«Ανθρώπων σκιές», 21 διηγήματα, το πρώτο βιβλίο του Σπύρου Σμυρνή από τις εκδόσεις Πνοή.

Άνθρωποι καθημερινοί, της διπλανής πόρτας (τι κλισέ, λες και τους βλέπουμε ποτέ…), δίπλα σου στο μετρό, στο σουλάτσο (όταν σε αφήνει η καθημερινότητα να το κάνεις), στην άκρη της μπάρας εκεί στο στέκι σου που πίνεις ένα ποτό για να χαλαρώσεις, αλλά και σκοτεινοί άνθρωποι – συννεφιασμένοι από τις σκοτούρες που δημιουργεί ο έρωτας ή ο ανεκπλήρωτος έρωτας, η αποτυχία, η μοναξιά.

Οι ήρωες του Σμυρνή είναι τραγικά αναγνωρίσιμοι στην Αθήνα του 2017.
Ναι, κάποιοι είναι στις παρυφές ενός ιδιότυπου περιθωρίου. Προσπαθούν να ξεφύγουν από τις σκιές που σκοτεινιάζουν την ύπαρξή τους. Κάποιοι άλλοι απλώς αγωνίζονται για ό,τι ποθούν.

Πίνουν, βρίζουν, κάνουν άγριο σεξ, πονάνε, σκοτώνονται, δολοφονούν  μέσα στις 21 ιστορίες της συλλογής διηγημάτων και σε αρπάζουν, ως αναγνώστη,  άγρια στο ταξίδι μέσα στα χαλάσματα της δικής τους καθημερινότητας. Εκεί όμως αναγνωρίζεις χαρακτήρες που «κάπου τους έχεις ξαναδεί», «κάτι έχεις ακούσει γι’ αυτούς».

Ο Σπύρος Σμυρνής έχει δημιουργήσει ένα αστικό αντιρομαντικό σύμπαν χαμένων ευκαιριών, ανεκπλήρωτων πόθων, πάθους και ηρώων που πονάνε, χαίρονται, και προσπαθούν να βγουν στο φως μέσα από τις σκιές.

Συναρπαστική ανάγνωση που αν και με πολλές αθυροστομίες – αναγκαίες και ταιριαστές στον κάθε χαρακτήρα, διαπνέεται από μια ευγένεια.

Κι όσο κι αν φανεί υπερβολικό οι πιο «άγριοι» χαρακτήρες του βιβλίου είναι αυτοί που κρύβουν μια βαθιά συστολή και πόνο.

Στο κλείσιμο του βιβλίου, ο αναγνώστης έχει βγει έξω από κάθε σκοτεινή πτυχή των ηρώων και λουσμένος από το φως που προσφέρουν τα έντονα συναισθήματα μπορεί να σκεφτεί και σίγουρα να αισιοδοξήσει.

Η γραφή του Σμυρνή  έρχεται να προστεθεί στη νέα γενιά των συγγραφέων που με τα διηγήματά τους, τα τελευταία χρόνια, φέρνουν κάτι καινούργιο στην ελληνική λογοτεχνία.

Συναντηθήκαμε στην παρουσίαση του «Ανθρώπων Σκιές» στο Λουκούμι, της πλατείας Αβησσυνίας. Ένα μαγαζί γεμάτο με τους φίλους του Σπύρου. Τους παιδικούς του φίλους! Κι όλοι είχαν ένα χαμόγελο περηφάνιας για το φιλαράκι τους. Το ίδιο και οι φίλοι από τον επαγγελματικό του χώρο, οι συνεργάτες του.
Ώρα να «δώσω το λόγο» στον Σπύρο Σμυρνή, που ελπίζω να τον γνωρίσετε και μέσα από την κουβέντα που κάναμε.

Πώς γεννήθηκαν οι χαρακτήρες σου Σπύρο – Σε δύο χρόνια που έγραφες «γέννησες» 21 ήρωες.

Οι χαρακτήρες μου γεννήθηκαν στους δρόμους της πόλης, σε στενά κυρίως, σε μικρά μπαρ όλιγον κακόφημα, σε φτηνά ξενοδοχεία, σε ετοιμόρροπα σπίτια, σε αυλές, σε δισκάδικα και ψιλικατζίδικα.

Γράφεις για όσα έχεις ζήσει (όπως λες στο βιβλίο); Οι ιστορίες του βιβλίου είναι δικές σου;

Νομίζω πως όσοι γράφουν, γράφουν για δυο ειδών πράγματα για όσα έχουν ζήσει και όσα θα θελαν να ζήσουν. Έχει πολύ από μένα λοιπόν αυτό το βιβλίο, άλλες φορές ως πρωταγωνιστής άλλες ως παρατηρητής, άλλες σαν παρέα σε κάποιο μπαρ.

