28/03/2024

Goran Bregovic: Είμαστε πλημμυρισμένοι από το χτες – Αυτό που μας λείπει είναι το νέο

Goran Bregovic

Ο Goran Bregovic είναι ο αγαπημένος συνθέτης των νεοελλήνων. Είναι ο σταρ που έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα στην χώρα μας, τόσο μέσα από το καθαυτό συνθετικό του έργο (Καιρός των Τσιγγάνων, Undergound, Arizona Dream, Reine Margot, κ.α) όσο και από τις επιτυχημένες συνεργασίες του με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη και τον Γιώργο Νταλάρα.

Σε μια από τις πολλές παρουσίες του στην Αθήνα είχε χρόνο στη διάθεση του και τον γνώρισα περισσότερο. Ευκαιρία λοιπόν σήμερα να σας μεταφέρω ένα μέρος της κουβέντας μας.

Γεννήθηκε στο Σαράγεβο στη Βοσνία. Ο πατέρας Κροάτης και η μητέρα Σέρβα.
«Η τριπλή καταγωγή μου με έχει οδηγήσει στην απόφαση να δηλώνω ακόμη και σήμερα ότι είμαι Γιουγκοσλάβος στην εθνικότητα» λέει ο ίδιος.
Ο πατέρας του ήταν στρατιωτικός με πολλά ταξίδια και μεταθέσεις στο ενεργητικό του. Ο χωρισμός των γονέων του σε πολύ μικρή ηλικία τον οδήγησε στην αγκαλιά της μητέρας του στη γενέτειρά του όπου και πέρασε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του.
«Ασχολήθηκα από παιδί με τη μουσική. Έπαιζα βιολί και φοίτησα σε διάφορα μουσικά σχολεία. Ήμουν έφηβος όταν είπα στη μητέρα μου να γραφτώ σε μια μουσική ακαδημία και θυμάμαι την αντίδραση της… Όχι εκεί δεν θα πάς εκεί φοιτούν κυρίως ομοφυλόφιλοι. Η ζωή τα έφερε έτσι και για να επιβιώσω έπαιζα μουσική σε μπαρ και έκανα διάφορες δουλειές»
Συνοδευόμενος από την πολυμελή ορχήστρα του και συνήθως και από μια χορωδία μπλέκει όπως λέει τον τσιγγάνικο ήχο σε αρμονία με τις Βαλκανικές φωνητικές “χορδές”.
Τα πόδια χορεύουν και η καρδιά γελάει
Στη καρδιά του έχει τους Τσιγγάνους εξαιτίας του ταλέντου τους και της διονυσιακής τους ενέργειας.
«Θεωρώ οτι σημάδεψαν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό»
Champagne for Gypsies ονόμασε και ένα από τα άλμπουμ της καριέρας του άλλωστε και από ότι θυμάμαι στο συγκεκριμένο δίσκο εκτός της γνωστής πλέον και διάσημης Μπάντας του για Γάμους και Κηδείες, ο Bregović συνεργάστηκε με διεθνώς αναγνωρισμένους Τσιγγάνους μουσικούς από διαφορετικά είδη και χώρες του πλανήτη.

«Το συγκεκριμένο άλμπουμ το έκανα επηρεασμένος από διάσημους τσιγγάνους όπως ο Τσάρλι Τσάπλιν αλλά και από λιγότερο γνωστούς σε παγκόσμια κλίμακα. Ήταν ένας δίσκος με μεγάλες διεθνείς συνεργασίες με ονόματα όπως Gipsy Kings, Gogol Bordello, Florin Salam, Stephan Eicher. Να σου πω την αλήθεια ήθελα να κάνω δουλειά με περισσότερους αλλά ήταν αδύνατο να συντονιστώ με τόσο κόσμο. Ήμουνα με μια βαλίτσα συνέχεια για μια διετία και ταξίδευα με αεροπλάνα και αυτοκίνητα. Στο Βουκουρέστι στο Ρίο ντε Τζανέϊρο στην Ιρλανδία παντού. Γράφαμε παντού. Σε σπίτια. Σε αυλές. Σε γκαράζ. Σε αποθήκες. Ήταν ένα μοναδικό αποτέλεσμα. Ειλικρινά αν είχα χρόνο θα είχα άλλους τόσους σταρ μαζί μου στο έργο αυτό αλλά κάποια στιγμή σήκωσα τα χέρια ψηλά και είπα φτάνει. Δεν πειράζει. Είναι τέλειο έτσι όπως βγαίνει. Και έτσι βγαίνει κάθε κυκλοφορία μου».

