Το 1928 ο Ζαν Κοκτώ γράφει την Ανθρώπινη Φωνή και δύο χρόνια αργότερα το έργο ανεβαίνει για πρώτη φορά από την Comédie-Française. Από τότε έχει παρουσιαστεί σε εκατοντάδες θεατρικές σκηνές σ’ όλο τον κόσμο και έχει ευτυχίσει από θρυλικές ερμηνείες- Σιμόν Σινιορέ, Ίνγκριντ Μπέργκμαν, Λιβ Ούλμαν, Χούλια Μιχένες, Ντενίζ Ντιβάλ κ.α- Στη χώρα μας ιστορικές παραμένουν οι παραστάσεις με την Έλλη Λαμπέτη του 1950 και του 1971.
Πριν δύο χρόνια μάλιστα, μέσα στην πανδημία, ο Πέδρο Αλμοδόβαρ σκηνοθέτησε την Τίλντα Σουίντον σε μια μικρού μήκους ταινία βασισμένη στο κείμενο του Κοκτώ.
Στο μονόδραμα του Γάλλου συγγραφέα πρωταγωνιστούν μια γυναίκα και ένα τηλέφωνο. Εκείνη με πολλά εμπόδια στην επικοινωνία, καθώς πολύ συχνά μπλέκεται η γραμμή ή κόβεται, προσπαθεί να επικοινωνήσει με τον επί πέντε χρόνια εραστή της που την εγκατέλειψε και ετοιμάζεται να παντρευτεί μια άλλη γυναίκα.
Το κοινό γίνεται μάρτυρας όλης αυτής της προσπάθειας και τελικά της πτώσης της ηρωίδας που δεν αντέχει την απόρριψη, απελπίζεται, παίρνει χάπια και βυθίζεται στο πένθος της απώλειας.
«Αυτό το καλώδιο είναι το τελευταίο πράγμα που με ενώνει με τη σχέση μας, μ΄ ενώνει μαζί σου» θα του πει. Μια φράση προφητικά επίκαιρη, αν σκεφτεί κανείς, πόσο γαντζωμένοι σε σημείο εξάρτησης είμαστε σήμερα, όχι από τα καλώδια, αλλά από τις οθόνες. Ίσως αυτό μαζί με τα συναισθήματα της εγκατάλειψης, της προδοσίας, του πάθους, της απόρριψης και του αδιέξοδου των σχέσεων να είναι και τα μόνα διαχρονικά θέματα που αφορούν τον σύγχρονο θεατή.
Δεν θα ήμουν ειλικρινής, αν έκρυβα τον προβληματισμό μου, για την επιλογή του συγκεκριμένου έργου τη χρονική συγκυρία που διανύουμε. Σήμερα που στη χώρα μας οι γυναικοκτονίες αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο και όλος ο πλανήτης παρακολουθεί συγκλονισμένος το κίνημα των γυναικών του Ιράν, δεν μπορώ να καταλάβω, πώς η τέχνη που οφείλει να αφυπνίζει συνειδήσεις, επιλέγει να προβάλει σε κεντρικό θέατρο της Αθήνας μια γυναίκα που αρρωσταίνει από τον έρωτα ενός άνδρα, τυλίγει τον λαιμό της με το καλώδιο του τηλεφώνου και δηλώνει : «… Πέντε χρόνια τώρα ζω από σένα, περνάω την ημέρα μου περιμένοντάς σε. Όταν αργείς, νομίζω πως πέθανες, πεθαίνω όταν σε φανταστώ νεκρό, ξαναζώ όταν γυρίζεις κι ύστερα, όσο είσαι κοντά μου, πεθαίνω από τον φόβο μου μη φύγεις…».
Αν παρακάμψω αυτό τον προβληματισμό έχω να ομολογήσω ότι πρόκειται για μια παράσταση που δίνει την ευκαιρία σε μια σπουδαία ηθοποιό να λάμψει για μια ακόμη φορά.
Η Λουκία Μιχαλοπούλου οδηγημένη από το ισχυρό ένστικτό της φθάνει στα μύχια της ψυχής του ρόλου, διαρρέοντας το τραγικό στοιχείο σε κάθε πόρο του σώματός της, δίνοντας του τελικά μια πειστική μορφή που συγκινεί τον θεατή. Είναι σπαρακτικός ο τρόπος που παίζουν τα δάκτυλα των ποδιών της στην άκρη της σκηνής.
Η σκηνοθεσία του Νικορέστη Χανιωτάκη, έχοντας ως στη φαρέτρα της τη στέρεη μετάφραση του Αντώνη Γαλέου, βασίστηκε στο πολύ δυνατό υποκριτικό υλικό της Λουκίας Μιχαλοπούλου, χωρίς να προσθέσει κάτι ουσιαστικό.
Υπάρχουν μάλιστα κάποια εξόφθαλμα λάθη που προκαλούν απορίες. Όπως η πόρτα του σκηνικού που ανοίγει και φαίνεται το σκηνικό της άλλης παράστασης ή η πόρτα που εννοείται ότι ανοίγει η ηρωίδα για να δείξει στον αγαπημένο της ότι ψάχνει για τα γάντια του, όμως τελικά ούσα διαφορετική κατασκευή, δεν ακούγεται.
Η πρωτότυπη μουσική του Γιάννη Μαθέ μπορεί να δένει με το σύμπαν του έργου, αλλά υπάρχουν στιγμές που εκβιάζει το συναίσθημα του θεατή, σε μια παράσταση που ήδη η ερμηνεία είναι ιδιαίτερα φορτισμένη.
Το σκηνικό της Αρετής Μουστάκας λειτουργεί αλληγορικά, φωτίζοντας την παραμορφωμένη οπτική που έχει ένας πληγωμένος από τα βέλη του έρωτα άνθρωπος. Έχοντας, όμως, επιλέξει να απομακρυνθεί από τον ρεαλισμό γίνεται ανοίκειο στο θεατή, στερώντας του την ταύτιση με την ηρωίδα. Σ΄ αυτό δεν ευνόησαν ούτε οι φωτισμοί της Χριστίνας Θανάσουλα.
Εν κατακλείδι, η «Η Ανθρώπινη Φωνή» στο θέατρο Μικρό Χορν είναι μια παράσταση που αξίζει να δείτε για την εκπληκτική ερμηνεία της Λουκίας Μιχαλοπούλου, η οποία αδικείται από τους υπόλοιπους συντελεστές.
Γράφει η Γιώτα Δημητριάδη
Leave a Reply