Πιστεύεις ότι ο κόσμος χάνει το χρόνο του στο Facebook ή μπορεί να λειτουργήσει και ως νέου τύπου πυρήνας για παρέες, ακόμη και για “κινήματα”

Δεν μπορώ να σκεφτώ την έννοια της παρέας ηλεκτρονικά ή αυτή του κινήματος αν θες. Αν δεν δεις τον άλλο στα μάτια, δεν ακούσεις τη φωνή του, δε συνηθίσεις την μυρωδιά του, δεν τον πιάσεις τότε δεν πρόκειται να τον γνωρίσεις αληθινά. Είμαι της παλιάς σχολής νομίζω, της γειτονιάς, των ψιλικατζίδικων, των κουρείων, των δισκάδικων

Η Αθήνα σήμερα δίνει αφορμές για «ήρωες»;

Πάντα δίνει. Η Αθήνα είναι μια ομορφάσχημη πόλη που κρύβει στους δρόμους υπέροχους τύπους και υπέροχες τύπισσες. Ψάχνουν και αυτοί να σκοτώσουν τους δαίμονες τους σε μια ξεχωριστή κουκίδα στον πλανήτη Γη.

Πώς ξεκίνησες να γράφεις; Θέλω να πω, υπήρξε μια στιγμή που είπες: Τώρα θα γράψω κάτι που θέλω να το διαβάσουν κι άλλοι;

Ξεκίνησα ασυναίσθητα, μάλλον για να βάλω σε μια σειρά όσα συμβαίνουν στο κεφάλι μου. Έκτοτε νομίζω πως εθίστηκα σε αυτό.

Κυκλοφορείς μ’ ένα σημειωματάριο και κρατάς «ημερολόγιο» όταν κυκλοφορείς, ή φέρνεις στο χαρτί ό,τι τελικά σου έμεινε από τη μέρα;

Πάντα έχω μαζί μου σημειωματάριο και γράφω σε διάφορα χαρτάκια, σκέψεις, ατάκες, εικόνες που πρέπει να γίνουν λέξεις.

Ποιοι συγγραφείς σε έχουν συντροφεύσει  και σε βοήθησαν να σταθείς στα πόδια σου;

Πρώτος όλων με διαφορά που λένε ο Μπουκόβσκι. Λατρεύω όμως και τους Τσακ Πόλανιουκ, Πέδρο Χουαν Γκουτιέρεζ, Τζούλιαν Μπαρνς, Χένρι Μίλερ, Ανδρέα Μήτσου και έναν ωραίο τύπο που λέγεται Γιώργος Χρηστέας και διάβαζα τα βιβλία του στο στρατό.

Η ίδια ερώτηση αλλά για μουσικούς (πιστεύω ότι κάπως όλοι είμαστε και λίγο από τις μουσικές και τα βιβλία που ακούμε)

Αυτή και αν είναι δύσκολη. Θα γράψω τους Metallica, Alice in Chains, Tom Waits, Ryan Adams, Jason Isbell, Down, The National, Foals, 1000mods, Nightfall, Rotting Christ, Joe Bonamassa, Nightstalker, Danny Bryant, Turbonegro, Gary Clark Jr.

Όταν γράφεις, θεωρείς ότι με έναν τρόπο ξεγυμνώνεσαι;

Aν δεν το κάνεις όταν γράφεις τότε πότε;

Ζητάς συγγνώμη ή το θεωρείς ήττα;

Ζητάω όχι εύκολα, μα ζητάω.

Το βιβλίο σου το αφιερώνεις μεταξύ των άλλων και στη γιαγιά σου. Γιατί είναι σημαντικές οι γιαγιάδες για ένα παιδί;

Του παιδιού μου το παιδί δυο φορές παιδί μου, έτσι μου λέει πάντα. Μάλλον για αυτό, υποθέτω. Εγώ την αγαπώ πολύ γιατί με μεγάλωσε μιας και οι δυο μου γονείς δούλευαν, οπότε ήταν πάντα εκεί για μένα. Κάθε μου στιγμή για πολλά χρόνια είχε και λίγο από γιαγιά Δήμητρα μέσα.

Είναι εύκολο για έναν νέο συγγραφέα να φτάσει στο σημείο να κρατήσει στα χέρια του ένα βιβλίο, το βιβλίο του;

Είναι πολύ δύσκολο. Πόσο μάλλον να το κρατήσει και να ναι όπως το χε φανταστεί, το εξώφυλλο, το χαρτί, η επιμέλεια. Θέλει πολύ χρόνο, χρήμα, κόπο μα αξίζει χίλιες γαμημένες φορές να το προσπαθήσεις.

Θα ήθελα να μας συστηθείς με πέντε λέξεις, πέντε βιβλία και πέντε μουσικές

Bρομόστομος

Ρομαντικός

Συλλέκτης στιγμών

Μαλάκας

…

Βρόμικος Κόσμος Τσαρλς Μπουκόβσκι

Η βρόμικη τριλογία της Αβάνας Πέδρο Χουάν Γκουτιέρεζ

Είμαστε όλοι Στοιχειωμένοι Τσακ Πολανιουκ

Ενα κάποιο τέλος Τζούλιαν Μπαρνς

Γκιακ Δημοσθένης Παπαμάρκος

…

Load- Metallica

NOLA- Down

Ryan Adams- Ryan Adams

Boxer- The National

Dirt- Alice in Chains

Τι φοβάσαι;

Τον χρόνο περισσότερο. Έχω ρίξει λίγο μελάνι στο δέρμα μου για να μου υπενθυμίζει πως καταστρέφει τα πάντα και δεν πρέπει να τον αφήνουμε να περνά έτσι!

Γιάννης Καφάτος