Οι πιο γνωστές δουλειές του έχουν σχέση με τη μουσική που έχει γράψει για τις ταινίες του κουμπάρου του Εμίρ Κουστουρίτσα όπως Ο Καιρός των Τσιγγάνων το Arizona Dream το Underground αλλά και για τη ταινία Βασίλισσα Μαργκό του Πατρίκ Σερό. Έχει γράψει μουσική για πάνω από 30 ταινίες. Κι όμως. Κάθε άλμπουμ του όπως λέει είναι «ένας ακόμα δίσκος με μουσική που κάνει τα πόδια να χορεύουν και την καρδιά να γελάει».
Οι μουσικές του αποτελούν την βάση της “νέας μόδας” στα ευρωπαϊκά και αμερικάνικα φεστιβάλ. Μαζί με την “Μπάντα για Γάμους και Κηδείες” υπόσχονται σε όλους όσοι τους ακολουθούν και τους παρακολουθούν βράδια που μένουν αξέχαστα.
Του αρέσει από τότε που ξεκίνησε στο τέλος των 80’s να γράφει σε στούντιο και να επιλέγει τον παλαιό τρόπο. Δηλαδή με όργανα και με ανθρώπινη επικοινωνία. Μήπως είναι λίγο παλαιομοδίτης σε μια εποχή όπως η σημερινή που χαρακτηρίζεται από ευκολία και αυτοματισμούς;

«Είμαι παλαιών αρχών στο θέμα της μουσικής και της παραγωγής. Μπορείς να με πεις και παλαιομοδίτη. Δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Μου αρέσει η αύρα του στούντιο και η επικοινωνία. Σήμερα η τέχνη είναι ελαφρώς παρεξηγημένη. Όλοι θέλουν να γίνουν τραγουδιστές και καλλιτέχνες. Και το καταφέρνουν. Πιστεύω ότι όλο αυτό προσεγγίζει την ιδέα που είχε ο Μαρξ σχετικά με το τέλος της τέχνης. Είχε πει ότι η τέχνη θα έχει τερματίσει όταν όλοι θα έχουν γίνει καλλιτέχνες. Και δεν είμαστε μακριά από αυτό. Όλοι θέλουν να γίνουν καλλιτέχνες. Κι αυτό είναι όμορφο αλλά παράλληλα και περίεργο. Σήμερα μέσα από τη τηλεφωνική γραμμή μπορείς να δημιουργήσεις να κάνεις μουσικές και ταινίες. Οποιοσδήποτε έχει τηλέφωνο μπορεί να συνθέσει μουσική. Ο Μαρξ λοιπόν είχε προβλέψει στο τέλος του 19ου αιώνα το τέλος της τέχνης».

Η πολιτική αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του.

«Είμαι από μια χώρα που είναι δεμένη με την έννοια της πολιτικής. Όπως και η Ελλάδα. Δεν είναι εύκολο να ζω χωρίς πολιτική σκέψη και δράση. Ο κόσμος θεωρώ ότι γίνεται καλύτερος μέσα από την πολιτική».

Αισιόδοξος ή απαισιόδοξος σχετικά με το μέλλον; Πως βλέπει τα χρόνια που έρχονται;

«Ο κόσμος πιστεύω ότι γίνεται όλο και καλύτερος. Αλλιώς ζούσαν οι άνθρωποι εκατό χρόνια πριν αλλιώς πριν από πενήντα και εντελώς διαφορετικά σήμερα. Θέλω να πιστεύω ότι μέρα με τη μέρα που θα έρχεται οι φτωχοί θα μειώνονται και ο κόσμος θα έχει άνεση να απολαμβάνει τις απλές χαρές της ζωής και θα έχει πρόσβαση στην φυσιολογική ζωή. Ο διαχωρισμός πλούτου και φτώχειας ίσχυε ανέκαθεν. Δεν ήρθε τώρα. Το ζήτημα είναι να τον κάνουμε ολοένα και μικρότερο σταδιακά. Δεν μπορώ να προβλέψω τι θα γίνει αλλά μέσα μου είμαι αισιόδοξος για το μέλλον και για όσα έρχονται. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι νέες πολιτικές ιδέες. Ο Καρλ Μαρξ ήταν ο τελευταίος νέος πολιτικός και υπήρξε τον 19ο αιώνα. Που είναι σήμερα οι νέοι πολιτικοί. Που είναι οι νέες ιδέες. Είμαστε πλημμυρισμένοι από το παλιό. Από το χτες. Αυτό που μας λείπει είναι το νέο. Αυτό είναι το πρόβλημα του σημερινού κόσμου. Οι νέες οι φρέσκες ιδέες».

