Παρουσιάζει ενδιαφέρον η οπτική που υπάρχει στην Ελληνική κοινωνία και κατ’ επέκταση στην πολιτική ζωή, περί ελευθερογνωμίας από όλο το πολιτικό φάσμα αυτοπροσδιορισμού. Στην χώρα μας υποστηρίζεται πως δεν έχουμε κουλτούρα πολιτικών συνεργασιών και είναι αλήθεια αυτό. Η απλή αναλογική όσες φορές μπήκε στην εξίσωση, μπήκε για ένα και μόνο λόγο και αυτός δεν ήταν η ανάπτυξη των συνεργασιών και η δημοκρατικότερη αποτύπωση των εκλογών, αλλά η πολιτική «ναρκοθέτηση» της επόμενης «πίστας».
Γιατί όμως;
Για να υπάρξει γόνιμο έδαφος πολιτικών συνεργασιών πρέπει να υπάρχει και ένας υποτυπώδης πολιτικός «πολιτισμός» από το ίδιο το πολιτικό σύστημα μέχρι και τον πολίτη. Δηλαδή ο σεβασμός στις πολιτικές θέσεις και οπτικές του εκάστοτε συνομιλητή μας είτε αυτός είναι φίλος και γνωστός, είτε αυτός είναι δυνητικός πολιτικός εταίρος σε μια συγκυβέρνηση.
Όταν φέρνεις την απλή αναλογική ή όταν αυτοπροσδιορίζεσαι δημοκράτης, οφείλεις να είσαι ανεκτικός στο πολιτικά «αντίθετο». Οφείλεις να σεβαστείς θέσεις με τις οποίες δεν συμφωνείς στην ουσία, αλλά να είσαι διατεθειμένος να συζητήσεις χωρίς χλεύη όχι μόνο μετεκλογικά για λόγους ρεαλισμού, αλλά και προεκλογικά. Στην Ελλάδα η ασέβεια ξεκινάει από «πάνω» και καταλήγει ως τα «κάτω».
Το πολιτικό προσωπικό δεν σέβεται την αντίθετη οπτική και ο πολίτης δεν σέβεται την αντίθετη γνώμη. Δεν σέβεται τον πολιτικό αυτοπροσδιορισμό του συνομιλητή του. Το μόνο που έχουμε στο μυαλό μας όταν ανοίγουμε πολιτική συζήτηση είναι το πώς θα επιβληθούμε στον άλλο, πως θα βγούμε «νικητές». Εξ ου και η τροπή που παίρνουν οι πολιτικές συζητήσεις μας. Καταλήγουν κατά κανόνα σε διαπληκτισμούς και εν συνεχεία σε ανομολόγητα απωθημένα που διαιωνίζονται.
Δεν μπαίνουμε στην συζήτηση με σκοπό τον διάλογο αλλά τον «μονόλογο» και το ίδιο κάνουν και οι πολιτικοί μας είτε σε επίπεδο τηλεοπτικής συζήτησης είτε σε επίπεδο διαπραγμάτευσης. Γιατί θα πρέπει να λογίζεται ως «ντροπή» η γνώμη του Σαββόπουλου περί αυτοδυναμίας της ΝΔ ή ως γελοιότητα η θέληση της Μποφίλιου να συμμετάσχει σε μια μελλοντική ένοπλη πάλη;
Μπορείς να κριτικάρεις με επιχειρήματα, μπορείς να διαφωνήσεις στην ουσία της δήλωσης, αλλά δεν πρέπει να προσπαθήσεις να αποδομήσεις το πρόσωπο που εκφέρει γνώμη με ύπουλα μέσα, που επιδιώκουν δολοφονία χαρακτήρα με απώτερο σκοπό τον πλήρη ευτελισμό της άποψης του. Πώς να μην γίνεται τοξικός ο διάλογος μετά, είτε σε επίπεδο πολίτη είτε σε επίπεδο πολιτικού. Αυτή η τεχνική αποδόμησης στην χώρα μας έχει εξελιχθεί σε σχολή που δίνει ακόμα και διδακτορικά.
Αυτό ακριβώς συμβαίνει και όταν πάνε πολιτικοί φορείς να συνεννοηθούν για κάτι. Είτε αυτό είναι κυβέρνηση είτε απλό νομοσχέδιο. Δεν υπάρχει κουλτούρα συνεννόησης εξ αρχής καθώς ο ένας προσπαθεί να «σκάψει τον λάκκο» του άλλου επί της ουσίας, πέραν των πολιτικών διαφορών. Δεν υπάρχει θέληση συνεννόησης, αλλά επιβολής έμμεσης και άμεσης.
Όταν είσαι δημοκράτης σέβεσαι. Σέβεσαι την αντίθετη άποψη, το αντίθετο πρόγραμμα, την αντίθετη θέληση. Δεν προσπαθείς να την εξευτελίσεις. Μπορεί να διαφωνείς όμως μέχρι εκεί. Στην χώρα μας είμαστε κατ’ επίφαση και κατά συνθήκη δημοκράτες, δικαιωματιστές, φιλελεύθεροι, αριστεροί και πάει λέγοντας. Αυτό ξεκινάει από την κορυφή της πυραμίδας και καταλήγει και στην βάση της.
Φυσικά όλα τα παραπάνω περί πολιτικού συστήματος ειδικά, προϋποθέτουν να έχεις ταχθεί αμετάκλητα με την δημοκρατία και τους «ήπιους» τρόπους επίτευξης των πολιτικών αλλαγών, δηλαδή τον ρεφορμισμό. Οι «βίαιοι» τρόποι είναι άλλη συζήτηση. Όταν αποδέχεσαι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας, δεν υφίσταται το «θα μπούμε στ’ ανάκτορα» και οι προεκτάσεις του σαν επιλογή, ούτε καν σε επίπεδο ανούσιας ρητορείας.
Χάρης Φιλιππάκης
Leave a Reply