη σκηνή και περπάτησε ανάμεσα στους θεατές. Είναι συγκλονιστικό να βλέπεις το σώμα του ηθοποιού να πάλλεται δίπλα σου.
Γιώτα Δημητριάδη, Μέλος της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών
*Τα μοναδικά έργα του ζωγράφου Απόστολου Χαντζαρά από την παράσταση «Αίας» παρουσιάζονται σε μια θεματική έκθεση, στη Sianti Gallery, με μέρος των εσόδων να δίνεται στο «Σπίτι του Ηθοποιού». Εγκαίνια έκθεσης το Σάββατο 14 Ιανουαρίου στις 12:00.
Leave a Reply