Μια ανάρτηση στο Instagram, του σκηνοθέτη Γιάννη Μπλέτα για το ντοκιμαντέρ του «Στελιάνα» στα μέσα του καλοκαιριού ήταν η αφορμή για να δω ένα από από τα πιο τρυφερά θεάματα – πέραν της τυπικής κατηγοριοποίησης του σε τυπολογία – της φετινής χρονιάς.
Το βραβευμένο πλέον ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας, «Στελιάννα, περιγράφει μια θεατρική παράσταση με πρωταγωνιστές παιδιά με αυτισμό, όπως η πρωταγωνίστρια.
Αυτό το λαμπερό πρόσωπο της Στελιάννας, έγινε λοιπόν η αφορμή για την κουβέντα με έναν νέο δημιουργό που επιλέγει το Ρέθυμνο της Κρήτης για να πραγματώσει τα καλλιτεχνικά του όνειρα. Παράλληλα μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω έναν ευαίσθητο άνθρωπο που βάζει την τέχνη στην «υπηρεσία» όλων των ανθρώπων, χωρίς διαχωρισμούς.
Ίσως να είναι περιττό, αλλά το «μπράβο» για το θάρρος να αναμετρηθεί με ένα τόσο δύσκολο θέμα χωρίς να καταφύγει σε κλισέ και χωρίς να «χρησιμοποίησει» την πρωταγωνίστριά του αλλά να την αξιοποιήσει για να στείλει μαζί με την ίδια και την οικογένειά της το μήνυμα προς όλους, μας είναι απαραίτητο!
Ο λόγος στον δημιουργό και σκηνοθέτη Γιάννη Μπλέτα!
Τι σημαίνει για σένα αλλά και την Στελιάννα το βραβείο ντοκιμαντέρ που απέσπασε η ταινία σου στο Φεστιβάλ Δράμας;
Το βραβείο ντοκιμαντέρ αποτελεί μία σημαντική αναγνώριση για την ταινία μας, καθώς το διεθνές φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Δράμας είναι από τα σημαντικότερα στην Ευρώπη. Και για την Στελιάννα όμως, είναι σημαντική η βράβευση αυτή, η οποία εκπροσωπεί όλες τις « Στελιάννες » στην Ελλάδα, αλλά και στον κόσμο. Άτομα με αναπηρία, σα την Στελιάννα, είναι γεμάτα από καλλιτεχνικές ανησυχίες, οι οποίες άλλες φορές εκφράζονται λεκτικά, άλλες φορές μόνο σωματικά. Χρειάζονται μερικές φορές μια μικρή αφορμή: την αφορμή για να φύγουν από την ασφάλεια του καναπέ του σπιτιού τους και να ζήσουν όμορφες θεατρικές εμπειρίες, αλλά και να αποσπάσουν βραβεία, όπως είναι το βραβείο ντοκιμαντέρ. Δε θα ξεχάσω τη στιγμή της βράβευσης του ντοκιμαντέρ στη Δράμα, το οποίο παραλάβαμε όλοι μαζί στη σκηνή, η Στελιάννα και η οικογένειά της, μη γνωρίζοντας τίποτα πιο πριν.
Ποια παραγωγή του Συλλόγου Γονέων Ατόμων με Αυτισμό Ρεθύμνου θα χρηματοδοτήσει το βραβείο που πήρες και παραχώρησες στην ομάδα;
Το βραβείο θα διατεθεί στην επόμενη θεατρική παραγωγή της μεικτής θεατρικής ομάδας των Αντιηρώων, η οποία προγραμματίζεται για το καλοκαίρι του 2025. Οι ομάδα Αντιήρωες, είχε παρουσιάσει θεατρικές παραγωγές, με μεγάλη επιτυχία, στο κοινό της Κρήτης, το καλοκαίρι του 2022 και το καλοκαίρι του 2023.
Γιατί διάλεξες τη Στελιάννα για πρωταγωνίστρια της ιστορίας σου – Τι το «συλλογικό» είδες πίσω από την προσωπική της ιστορία;
Γιατί πολλοί άνθρωποι στις μέρες μας, μιλάνε με την σιωπή τους. Χρειάζεται να τους αφήσουμε λίγο χώρο και χρόνο, για να μπορέσουμε να τους αφουγκραστούμε. Αυτός ήταν και ο λόγος που προσέγγισα τη μητέρα της Στελιάννας, Ειρήνη και της είπα την ιδέα μου. Έτσι το θέατρο έγινε η φωνή της.
