27/09/2023

«Ο άνθρωπος απ’ το Παντόλσκ»: Η τυραννία της θετικής σκέψης 

Κριτική από τη Γιώτα Δημητριάδη

Παντόλσκ

Ο Γιώργος Κουτλής συστήνει στο ελληνικό κοινό το ρωσικό έργο του Ντμίτρι Ντανίλοφ «Ο άνθρωπος απ’ το Παντόλσκ», με το οποίο ο συγγραφέας έκανε το θεατρικό του ντεμπούτο και κέρδισε το σημαντικότερο θεατρικό βραβείο της Ρωσίας, τη Χρυσή Μάσκα, το 2018.   

Από μόνο του το γεγονός ότι μέσω του μεγαλύτερου θεατρικού οργανισμού της χώρας, του Εθνικού Θεάτρου, δίνεται η δυνατότητα στο κοινό να γνωρίσει σύγχρονα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας, δεν μπορεί παρά να έχει θετικό πρόσημο.   

Το έργο του Ντανίλοφ ανήκει στο είδος του «τεκμηριωμένου παράλογου» πρόκειται για μια ακραία σάτιρα με καφκικές αναφορές που ασκεί κριτική στην κυρίαρχη τάση της εποχής μας, που σου επιβάλλει να αντλείς ευχαρίστηση απ’ οτιδήποτε σε περιβάλλει όσο άσχημο και αν είναι. Παράλληλα παρουσιάζει με τον πιο σαφή τρόπο πώς οι μηχανισμοί καταστολής και η εξουσία χρησιμοποιούν οποιοδήποτε μέσο για να φέρουν τον πολίτη στα μέτρα τους.   

Παντόλσκ

Η υπόθεση του έργου θέλει τον Νικολάι από την μικρή πόλη του Παντόλσκ, να συλλαμβάνεται χωρίς να γνωρίζει το λόγο. Στο αστυνομικό τμήμα, όπου τον μεταφέρουν θα υποβληθεί σε μια τελείως διαφορετική μορφή ανάκρισης και μέσα από κωμικοτραγικές καταστάσεις θα υποστεί τελικά τα πάνδεινα με σκοπό, όπως θα του δηλώσουν και οι αστυνομικοί του τμήματος, την αναμόρφωσή του.   

Ο Γιώργος Κουτλής μετά την εξαιρετική του παράσταση στο Φεστιβάλ Αθηνών τον περασμένο Ιούλιο με το  «Ο σκύλος, η νύχτα και το μαχαίρι» του Μάριους φον Μάγενμπουργκ, δουλεύει πάλι πάνω σ’ ένα κείμενο με καφκικές επιρροές και έντονα στοιχεία από το δυστοπικό «1984» του Όργουελ.   

Ο ίδιος φαίνεται να τα καταφέρνει περίφημα, δημιουργώντας μια παράσταση με εντυπωσιακή ροή και ακρίβεια. Εναλλάσσοντας, μοναδικά, το κωμικό και το τραγικό στοιχείο του έργου. Ο θεατής γελάει με την ψυχή του και λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, παγώνει,αναρωτώμενος, αν έπρεπε τελικά να γελάσει ή να κλάψει, μ’ όσα διαδραματίζονται μπροστά στα μάτια του.   

Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι υποδειγματικές. Ο Δημήτρης Ήμελλος με απλά μέσα δίνει τον κυνισμό χειροπιαστό και την αναλγησία ολόγλυφη ενώ την ίδια στιγμή αυτοσαρκάζεται με τον χαρακτήρα του.   

Παντόλσκ

Ο Άρης Μπαλής αποδεικνύει για μια ακόμη φορά ότι δεν χαρακτηρίζεται τυχαία ως «ένας από τους καλύτερους ηθοποιούς της γενιάς του», χωρίς να καταφεύγει σε ευκολίες είναι ο άνθρωπος απ’ το Παντόλσκ, ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας, άριστα προσεγμένος στις λεπτομέρειες.   

Ο Γιλμάζ Χουσμέν στον ρόλο του ανθρώπου από το Μιτίς καταφέρνει να είναι ένα πρόσωπο ταυτόχρονα μέσα κι έξω από το δράμα: παρατηρητής και σχολιαστής με έξυπνο τρόπο των συμβεβηκότων.   

Μοναδική και η αστυνομικός της  Ελένης Κουτσιούμπα που ως femme fatale σαγηνεύει τα θύματά της.   

 Το αστυνομικό καρέ συμπληρώνουν οι επίσης πολύ καλοί: Παναγιώτης Μανουηλίδης -που υποδέχεται τους θεατές κάνοντάς τον τυπικό έλεγχο πριν την εισοδό τους στο θέατρο- αλλά και ο Αλέξανδρος Σιάτρας με τα χαρακτηριστικά τύπου Ray-Ban γυαλιά.   

Το σκηνικό που δημιούργησε ο Πάρις Μέξης καταφέρνει να εισάγει τον θεατή στο κλίμα από την είσοδό του στο θέατρου. Καθώς περνάει από διαδρόμους και από πόρτες που έχουν στηθεί γύρω από τη σκηνή, σαν μια προσομοίωση αληθινού αστυνομικού τμήματος. Ιδιαίτερη μνεία αξίζουν και οι λεπτομέρειες του σκηνικού του, με τη φωτογραφία του σκηνοθέτη να καταζητείται σε κάποια ανακοίνωση, τα πολύχρωμα post –it, τις εικόνες της Αγίας Αικατερίνης αλλά και την κούπα από το «Talk Show» -περσινή παράσταση του Γιώργου Κουτλή. Άκρως ρεαλιστικά και τα κουστούμια του.   

Στην ατμόσφαιρα του έργου συνδράμουν αρμονικά και η μουσική επιμέλεια (Panú) αλλά και οι  φωτισμοί (Αλέκος Αναστασίου).   

Εντυπωσιακή και η δουλειά στην κίνηση των ηθοποιών (Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου) αλλά και στη μουσική διδασκαλία (Μελίνα Παιονίδου) που φαίνεται ιδιαίτερα στο χορευτικό στιγμιότυπο της παράστασης για την «εγκεφαλική βελτίωση» που είναι πραγματικά απολαυστικό.   

Γιώτα Δημητριάδη


Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*