Έχει μια δεδομένη σχέση με την Ελλάδα και έντονο δεσμό με την Αθήνα.
«Η σχέση αυτή ξεκινάει από πολύ παλιά. Στο πανεπιστήμιο έκανα ελληνική φιλοσοφία για δυο χρόνια. Από εκεί χτίστηκε η σχέση μου με την Ελλάδα. Στη συνέχεια οι δεσμοί αναπτύχτηκαν και έγιναν ιδιαίτεροι. Έχω μείνει πολύ καιρό στην Ελλάδα, ειδικά στην περίοδο του πολέμου όπου έμεινα εδώ για ένα πεντάμηνο περίπου, ενώ έχω έρθει πάρα πολλές φορές είτε ως επισκέπτης είτε για συναυλίες και για παραγωγές δίσκων. Συνεπώς μπορώ να πω ότι έχω ιδιαίτερους δεσμούς με την Ελλάδα».
Μιλώντας για ομοιότητες που έχει η ζωή στην Αθήνα και στην πατρίδα του η άποψη του έχει ιδιαίτερη βαρύτητα.
«Εστιάζω σε ένα βασικό γεγονός. Μπορούμε να κάνουμε εύκολα φιλίες. Είναι κάτι που μας χαρακτηρίζει από κοινού. Γνωρίζουμε κάποιον στο δρόμο και αμέσως τον προσκαλούμε στο σπίτι μας. Αυτό είναι ένα κοινό που έχουμε. Παράλληλα μπορώ να σου πω ότι μοιάζουμε γιατί ήμασταν 400 χρόνια σκλάβοι και εσείς και εμείς. Αν εξαιρέσεις τις θρησκευτικές διαφοροποιήσεις γενικά νομίζω ότι μοιάζουμε. Και αυτό ισχύει για όλα τα Βαλκάνια. Όχι μόνο για την Ελλάδα και τη Σερβία.»
Είμαστε όλοι κάτοικοι των Βαλκανίων. Δεδομένο. Η απορία επίσης απλή. Γιατί οι λαοί των χωρών αυτών δεν μπορούν να ζήσουν μαζί. Γιατί οι διαφορές γίνονται εμπόδια που δεν επιτρέπουν αισιόδοξες σκέψεις και προοπτικές.
«Στα Βαλκάνια συμβαίνει αυτό που ισχύει σε κάθε οικογένεια. Όπως όλες οι οικογένειες δεν μπορούν να ομονοήσουν. Βλέπεις ότι πάρα πολλά αδέρφια για παράδειγμα δεν μιλούν μεταξύ τους. Όπως εγώ. Δεν μιλάω με τον αδερφό μου εδώ και χρόνια. Δεν έχουμε σχέσεις. Είναι κάτι που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη φύση. Δυστυχώς η ευτυχώς είναι πιο εύκολο να έχεις πάρε δώσε με κάποιον από τη Φιλανδία παρά με κάποιο γείτονα. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν είναι δίπλα σου δεν τον γνωρίζεις και δεν βρίσκεις εύκολα λόγους να μαλώνεις μαζί του…»
Η ζωή του μέχρι σήμερα είναι γεμάτη. Έχει κάνει οικογένεια έχει τρείς κόρες. Μένει κατά καιρούς στα σπίτια του στο Βελιγράδι στο Παρίσι και στο Σεράγεβο. Η απορία μου όμως δεδομένη σχετικά με στόχους που δεν έχει προσεγγίσει.

«Μέχρι τα 23 ήμουν στο πανεπιστήμιο. Μέχρι τα σαράντα και πλέον χρόνια μου ήμουν ένας ροκ σταρ σε ένα κομμουνιστικό καθεστώς. Ξεκίνησα να δουλεύω πραγματικά μετά τα 42 μου χρόνια. Συνεπώς έχω απολαύσει πολλά χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχω βάλει κάποια πλάνα που θέλω να υλοποιήσω στα χρόνια που έρχονται . Θυμάμαι ότι το 2008 έπαθα ένα σοβαρό ατύχημα όταν έπεσε από ένα δέντρο και παραλίγο να μείνω παράλυτος. Η ζωή είναι στιγμές. Είναι το τώρα».

Βασίλης Λούκας


mm
About Βασίλης Λούκας 137 Articles
Πτυχίο Νομικής, Αγγλικά, Γαλλικά, συντάκτης – αρχισυντάκτης (ΕΝΑ, Τηλέραμα, Exclusive, Επίκαιρα κ.α.), διευθυντής προγράμματος – υπεύθυνος ξένου ρεπερτορίου – παραγωγός – παρουσιαστής ραδιοφωνικών εκπομπών (Sky, Flash, ΕΡΑ,Seven X), d.j, celebrities p.r, ανταποκριτής περιοδικών (Music & Media, Billboard), παρουσίαση – παραγωγή – σκηνοθετική επιμέλεια τηλεοπτικών εκπομπών (Starclub, ΕΡΤ, Αντ1, Κανάλι 5, Seven), συγγραφέας (Eightila, H Χρυσή Πλατίνα)
Contact: Website

1 Trackbacks & Pingbacks

  1. Βασίλης Λούκας και Goran Bregovic: η συνάντηση - StarClub

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*