29/03/2024

Donovan: «Η ποίηση και η γνώση ξυπνούν τον κόσμο» -Συνέντευξη στον Βασίλη Λούκα

Donovan: «Η ποίηση και η γνώση

Ο Donovan είναι ένας σύγχρονος χίππυ. Αποτελεί έναν ζωντανό μύθο της μουσικής κουλτούρας. Ανήσυχος, ψαγμένος, διαβασμένος, σκεπτόμενος, χαμογελαστός, προσιτός και αντιστάρ ανήκει στη πλευρά των ψαγμένων δημιουργών της σύγχρονης μουσικής.

Πριν από λίγο καιρό πέρασε από την Ελλάδα για διακοπές ενώ πριν από μερικά χρόνια είχε έρθει στην Αθήνα στο πλαίσιο της έκθεσης Sapphographs που αποτέλεσε την πρώτη εικαστική παρουσία του στην Ελλάδα.  Ο απόλυτος χίππυ μου είχε μιλήσει αποκλειστικά για τη Σαπφώ τη ζωή του και τα όνειρά του.

 Ζει μόνιμα στην Καλιφόρνια. Είναι πατέρας τεσσάρων παιδιών. Έχει δυο κόρες με την γυναίκα του Linda, την Astrella Celeste και την Oriole Nebula, και δυο παιδιά με την Enid Stulberger, τον γιό του Donovan Leitch Jr και την κόρη του Ione Skye.

Αεικίνητος γράφει διαβάζει σχεδιάζει κάνει διαρκώς live ετοιμάζει εκθέσεις συναυλίες και άλμπουμ.

Συνάντησα τον κορυφαίο Βρετανό δημιουργό, έναν από τους τελευταίους εν ζωή, στο πλαίσιο της ολιγοήμερης Αθηναϊκής παρουσίας του και είχα την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά έναν κορυφαίο μουσικοσυνθέτη στιχουργό και ποιητή. Ομολογώ ότι πήγα για μια τυπική συνέντευξη αλλά η κουβέντα δίπλα στην πισίνα του ξενοδοχείου που τον φιλοξενούσε εξελίχτηκε σε εξομολόγηση.

Ο Donovan γεννήθηκε στις 10 Μαίου 1946 στο Maryhill στη Γλασκώβη και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 60.

«Όταν ήμουν μικρός ήθελα να δημιουργήσω ποίηση και μουσική. Θυμάμαι ότι μέσα από ένα τυπικό βρετανικό τηλεοπτικό σόου στο μέσο των 60’ς έκανα την εμφάνιση μου για την οποία αρκετοί είχαν γράψει τότε πως αποτελούσα την βρετανική απάντηση στον Bob Dylan» λέει χαμογελώντας.

Αγαπημένο του αντικείμενο υπήρξε από τα πρώτα του τραγούδια η ψυχεδέλεια.

«Ήμουν από τους πρωτοπόρους του είδους καθώς πολύ πρίν περάσει η ψυχεδελική μουσική στο πλατύ κοινό προωθούσα με πάθος το στυλ αυτό».

Με το που έκανε την πρώτη του εμφάνιση άρχισαν οι προτάσεις από παντού καθώς αναδείχθηκε παράλληλα σε μια από τις πιο σημαντικές, μουσικές φυσιογνωμίες του κινήματος των χίπις στη διάρκεια της δεκαετίας του ’60.

«Σε μικρό χρονικό διάστημα έγινα φίλος με όλους τους Beatles. Ταξιδέψαμε μαζί στην Ινδία. Άκουσα Joan Baez και Bob Dylan και αρκετούς ακόμη»

Η συνεργασία με τους Beatles συνδυάστηκε με πολλά τραγούδια καθώς η προσωπικότητα του υπήρξε καταλυτική και επηρέασε τον John Lennon και τον Paul McCartney. Συνυπήρξε με τον Jimi Hendrix και με πολλά ακόμη ιερά τέρατα της showbiz.

