Είμαστε πολύ τυχεροί που έχουμε στα χέρια μας το νεοκδοθέν βιβλίο του Damon Galgut «Αρκτικό Καλοκαίρι» (Εκδόσεις Διόπτρα) γιατί μετά την απολαυστική σε ιστορία και τρόπο γραφής «Υπόσχεση» η απόλαυση συνεχίζεται με ένα εντελώς διαφορετικό βιβλίο.
Αυτή τη φορά ο συγγραφέας γράφει μια ωδή σε έναν σημαντικό γραφιά του 20ου αιώνα που μπορεί να μην είναι πλέον της μόδας, όμως το έργο του Ε.Μ. Φόρστερ – γιατί περί αυτού του συγγραφέα πρόκειται – παραμένει σημαντικό για πολλούς λόγους.
Ο Galgut μας περιγράφει στην ουσία πώς γεννήθηκε το μεγάλο έργο του Φόρστερ «Το πέρασμα την Ινδία» αλλά και άλλα έργα του (όπως το Μορίς – που επίσης έγινε ταινία). Το βιβλίο ξεκινάει πάνω στο πλοίο που μεταφέρει τον Φόρστερ στο πρώτο του ταξίδι στην Ινδία. Εκεί γεννιέται ένα βιβλίο που μάλλον το κουβαλούσε μέσα του, το οποίο όμως έμελλε να μείνει ημιτελές για 11 χρόνια μέχρι να φτάσει στον εκδότη του.
Καθώς ο «χαρακτήρας» Φόστερ ταξιδεύει μέσα από τις σελίδες του Galgut μπαίνουμε στον κόσμο που τον καθόρισε, τον καταπίεσε, τον κατάπιε αλλά και στη δύναμη ενός ανθρώπου που διεκδίκησε να είναι ο εαυτός του σε μια εποχή που η ομοφυλοφιλία σήμαινε διαπόμπευση και ποινική δίωξη.
Το βιβλίο είναι γεμάτο εικόνες των διαφορετικών κόσμων που κινείται ο ήρωας – συγγραφέας. Η μετάφραση της Κλαίρης Παπαμιχαήλ, όπως και στην «Υπόσχεση» μας βάζει σε αυτούς τους κόσμους, αβιάστα, και με ρυθμό. Με λέξεις που δεν προδίδουν το ύφος των δύο συγγραφέων, του ήρωα και του Galgut που γράφει για τον ήρωα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο συγγραφέας ζήτησε να είναι αποκλειστική μεταφράστρια των έργων του (και ναι σπόιλερ: είναι στα σκαριά το τρίτο του βιβλίο)
Η συνάντηση του Φόρστερ με τον Καβάφη, η ζωή του στην Αίγυπτο, το δεύτερο ταξίδι στην Ινδία, οι αγωνίες του, έχουν αποτυπωθεί με έναν πολύ συγκινητικό τρόπο που πάνω απ΄ όλα δείχνουν πόσο ο Gaglut τον έχει «διαβάσει» αλλά και τον έχει σεβαστεί, χωρίς όμως να τον αγιοποιεί. Είναι σαν να ακούς έναν κουρασμένο άνθρωπο να σου διηγείται τη ζωή του. Και όπως όλοι μας, όταν σκεφτόμαστε το παρελθόν άλλοτε είμαστε αυστηροί και άλλοτε πιο επιεικείς με τον εαυτό μας. Έτσι ο Galgut μας έχει παραδώσει τον Φορστερ. Όμως η αξία του βιβλίου έγκεται και στην απόδοση μιας εποχής που αλλάζει. Κάθε σελίδα του «Αρκτικού Καλοκαιριού» είναι σα μια φωτογραφία που την ετοιμάζεις και μπαίνει σε ένα timeline και στο τέλος βλέπεις ένα συναρπαστικό ντοκιμαντέρ.
Διάβασα το βιβλίο σε μια ημέρα, κυριολεκτικά ρουφούσα την εσωτερική πάλη του ήρωα προς την αναζήτηση μιας ταυτότητας και της αυτογνωσίας που, εκείνη την εποχή, ήταν τόσο δύσκολο να αρθρωθεί. Δεν μπορούσαν όλοι να έχουν το κουράγιο που έχουν σήμερα κάποιοι σε σχέση με την ταυτότητα φύλου τους.
Το βιβλίο όμως δε μένει σε σχηματοποιημένες περιγραφές. Εσωτερική και εξωτερική δράση είναι η πραγματικότητα που βιώνει ο ήρωας.
Είναι σπουδαίος συγγραφέας ο Damon Galgut , το αποδεικνύει και με το «Αρκτικό καλοκαίρι» που καταφέρνει να μιλήσει για τον Ε.M. Φόρστερ με το στιλ της γραφής που θα μπορούσε να μιλήσει και ο ίδιος για τον εαυτό του. Μεγάλο στοίχημα για έναν βραβευμένο συγγραφέα όπως ο Galgut να παίξει, να τολμήσει να μιμηθεί το ύφος ενός άλλου συγγραφέα σε διάφορα κομμάτια του βιβλίου του – ενώ μιλάει γι’ αυτόν και να το κερδίσει!
Σπεύστε να το διαβάσετε!
Γιάννης Καφάτος
Leave a Reply