Θα ήθελα να ήξερα τα είδη των πουλιών. Ζήλευα τον πατέρα μου που με κλειστά μάτια μού έλεγε απ’ τη φωνή του τι πουλί συναντούσαμε κάθε φορά στις κυριακάτικες βόλτες μας στον Υμηττό, όταν ήμουνα μικρή. 130 είδη πουλιών κυκλοφορούν στον Υμηττό διάβασα κάπου. Κάμποσα μού τα είχε δείξει τότε. Θυμάμαι ελάχιστα.
Όταν έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο Birdwatching που έγραψαν ο Γρηγόρης και ο Λάμπρος Τσούνης και κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κέδρος το καταχάρηκα. Θα ξανάβρισκα στις σελίδες του χαρακτηριστικά από πουλιά που είχα ν’ ακούσω χρόνια. Στη γειτονιά μας σπουργίτια, κοτσύφια και καρακάξες παρεπιδημούν, κυρίως. Κάμποσες καρακάξες με περίεργες φωνές. Και περιστέρια βέβαια, που υποφέρουν απ’ τις γάτες.
Αυτό το θαυμαστό βασίλειο των πετεινών του ουρανού έχει τα δικά του μυστικά.
Στις σελίδες του βιβλίου διάβασα πως: Τα κολιμπρί χτυπούν τις φτερούγες τους 50-70 φορές το δευτερόλεπτο σε αντίθεση με την κουρούνα που τα χτυπά 2-3 φορές, που πάει να πει, δεν την σώζει τίποτα σε περιπτώσεις επιθέσεων.
Έμαθα ακόμη πως μια ικανότητα που έχουν αναπτυγμένη τα πουλιά είναι να αισθάνονται τις παραμικρές δονήσεις του εδάφους. Εμ γι’ αυτό λίγα περνάνε από τον δικό μας κήπο με τόσες γάτες.
Τα κοτσύφια καταφέρνουν να καταναλώσουν σ’ ένα χρόνο τροφή ίση με 100 φορές το βάρος τους, δηλαδή 10 κιλά που σημαίνει: 1 κιλό κεράσια, 1 κιλό σταφύλια, 1 κιλό άγρια φρούτα του δάσους, 7 κιλά έντομα, 8 λίτρα νερό. Καταπληκτικό!
Το χελιδόνι θεωρείται το σύμβολο της συζυγικής πίστης. Το αρσενικό συντροφεύει το θηλυκό σε όλα τα καθημερινά τους. Αλλά και στα χελιδόνια έχουν παρατηρηθεί παρασπονδίες. Άγγλοι ερευνητές ανακάλυψαν αρσενικό χελιδόνι δίγαμο. Οι θηλυκές ήταν σε κοντινά διαφορετικά κτίρια. Η μια κλωσούσε τα αυγά κι η άλλη είχε ήδη μωρά και το… σερνικό πηγαινοερχόταν.
Διάβασα εντυπωσιασμένη πως η παρατήρηση των πουλιών (birdwatching) πρέπει να γίνεται πλαγίως. Όταν παρατηρούμε πρόσωπο με πρόσωπο ένα πτηνό του θυμίζουμε τους συνήθεις εχθρούς του λύκους, νυκτόβια αρπακτικά που κι αυτά έχουν τα μάτια τους ισομετρικά στο πρόσωπο και τότε εξαφανίζονται. Ακόμη καλύτερα θα πρέπει να κρύβουμε το πρόσωπό μας, αφού ο άνθρωπος φαντάζει ως ‘δίποδο θηρίο’ στα μάτια τους κι ο εξολοθρευτής τους (Βλέπε κυνηγοί).
Όσο για το κελάηδημα των πουλιών έμαθα πως κύρια αιτία είναι ο καθορισμός του χώρου κι όχι αναγκαστικά η έκφραση του έρωτά τους σε κάποια θηλυκιά. Το κελάηδημα γίνεται κυρίως από τα αρσενικά για να προειδοποιήσει άλλα αρσενικά πως «Εγώ είμαι ο ιδιοκτήτης εδώ». Πώς μαρκάρουν τα σερνικά γατιά ή κατουράνε οι σκύλοι, αυτό ακριβώς.
Ένα άλλο που είχα ακούσει από τον πατέρα μου ήταν: ‘Τα χελιδόνια πετάνε χαμηλά, θα ’ρθει βροχή’.
Στο βιβλίο birdwatching θα βρείτε ένα κεφάλαιο με τίτλο: ‘Πουλιά και καιρικές συνθήκες’ ακριβώς πάνω σ’ αυτό το θέμα με κάμποσες παροιμίες: «Και εάν εκ πελάγους όρνιθες φεύγουσι, χειμώνα δηλούσι» (Θεόφραστος) ή «Γλάροι στη στεριά φουρτούνα στο πέλαγος».
Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 449 είδη πουλιών (όταν σε γατόσκυλα άντε να ξέρουμε καμιά 40 ράτσες τους). Όσο για τους birdwatchers όπως θα διαβάσετε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Είναι απλώς σεμνοί παρατηρητές που καταγράφουν τη μοναδική ζωή των πουλιών και τη συμπεριφορά τους. Μια ζωή που μας μαγεύει όσο τη γνωρίζουμε καλύτερα».
Εγώ αυτούς τους ζηλεύω!
Κι ένα ακόμη καλό κι αληθινό που βρήκα στο βιβλίο. Δεν έχει εξαιρετικές φωτογραφίες από τράπεζες φωτογραφιών αλλά αυτές που, προφανώς, πρόλαβαν να τραβήξουν οι συγγραφείς του σε κάποιες παρακολουθήσεις πτηνών.
Προτείνεται το βιβλίο να ξεφυλλιστεί, ή αναγνωστεί υπό τους ήχους του έργου του Σεν Σανς «Carnival of the animals». Εναλλακτική : «Concerto re maggiore del Cardellino» του Βιβάλντι.
Σύσση Καπλάνη
Leave a Reply