Δημιουργείς στο Ρέθυμνο ενώ η όλη καλλιτεχνική δράση συμβαίνει στην Αθήνα. Πώς προέκυψε αυτή η επιλογή σου.
Ήταν μια επιλογή που έκανα πριν 5 χρόνια, καθώς μετά από κάποια χρόνια παραμονής στην Αθήνα, συνειδητοποίησα ότι δε μου ταιριάζουν οι ρυθμοί της. Κατέφυγα ξανά στην πόλη των φοιτητικών μου χρόνων, το Ρέθυμνο. Πλέον προσπαθώ να συνδυάζω τις πόλεις: κυρίως στο δημιουργικό στάδιο το Ρέθυμνο και την Αθήνα, όταν θέλω η καλλιτεχνική δημιουργία να ταξιδέψει.
Μίλησέ μου για το «Σημείο»
Όπως ανέφερα και παραπάνω, κατέφυγα στο Ρέθυμνο των φοιτητικών χρόνων. Ήθελα να δημιουργήσω κάτι δικό μου: έτσι προέκυψε ο χώρος πολιτισμού « Σημείο », στον οποίο λαμβάνουν χώρα μαθήματα θεάτρου, κινηματογράφου, θεατρικές παραστάσεις, προβολές. Εκεί , το 2020 ιδρύθηκε η μεικτή θεατρική ομάδα « Αντιήρωες », ένας μέλος της οποίας είναι και η Στελιάννα. Με τους « Αντιήρωες », σε συνεργασία με το Σύλλογο Γονέων Ατόμων με αυτισμό Ρεθύμνου, την Ειρήνη, τον Παύλο, τον Γαβριήλ, και άλλους καλλιτεχνικούς συνεργάτες, έχουμε παρουσιάσει θεατρικές παραστάσεις στο κοινό της Κρήτης. Ο χώρος μας είναι ανοιχτός για τον οποιοδήποτε θέλει να έρθει και να λάβει βασικούς κανόνες υποκριτικής, αλλά και βασικά πράγματα για το θέατρο και τον κινηματογράφο, ανεξάρτητα από την ηλικία, την καταγωγή, τη θρησκεία κτλπ. Ένα « Σημείο » πολιτισμού για όλους.
Υπάρχουν στιγμές που έχεις μετανιώσει που δεν βρίσκεσαι στην Αθήνα;
Μπορεί, όσο περνάνε τα χρόνια, να περνάνε τέτοιες σκέψεις από το μυαλό μου. Από την άλλη προσπαθώ και συνεχίζω να έχω επαφές στην Αθήνα, ακόμη και αν η βάση μου είναι το Ρέθυμνο. Το σίγουρο είναι ότι αν βρισκόμουν στην Αθήνα, δε θα είχα κάνει τίποτα από όλες αυτές τις καλλιτεχνικές δημιουργίες. Δε θα υπήρχε το « Σημείο » και πιθανά δε θα υπήρχαν οι « Αντιήρωες ». Εύλογα θα μπορούσες να πεις, μπορεί να είχες κάνει άλλα. Δε το ξέρουμε όμως και δε θα το μάθουμε ποτέ!
Έχεις σκεφτεί να φύγεις από την Ελλάδα και αν ναι πού πιστεύεις ότι θα μπορούσες να ενσωματωθείς και να ανθίσεις καλλιτεχνικώς;
Το Λονδίνο θεωρώ ότι είναι μια καλή επιλογή για πολλούς σκηνοθέτες. Το Άμστερνταμ επίσης. Η καλή επιλογή έχει να κάνει κυρίως με το να μπορείς να επιβιώνεις από τα ντοκιμαντέρ, από τις ταινίες σου κτλπ. Στην Ελλάδα είναι ακόμη δύσκολο και όσοι ασχολούμαστε με το αντικείμενο, θεωρούμαστε χομπίστες. Στις πόλεις που ανέφερα ωστόσο, ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος. Επομένως για να ξεχωρίσεις απαιτεί προσωπική δουλειά και χρόνο. Προς το παρόν δε το σκέφτομαι να φύγω από την Ελλάδα.
