Το Αμερικανικό προβοκάρισμα με απώτερο σκοπό να δείξει σε όλο τον κόσμο ποιος είναι ο «καλός» και ποιος ο «κακός» συνεχίζεται.
Αυτή την φορά η Ταϊβάν θα διαδραματίσει τον ρόλο της Ουκρανίας. Δηλαδή τον ρόλο του «τυριού» που ίσως δρομολογήσει μια νέα εισβολή σε «κυρίαρχο» κράτος.
Μια εισβολή που θα διώξει και τις τελευταίες ψευδαισθήσεις για το ποιος αποτελεί πλανητικά τον «εγγυητή» της ελευθερίας και ποιος την επιβουλεύεται μονίμως, με όπλο την στρατιωτική ισχύ και τον αναθεωρητισμό. Οι Αμερικάνοι ξέρουν καλά πως η στρατιωτική γιγάντωση της Κίνας της δίνει μια αυτοπεποίθηση που πριν δύο δεκαετίες, ακόμα και μία, δεν είχε.
Είναι η ίδια αυτοπεποίθηση που είχε η Ρωσία πριν την εισβολή, αν και αποδείχθηκε πως το φυσικό αέριο έκανε καλύτερη δουλειά από τον Ρωσικό στρατό, την ίδια που έχει η Τουρκία και της επιτρέπει να επεμβαίνει σε ξένα εδάφη. Για την Ελλάδα είναι ζωτικής σημασίας η ήττα αυτού του δόγματος ισχύος.
Η στρατιωτική ισχύ όσο μεγαλώνει πάντα δίνει τα ίδια αποτελέσματα. Αυτοπεποίθηση και εν συνεχεία χρήση αυτής της ισχύος αρχικά σε σχετικά εύκολα πεδία δράσης που θα τονώσουν έτι περαιτέρω το αίσθημα υπεροχής. Για την Ρωσία σε στρατιωτικό επίπεδο αυτό το τελευταίο δεν βγήκε, η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης όμως από αυτήν, ισοφαρίζει κάπως την ζημιά που έχει υποστεί από άποψη γοήτρου. Παρ’ όλα αυτά η παινεμένη στρατιωτική της μηχανή δεν φαντάζει άτρωτη στα μάτια κανενός πια.
Ιστορικά αυτό το αίσθημα υπεροχής που εντείνεται όσο συνεχίζουν οι νίκες, οδηγεί κατά κανόνα σε Βατερλό. Αργά ή γρήγορα, καθώς συσπειρώνει τους πάντες εναντίον αυτού που πάει να ξαναμοιράσει την πίτα παντελώς «ανορθόδοξα». Δηλαδή χωρίς την διάθεση να το συζητήσει με τους υπόλοιπους «μεγάλους» πρώτα. Αν φερθείς με «ενσυναίσθηση» απέναντι και στον έτερο «μεγάλο» αυτό μπορεί να γίνει ανεκτό, αν όχι αυτό θα φέρει ρήξη.
Γιατί ο ψυχρός πόλεμος παρέμεινε ψυχρός; Διότι παρά τις επιφανειακές αψιμαχίες και τους παιδαριώδεις ανταγωνισμούς, οι δρώντες σεβάστηκαν όσα είχαν συμφωνήσει όταν έβγαλαν από την μέση την Γερμανία. Από το 1990 και μετά οι ΗΠΑ δεν φέρονται με «ενσυναίσθηση». Αν και ανομολόγητα, θεωρούν πως αποτελούν την σύγχρονη Ρώμη, χωρίς μάλιστα να χρειάζεται να συντηρούν τόσες λεγεώνες από δω κι από κει.
Οι ΗΠΑ ξέρουν καλά πως οι Κινέζοι δεν θα ανεχτούν τόσο εξόφθαλμο φλερτ με την Ταϊβάν. Όπως οι Ρώσοι δεν ανέχτηκαν με την Ουκρανία. Κάπως πρέπει να δικαιολογούν αυτές οι υπερδυνάμεις τις υπέρογκες στρατιωτικές δαπάνες. Δεν γίνεται όλα να λύνονται με την διπλωματία. Κάπου πρέπει να χρησιμοποιήσουμε και τον στρατό πέρα από την αποτροπή. Ο πρώτος που την πληρώνει είναι το εύκολο θύμα.
Η στάση των Αμερικάνων είναι εξαιρετικά ανησυχητική γιατί δείχνει πως δεν συναινούν σε ένα πολυπολικό σύστημα στην ουσία, αλλά προσπαθούν να αποδομήσουν ύπουλα τους υπόλοιπους παίκτες. Κάτι τέτοιο δύσκολα θα γίνει ανεκτό για πολύ. Όταν η υπομονή και η διπλωματία πάψουν να αποτελούν την πρώτη επιλογή που ήταν μέχρι σήμερα, ο κόσμος θα γίνει ένα πολύ επικίνδυνο μέρος όπως ήταν μέχρι και το 1945.
Εν τέλει δεν ξέρεις τι να διαλέξεις. Εξοπλισμούς για ισορροπία δυνάμεων με κίνδυνο να οδηγήσουν στην αυτοπεποίθηση που προαναφέραμε ή αποστρατικοποίηση με κίνδυνο την ανισορροπία ισχύος που κατά κανόνα οδηγεί σε στρατιωτική εμπλοκή εις βάρος του αδύναμου;
Διαλέγεις και παίρνεις. Ο κόσμος παραμένει εξαιρετικά πιο σύνθετος απ’ όσο συνεχίζουν να θέλουν μερικοί να τον βλέπουν.
Χάρης Φιλιππάκης
