Μία ενδιαφέρουσα παράσταση σαν εγχείρημα, που δεν μπόρεσε όμως να συνδυάσει αρμονικά τα πολλά και ετερόκλητα στοιχεία της.
Η «Ειρήνη», η πρώτη από τις δύο φετινές θερινές παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου, είναι ουσιαστικά μία μετεγγραφή της ομώνυμης αριστοφανικής κωμωδίας σε ένα νέο αμιγώς μουσικό έργο, που υπογράφουν ο Νίκος Κυπουργός (σύνθεση) και ο Δημοσθένης Παπαμάρκος (λιμπρέτο). Αυτό που έχει ουσιαστικά κρατηθεί από το έργο του Αριστοφάνη είναι η πλοκή και η σκαλέτα του. Ο λόγος του έχει αντικατασταθεί πλήρως από το νέο λιμπρέτο, εξού και δεν αναφέρεται πουθενά στους συντελεστές της παράστασης όνομα μεταφραστή.
Το εγχείρημα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Είμαι της άποψης ότι είναι απολύτως θεμιτό – αν όχι αναγκαίο – οι σύγχρονοι δημιουργοί να εμπνέονται από τα κορυφαία κλασικά κείμενα και να πειραματίζονται πάνω σε αυτά δημιουργώντας νέες φόρμες σε όλα τα επίπεδα. Τα έργα των αρχαίων ποιητών δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν ιερές αγελάδες, που δεν μπορεί να τις αγγίζει κανείς. Αντιθέτως οφείλουν να λειτουργούν ως πεδίο δημιουργίας και πειραματισμού για τους σύγχρονους καλλιτέχνες. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τη σκηνοθετική προσέγγιση του κάθε έργου, αλλά και το ίδιο καθ’ εαυτό το κείμενο. Η σκέψη λοιπόν του Εθνικού Θεάτρου να παρουσιάσει μία νέα μουσική παράσταση βασισμένη στην «Ειρήνη» του Αριστοφάνη ήταν εξαιρετική, πόσο μάλλον που ανέθεσε την υλοποίηση της ιδέας σε τρεις σημαντικούς και ταλαντούχους ανθρώπους από τον χώρο του πολιτισμού, όπως είναι ο Νίκος Κυπουργός, ο Δημοσθένης Παπαμάρκος και ο Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης, που ανέλαβε τη σκηνοθεσία.
Έχω ωστόσο την αίσθηση, κρίνοντας πάντα εκ του αποτελέσματος, ότι αυτοί οι τρεις ικανοί άνθρωποι ξεκίνησαν από διαφορετικές αφετηρίες και έχοντας μία πολύ διαφορετική οπτική πάνω στο έργο που αποτέλεσε τη βάση εργασίας τους. Αυτό μου έγινε ξεκάθαρο διαβάζοντας και τα σημειώματά τους στο πρόγραμμα της παράστασης. Ο Νίκος Κυπουργός, που υπογράφει την πανταχού παρούσα μουσική του έργου, θεωρεί ότι η «Ειρήνη» είναι ένα έργο με εναλλαγές κωμικών και τραγικών στοιχείων. Ο Δημοσθένης Παπαμάρκος, που με το «Γκιακ» απέδειξε περίτρανα το συγγραφικό του ταλέντο, τη διαβάζει ως ένα μανιφέστο για την κατάκτηση της ουτοπίας, ενώ ο Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης υποστηρίζει ότι πρόκειται για «μία προχειράντζα που ξεπέταξε ο Αιγινίτης με αφορμή τη Νικίειο Ειρήνη». Προσωπικά δεν με ενδιαφέρει να κρίνω καμία από τις παραπάνω απόψεις. Αυτό που με αφορά είναι το πώς αυτές οι τρεις «αναγνώσεις» του έργου θα μπορούσαν να παντρευτούν συνθέτοντας μία παράσταση με συγκεκριμένη αισθητική και άποψη.
Διαβάστε ολόκληρη την κριτική της παράστασης στο Τέχνες-Plus
Leave a Reply