Παραγωγικός δημιουργός ανήκει στους πιο δημοφιλείς και καινοτόμους μουσικούς της εποχής ενώ η μορφή του συνδυάστηκε με τη μουσική και πολιτιστική επανάσταση της δεκαετίας του ‘60.

Τον ρωτάω για το ρόλο των 60’ς που επηρέασαν όλες τις επόμενες δεκαετίες και αποτέλεσαν οδηγό για αμέτρητους σταρ της δεκαετίας του 80. Άλλαξαν τελικά τον κόσμο;

«Ήταν μια επανάσταση και μια αναγέννηση. Τότε δεν υπήρχε η δύναμη της εικόνας και μόνο ο ήχος και η γνώση μπορούσαν να αποτυπώσουν ότι συνέβαινε. Δεν υπήρχε ταχύτητα στην πληροφόρηση και όλα γίνονταν κατά κάποιο τρόπο ερασιτεχνικά. Κι όμως η αναγέννηση ξεκίνησε από τη δεκαετία του 60 και συνεχίζεται.»

Αναρωτιέμαι αν νιώθει βεντέτα ή αν έχει καβαλήσει ποτέ του καλάμι. Η απάντηση έρχεται αυθόρμητα.

«Από μικρός είχα αρχίσει να συνδυάζω στοιχεία από την ποπ την φόλκ την τζάζ την κλασική αλλά και την ινδιάνικη μουσική. Με την κιθάρα μου εξερευνούσα ήχους και όπως ήμουν πιτσιρικάς έτσι και σήμερα είμαι ανοιχτός σε κάθε μορφή κουλτούρας και παράδοσης. Θεωρώ ότι ακόμη δεν έχω πετύχει αυτά που θέλω συνεπώς δεν μπορώ να πώ ότι νιώθω σταρ και δεν έχω καβαλήσει καλάμι».

«Ο πατέρας μου διάβαζε ποιήματα»

Οι γνώσεις του για την Ελλάδα είναι εντυπωσιακές.

«Ήμουν πολύ μικρός όταν ο πατέρας μου άρχισε να μου απαγγέλει ποίηση. Ήταν λάτρης της ποίησης. Θυμάμαι που ο πατέρας μου διάβαζε ποιήματα και ο τόνος της φωνής του άλλαζε. Από τα αγαπημένα του θέματα ήταν η Σαπφώ και οι μεγάλες προσωπικότητες της αρχαίας Ελληνικής κουλτούρας αλλά και ο Σέξπιρ. Εντάξει δεν μπορώ να σου πω ότι τα καταλάβαινα όλα αλλά στην πορεία άρχισα να μπαίνω στο κλίμα και να επηρεάζομαι από την ενέργεια και τη δύναμη που έκρυβαν οι στίχοι. Ο λόγος που κόλλησα με την κουλτούρα της Ελλάδας είναι ότι με είχε εντυπωσιάσει η επιμονή του πατέρα μου. Έψαξα λοιπόν να βρω τους λόγους που επέμενε τόσο να με βάλει στο κλίμα αυτό. Στοχεύω μέσα από το εικαστικό μου έργο να ενθαρρύνω τη νέα γενιά να ασχοληθεί με την ποίηση και θα ήθελα να σταθώ δίπλα στους νέους Έλληνες ποιητές και έτσι η τέχνη της ποίησης να επιστρέψει στον πολιτισμό που την γέννησε.»

Οι ηχογραφήσεις του έχουν γνωρίσει τεράστια εμπορική επιτυχία σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο ίδιος εξακολουθεί να δίνει συναυλίες και να ασχολείται με τη τέχνη.

Μέρος της εμπειρίας του καταγράφεται όπως λέει στην αυτοβιογραφία του που κυκλοφόρησε το 2005σε βιβλίο με τίτλο Donovan:The Hurdy Gurdy Man. Πρόκειται για ένα αποκαλυπτικό βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί από τους λάτρεις του αυθεντικού ήχου.

Κολλημένος με την φιλοσοφία

Περήφανος για την Κέλτικη καταγωγή του δεν κρύβει το πάθος του για την ινδική φιλοσοφία αλλά και για την Ελληνική φιλοσοφία.

