Οι «Ξένες πόρτες» είναι ένα αδημοσίευτο κείμενο που ηχογράφησε και απομαγνητοφώνησε ο Μάνος Ελευθερίου και, πέντε χρόνια πριν φύγει από τη ζωή, το εμπιστεύτηκε στη Νένα Μεντή.
Πρόκειται για τη σπαρακτική διήγηση της γιαγιάς του, Ευαγγελίας Διγενή, στην οποία ζωντανεύουν τα βασικά μοτίβα του έργου του μεγάλου ποιητή και στιχουργού, όπως η σκληρότητα της επαρχίας, η κοινωνική αδικία, η μελαγχολία κι ο φόβος του θανάτου. Γι’ αυτό και την παράσταση διατρέχουν χαρακτηριστικές μελωδίες και ποιήματα, που έχουν συνδεθεί με τον Μάνο Ελευθερίου και την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Σύρο.
Στα 400 και πλέον τραγούδια του είναι εμφανής η επιρροή, τόσο από τις αφηγήσεις αυτές, όσο κι από το τοπίο της πρωτεύουσας των Κυκλάδων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα «Μαλαματένια λόγια», τα οποία περικλείουν όλη την ιστορία της Ελλάδας, όπως αυτή υπάρχει μέσα στην Ευρώπη που ζούμε.
Η γιαγιά του Ελευθερίου, γεννημένη την Πρωτομαγιά του 1900, πέρασε, πράγματι, μια μυθιστορηματική ζωή σημαδεμένη από τη φτώχεια και τις κακουχίες. Μια βιογραφία, γνώριμη σε πολλούς από εμάς από τις αφηγήσεις των παππούδων μας. Τι κάνει, λοιπόν, τις «Ξένες Πόρτες» μια τόσο ξεχωριστή θεατρική εμπειρία;
Μάλλον, αυτό που έλεγε η Σάρα Μπερνάρ: «Η αλήθεια, η απόλυτη αλήθεια, είναι η μεγάλη ομορφιά του θεάτρου, με τις κατάλληλες σωματικές αναλογίες».
Στη σκηνή της Ε, της Πειραιώς 260, η Νένα Μεντή, έγινε όχι μόνο η γιαγιά του Μάνου Ελευθερίου, αλλά η γιαγιά όλων μας, η γυναίκα της διπλανής πόρτας, την οποία θέλεις να περιθάλψεις, το φτωχό κορίτσι, που αβίαστα αγκαλιάζεις, η ταλαιπωρημένη λεχώνα, που οφείλεις να προστατεύσεις.
Τα ποικίλα θέματα, τα οποία συμφύρονται μέσα στο έργο, είναι σκηνές από το ασυνείδητο όλων μας, αλλά μόνο μια ηθοποιός τέτοιου βελινεκούς, μπορεί να κάνει το ατομικό, συλλογικό και να επιτύχει τέτοια βαθιά κι ουσιαστική συγκίνηση στο ακροατήριό της.
Η σκηνοθεσία του Μάνου Καρατζογιάννη εστίασε στη σπουδαία ηθοποιό και μας θύμισε, ότι ρίζα του θεάτρου είναι η υποκριτική τέχνη κι όχι τα κάθε είδους σκηνοθετικά εφέ.
Με τη σκιά του Μάνου Ελευθερίου πάντα παρούσα στα δεξιά της σκηνής και την ηθοποιό να του απευθύνεται, η παράσταση έγινε ένας φόρος τιμής στον απόντα στιχουργό. Το χαρακτηριστικό του προφίλ ήταν εκεί, σαν να μην έφυγε ποτέ.
Διαβάστε ολόκληρη την κριτική της παράστασης από τη Γιώτα Δημητριάδη στο Τέχνες-Plus
Leave a Reply