Ποιο φιλμ, βιβλίο, ή ρόλος ήταν η αφορμή για να εμπλακείς με το σινεμά, τη σκηνοθεσία και την υποκριτική στη σχολή του Κουν;
Ο Βασιλιάς των Λιονταριών και όλες τις ταινίες της Disney της δεκαετίας του 90, Ο Τιτανικός, τα Πουλιά του Χίτσκοκ, μερικά παιδικά – εφηβικά αναγνώσματα μυστηρίου, μέχρι και η πιο εύπεπτη τηλεόραση της δεκαετίας του 90. Όλα τα παραπάνω συνετέλεσαν ώστε να ασχολούμαι από μικρή ηλικία με διάφορα δημιουργικά, καλλιτεχνικά δρώμενα, κυρίως για να ικανοποιήσω τις παιδικές ανάγκες. Εφόσον αυτή η δημιουργική διαδικασία είχε ξεκινήσει από μικρή ηλικία, ήταν αναμενόμενο μεγαλώνοντας, να θέλω να ασχοληθώ και επαγγελματικά με αυτό και όχι να μείνει μόνο μια παιδική δημιουργική διαδικασία.
Πώς βλέπεις την πολιτική για τον πολιτισμό στην Ελλάδα;
Βλέπουμε ότι είναι πολλές οι περιπτώσεις όπου η πολιτική δεν ευνοεί την τέχνη και δεν της δημιουργεί ένα γόνιμο έδαφος για να ανθίσει και να προβληματίσει. Προσωπικά με ενδιαφέρει – νομίζω και τους περισσότερους καλλιτέχνες – εν έτει 2024, να μην υπάρχει λογοκρισία στην τέχνη. Πρέπει να τα ξεπεράσουμε όλα αυτά και να αποφύγουμε να επιστρέψουμε σε καλλιτεχνικές εποχές σκοταδισμού.
«Παρέα» και «παρεούλα» τι σημαίνουν για έναν καλλιτέχνη αυτές οι δύο λέξεις;
Είναι σημαντικό όταν ολοκληρώνεις ένα καλλιτεχνικό έργο, να μπορείς να το μοιράζεσαι μαζί με σκέψεις, ανησυχίες, προβληματισμούς, με ανθρώπους που έχετε κοινά οράματα και προσπαθείτε «παρέα». Ο κινηματογράφος και το θέατρο είναι ομαδικές δουλειές. Είναι ωραίο όταν δημιουργείς «παρεούλα» λοιπόν, με τους συνεργάτες σου, οι οποίοι γίνονται και φίλοι.
Έχεις καλλιτεχνικά απωθημένα;
Μέχρι στιγμής όχι. Δεν ξέρω τι μπορεί να προκύψει στο μέλλον…
Ποια είναι ταινία που θα ήθελες να έχεις γυρίσει;
Μου αρέσουν τα ντοκιμαντέρ. Υπάρχουν στα συρτάρια μου όμως και σενάρια μυθοπλασίας για μικρού μήκους. Ακόμη όμως, δεν έχουν βρει τον δρόμο τους. Κάποια στιγμή μελλοντικά ίσως τον βρουν κι αν δεν τον βρουν θα το κάνουμε εμείς να τον βρουν…
Θα ήθελα να μας συστηθείς μέσα από πέντε ταινίες και πέντε τραγούδια.
Με τυχαία σειρά:
Persona – Bergman, Καλοκαίρι με τη Μόνικα – Bergman, Rashomon – Κουροσάβα, Amarcord – Φελίνι, Howl’s Moving Castle- Miyazaki.
Gods and Monsters – Lana Del Rey, Why does my heart – Moby, Η μπαλάντα του ούρι – Λέκκας, Ederlezi – Bregovic, Africa – Toto.
Τι φοβάσαι και πώς καταπολεμάς τους φόβους σου;
Δεν είναι φόβος – περισσότερο ανησυχία: γύρω από την έννοια του χρόνου, ο οποίος περνάει γρήγορα, και σκέφτεσαι αν προλαβαίνεις να ολοκληρώσεις, όσα έχεις ονειρευτεί. Καταπολεμώ αυτή την ανησυχία, προσπαθώντας να αξιοποιήσω δημιουργικά, κάθε λεπτό της ημέρας.
Βρείτε τον Γιάννη Μπλέτα στα σόσιαλ:
FB Giannis Bletas
Insta Yannis Bletas
