Τόσα χρόνια που βλέπω ταινίες – δηλαδή για όλη μου τη ζωή -, ποτέ μου δεν κατάλαβα την πολιτική των εταιρειών διανομής. Πότε επιλέγουν να διανείμουν μια ταινία και πότε όχι, ποια κριτήρια καθορίζουν τις αποφάσεις τους, όπως και γιατί κάποιες ταινίες δεν προβάλλονται ποτέ στους κινηματογράφους ή και γιατί κάποιες άλλες προβάλλονται, σχεδόν ταυτόχρονα με την κυκλοφορία τους στις μεγάλες αγορές του πλανήτη.
Με τα “ΣΥΝΟΡΑ” (“Grans” ή “Border”), που προβάλλονται από την Πέμπτη 6/6, αυτή την έξοχη ταινία του Ιρανού (που διαμένει μόνιμα στην Κοπεγχάγη) Ali Abbasi, παρατηρήθηκε πάλι το φαινόμενο, μια ταινία ατμοσφαιρική, ιδανική για την σκοτεινή αίθουσα, βραβευμένη, με αξιόλογη πορεία σε διάφορα φεστιβάλ, η οποία κόντραρε στα ίσια το εξαιρετικό Ιταλικό “Dogman” στα Ευρωπαϊκά βραβεία, να διανέμεται στις καλοκαιρινές αίθουσες λες και είναι μια ταινία ποπ-κορν για όλη την οικογένεια, που θα πάει με την παντόφλα και το φανελάκι να περάσει δυο ευχάριστες ώρες.
Αφήνοντας τις γκρίνιες, το θέμα μου δεν είναι η πολιτική των εταιρειών διανομής, αλλά, τα “Σύνορα”, μια weird ταινία με στοιχεία του Φανταστικού, η οποία είναι μεταφορά ενός διηγήματος του Σουηδού συγγραφέα Γιον Άϊβιντε Λίνκβιστ (συγγραφέα του “Άσε το κακό να μπει” – μιας ταινίας που έχει κοινά στοιχεία με τα “Σύνορα”. Ο τίτλος της ταινίας έχει κυριολεκτική, αλλά και μεταφορική σημασία, όπως θα δούμε στη συνέχεια.
Η Τίνα (στον ρόλο η Εύα Μελάντερ με μια εντυπωσιακή ερμηνεία – τουλάχιστον για Οσκαρική υποψηφιότητα), εργάζεται ως τελωνειοφύλακας σε ένα Σουηδικό λιμάνι, και είναι ικανότατη στη δουλειά της, διότι μπορεί να “οσμίζεται” τους ύποπτους για λαθρεμπόριο με ολοκληρωτική επιτυχία – κυριολεκτικά δεν της ξεφεύγει κανείς. Διότι η Τίνα, δεν είναι ένας συνηθισμένος άνθρωπος. Είναι μια γυναίκα-ξωτικό, με δυσμορφία στην εμφάνιση, που παραπέμπει σε κάτι ζωώδες και απόκοσμο – κάτι σαν τον “Άνθρωπο ελέφαντα” του Ντ.Λιντς. Απομονωμένη από τους συναδέλφους της και τον υπόλοιπο κόσμο, ζει σε μια καλύβα στο δάσος μαζί με έναν εκπαιδευτή σκυλιών, με τον οποίον διατηρεί μια σχέση που μόνο ερωτική δεν μοιάζει, χωρίς επικοινωνία μεταξύ τους και με τα σκυλιά του να μην την αντέχουν καθόλου.
Η Τίνα έχει τον πατέρα της στο γηροκομείο και σύντομα θα μάθει από εκείνον για την καταγωγή της. Δεν είναι ευχαριστημένη με την ζωή της, στην οποία προσπαθεί να βρει νόημα. Νομίζει ότι τις απαντήσεις και τα προβλήματά της θα λύσει ο Βόρε, ένας άνθρωπος με τον οποίον έχει εξωτερική ομοιότητα, αφού είναι κι ο ίδιος δύσμορφος και απομονωμένος, με τον οποίο θα αναπτύξει μια ιδιαίτερη ερωτική σχέση (εξάλλου τίποτα δεν είναι συνηθισμένο στη ζωή της Τίνας), η οποία θα την εμπλέξει σε άλλου είδους προβλήματα, γιατί ο Βόρε φαίνεται να είναι μπλεγμένος σε μια υπόθεση παιδικής πορνογραφίας.
Υπαρξιακή και λυρική, με ποιητικότητα και ρεαλισμό, η ταινία σε αφοπλίζει με την δύναμη των εικόνων της και την ατμόσφαιρα της. Μπορεί η ιστορία από ένα σημείο και μετά (στο τελευταίο εικοσάλεπτο της ταινίας) να μπάζει, αλλά είναι τόσο έντονη και γεμάτη δυναμισμό και ευαισθησία, η ερμηνεία της Μελάντερ, που δεν μπορείς να της αντισταθείς.
Η απομόνωση και η αποξένωση, τα σύνορα μεταξύ των ανθρώπων, η αναζήτηση ταυτότητας, η μοναξιά και η ανάγκη για αγάπη και τρυφερότητα, οι ερωτικές σχέσεις – στην ταινία υπάρχει μια από τις έντονες ερωτικές σκηνές που μπορεί να δει κανείς -, η έλλειψη επικοινωνίας και ανθρωπιάς, κυριαρχούν στη ταινία. Η Τίνα θα αλλάξει, θα “ενηλικιωθεί”, κατά τη διάρκεια της ιστορίας, θα διαβεί κάποια σύνορα, θα βγει από το καβούκι της, και η ζωή της πλέον δεν θα είναι η ίδια.
Στοιχεία από την σκανδιναβική μυθολογία, με τα ξωτικά (τα τρολς), τα δάση, τη φύση, να έρχονται σε αντίθεση με το ψυχρό και απρόσωπο κόσμο, χαρακτηρίζουν το σκηνικό της ταινίας που σε ένα πρώτο επίπεδο δείχνει να ανήκει στην κατηγορία του “σινεμά του Φανταστικού”. Η ευφυέστατη ιστορία που έχει έντονα τα στοιχεία ψυχολογικού θρίλερ, μπορεί να σε ξενίσει, κάπου να σε ενοχλήσει, αλλά τα “Σύνορα”, δεν είναι μια ταινία που θέλει να κάνει τον θεατή να αισθανθεί άβολα, δεν τον χαϊδεύει. Προσωπικά την απόλαυσα!
Άγης Αθανασιάδης
Leave a Reply