«Άρχισα από μικρός να μελετάω αρχαία ελληνική φιλοσοφία και ποίηση. Πέρασα από τον Δία την Αφροδίτη τους φιλοσόφους και φτάνοντας στο κεφάλαιο Σαπφώ ομολογώ ότι έμεινα εκστασιασμένος. Στη συνέχεια ήρθα σε επαφή με την μπίτ λογοτεχνία. Ο Άλεν Γκίνσμπεργκ ο Τζακ Κέρουακ και πολλοί άλλοι με επηρέασαν. Συνειδητοποίησα αυτά που διάβαζα. Θεωρώ ότι η γνώση πρέπει να επιστρέψει στον κόσμο. Και με την ποίηση τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν γιατί η ποίηση και η γνώση ξυπνούν το κόσμο».

Του ζήτησα να μου προσδιορίσει τον πιο αγαπημένο του στόχο.

«Αναζητώ εναγωνίως το υπόβαθρο μου. Από πού ερχόμαστε. Είναι κάτι που κάνω από παιδί. Αγαπημένη μου ενασχόληση είναι το τέταρτο επίπεδο της ύπαρξης. Η αφύπνιση η τεχνική περισυλλογής και η ανάπτυξη της συνείδησης αλλά και η παγίωση της ειρήνης και της ισότητας στον κόσμο. Συνεργάζομαι μάλιστα πάνω σ’ αυτό με το ίδρυμα που έχει ιδρύσει ο σκηνοθέτης David Lynch».

Sapphographs

«Άρχισα με τη γυναίκα μου Linda να δοκιμάζω τρόπους απεικόνισης του έργου της Σαπφούς. Εμπνευσμένος από την ποίηση της δοκίμασα να περάσω σε φωτογραφίες που έβγαζα με φίλμ με μια παλαιά κάμερα όπως έκανε ο πατέρας μου, καμμία σχέση με την digital απεικόνιση, τη μυθική ομορφιά της αρχαιοελληνικής καλλιτεχνικής παράδοσης»λέει ο Donovan.

O επιμελητής της έκθεσης του στην Αθήνα ο Christopher Murray έχει συνυπάρξει με το σύνολο των πρωταγωνιστών της ποπ ροκ κουλτούρας των τελευταίων 50 χρόνων. Είναι ιδρυτής και διευθυντής της Govinda Gallery στην Ουάσινγκτον από το 1975 και έχει οργανώσει περισσότερες από 200 εκθέσεις όλων σχεδόν των διάσημων καλλιτεχνών της εποχής μας, όπως του Andy Warhol στη δεκαετία του ‘70 και την πρώτη έκθεση της φωτογράφου Annie Liebovitz το 1984. Η γκαλερί του έχει καθιερωθεί ως μια από τις πιο πρωτοποριακές γκαλερί σύγχρονης τέχνης στις ΗΠΑ ενώ ο ίδιος  έχει γράψει και επιμεληθεί δεκάδες βιβλία και καταλόγους, όπως τα Soul Rebel: An Intimate Portrait of Bob Marley, 2009, John and Yoko: A New York Love Story, 2008 και Elvis at 21: New York to Memphis, 2006.

Τον συνάντησα και ζήτησα τη γνώμη του.

“Η Σαπφώ έχει απεικονιστεί και επανερμηνευθεί σε ποικίλα εκφραστικά μέσα από την εποχή της ακόμη, πάνω από 2500 χρόνια πριν, μέχρι και σήμερα. Έχει απεικονιστεί από τους σημαντικότερους ζωγράφους σε μουσεία σε όλο τον κόσμο και σε εικονογραφημένα χειρόγραφα, ενώ περιγραφές υπάρχουν ακόμη σε έργα θεατρικών συγγραφέων, σε μυθιστορήματα, στη μόδα, στο μπαλέτο και στην pop μουσική. Η Σαπφώ έχει αποκτήσει επικαιρότητα σε διαφορετικές εποχές και με διαφορετικούς τρόπους».

Ποια ήταν η Σαπφώ

Ο Gregory Nagy, Διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard υποστηρίζει.

«Κάθε εικόνα ζωντανεύει για μένα μια φευγαλέα αίσθηση κάλλους».

Σε μια παρουσίαση του έκανε μια παρουσίαση σχετική με την Σαπφώ είχε πεί ότι «ήταν μια γυναίκα που δημιούργησε μερικά από τα ωραιότερα ποιήματα που γράφηκαν ποτέ από γυναίκα -ή άνδρα- στην παγκόσμια ιστορία.»

Σύμφωνα με μελετητές της αρχαίας ιστορίας η Σαπφώ έζησε γύρω στα τέλη του 7ου και τις αρχές του 6ου π.Χ. αιώνα και όπως λέει η αρχαία ελληνική παράδοση, έζησε στη Λέσβο.

«Τα τραγούδια της παρουσιάζονταν στη διάρκεια συγκεκριμένων περιστάσεων από ομάδες νεαρών γυναικών ή κοριτσιών τον λεγόμενο χορό -από την λέξη αυτή προέρχεται και το αγγλικό chorus. Στο νησί της Λέσβου από την εποχή της Σαπφούς και μετά, τα ποιήματά της παρουσιάζονταν δημοσίως σε σημαντικές εορτές και επίσης σε ιερές αλλά εορταστικές εκδηλώσεις όπως σε γάμους. Παρουσιάζονταν επίσης ιδιωτικά σε συμπόσια, γιορτινές εκδηλώσεις προς τέρψιν γυναικών και ανδρών που δειπνούσαν και έπιναν κρασί και τραγουδούσαν συνοδεία έγχορδων και πνευστών οργάνων. Στα συμπόσια,τα ποιήματα της Σαπφούς απαγγέλονταν ως “μονωδίες”, δηλαδή υπό τη μορφή σόλο παρά χορωδίας και χωρίς χορό» επισημαίνει ο Gregory Nagy.

Στην ερώτηση εάν η Σαπφώ ήταν ομοφυλόφιλη ο Gregory Nagy τονίζει: «Παρόλο που τα ποιήματά της περιέχουν αναφορές σε ομοερωτικά συναισθήματα, η Σαπφώ δεν μπορεί να θεωρηθεί ομοφυλόφιλη με τη σύγχρονη έννοια του όρου, καθώς η ομοφυλοφιλία στην Ελλάδα του 7ου και 6ου αιώνα π.Χ. δεν ήταν πολιτισμικά ταυτόσημη με ό,τι σήμερα αποκαλούμε “ομοφυλοφιλία” και “λεσβιανισμό”.».

Το τραγούδι!

Το τραγούδι Be Mine από το άλμπουμ Sutras του Donovan είναι εμπνευσμένο από την ποίηση της Σαπφούς.

“Stars ‘round the fair moon veil their own shining

When She’s full on the earth with the light of Her silver

Set you to rest on the softest of cushions

The black trance of night on our eyes like the river”

 


mm
About Βασίλης Λούκας 137 Articles
Πτυχίο Νομικής, Αγγλικά, Γαλλικά, συντάκτης – αρχισυντάκτης (ΕΝΑ, Τηλέραμα, Exclusive, Επίκαιρα κ.α.), διευθυντής προγράμματος – υπεύθυνος ξένου ρεπερτορίου – παραγωγός – παρουσιαστής ραδιοφωνικών εκπομπών (Sky, Flash, ΕΡΑ,Seven X), d.j, celebrities p.r, ανταποκριτής περιοδικών (Music & Media, Billboard), παρουσίαση – παραγωγή – σκηνοθετική επιμέλεια τηλεοπτικών εκπομπών (Starclub, ΕΡΤ, Αντ1, Κανάλι 5, Seven), συγγραφέας (Eightila, H Χρυσή Πλατίνα)
Contact: Website

1 Trackbacks & Pingbacks

  1. Ο Βασίλης Λούκας με τον Donovan - Starclub - Βασίλης Λούκας

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*