29/03/2024

Κατερίνα Μαλακατέ: Ο φόβος του θανάτου, μου δίνει μια απληστία για τη ζωή! Συνέντευξη με αφορμή το καινούργιο της βιβλίο «Χωρίς πρόσωπο»

Χωρίς πρόσωπο

Το τρίτο βιβλίο της Κατερίνας Μαλακατέ, «Χωρίς Πρόσωπο» (Εκδόσεις Μεταίχμιο), είναι μια κραυγή για τη χαμένη ταυτότητα.

Μπορείς να ζήσεις μια ζωή χωρίς πρόσωπο; Μπορείς να ζήσεις τη δική σου ζωή φορώντας το πρόσωπο ενός άλλου ανθρώπου;

Το μυθιστόρημα «Χωρίς πρόσωπο» έρχεται να μας θυμίσει την αγωνία που μπορεί να τσακίσει τη ζωή κάθε ανθρώπου που χάνει την ταυτότητα του.

Μέσα από μια οικογενειακή ιστορία, η συγγραφέας μας παραδίδει έναν κεντρικό ήρωα που πάνω στην ερωτική του απόγνωση αυτοπυροβολείται. Ζει, επιζεί, αλλά χωρίς πρόσωπο. Ό,τι έχει απομείνει από τη ζωή του συντάσσεται σε μια και μόνη «μάχη»: να βρει πρόσωπο. Κι εκεί αρχίζουν όλα. Μπορείς να ζεις προσηλωμένος σε έναν μόνο στόχο αφήνοντας στη σκιά κάθε άλλη πτυχή του εαυτού σου;

Ο ήρωας έχει μια μητέρα. Η σχέση τους είναι καθοριστική για τη ζωή και την τραγωδία του. Πρόκειται για μια παράλληλη ιστορία μέσα στον βασικό μύθο του βιβλίου γραμμένη με έναν ιδιαίτερο τρόπο.

Οι αγωνίες μας, εμείς οι ίδιοι, είμαστε ένα παζλ από όλα όσα κουβαλάμε στην ψυχή και το μυαλό μας. Έτσι ο ήρωας με την πράξη του, που πιστεύει ότι θα του δώσει την απόλυτη ανεξαρτησία, την ελευθερία από το οικογενειακό, μητριαρχικό στην προκειμένη περίπτωση, περιβάλλον τελικά βρίσκεται και πάλι δέσμιος της γυναίκας που τον οδήγησε στο απονενοημένο.

Η συγγραφέας έχει καταφέρει να φτιάξει τους δύο κεντρικούς ήρωες του βιβλίου «Χωρίς πρόσωπο» τόσο αναγνωρίσιμους σε όλους μας. Οι αγωνίες, το κοινωνικό περιβάλλον που πάντα αρέσκεται να κουνάει ένα δάχτυλο κριτικό, το οικογενειακό περιβάλλον, φιλοσοφικά ζητήματα για την ταυτότητα και την εσωτερική ανάγκη της ύπαρξης μέσω αυτής, αλλά και σύγχρονα θέματα όπως είναι η μανία των ΜΜΕ και το αδηφάγο περιβάλλον των μέσων κοινωνικής δικτύωσης παρατίθενται στο καινούργιο βιβλίο της Κατερίνας Μαλακατέ.

Με το «Χωρίς πρόσωπο» η συγγραφέας πιστεύω ότι ανεβαίνει πίστα. Είχε άλλωστε φανεί η αφηγηματική της δεινότητα από το προηγούμενο της βιβλίο («Το σχέδιο). Στο καινούργιο όμως βιβλίο καταφέρνει να φτιάξει ακόμη πιο στιβαρούς χαρακτήρες και με το δικό της στιλ να μιλήσει για περισσότερα θέματα χωρίς να χάνει το βασικό της στόχο.

Μου αρέσει όταν οι συγγραφείς είναι ανοιχτοί σε ό,τι συμβαίνει γύρω μας και δεν κλείνουν τους χαρακτήρες τους αποκλειστικά στον κόσμο που σχεδιάζουν γι’ αυτούς στο πλαίσιο ενός βιβλίου.

Έτσι, πιστεύω, το «Χωρίς πρόσωπο» είναι μια σπουδή πάνω σε ερωτήματα και θέματα που μας απασχολούν χωρίς να μας νουθετούν, χωρίς να παρουσιάζονται μέσα από μια ναρκισσιστική προσέγγιση προβολής. Πάνω απ’ όλα είναι ένα εθιστικό ανάγνωσμα που δεν θες να το αφήσεις από τα χέρια σου μέχρι την τελευταία σελίδα.

Το βιβλίο είναι γραμμένο με ένα ωραίο ρυθμό. Η αγωνία για την εξέλιξη του μύθου αναμετριέται με την εσωτερική αγωνία του ήρωα και μόνοι κερδισμένοι είναι οι αναγνώστες.

Η Κατερίνα Μαλακατέ είναι, εκτός από συγγραφέας, η βιβλιοπώλισσα της γειτονιάς μου. Το Booltalks είναι το βιβλίοκαφέ-στέκι του Παλαιού Φαλήρου και όπως όλα τα μικρά βιβλιοπωλεία της γειτονιάς προσπαθεί να σταθεί και να αντισταθεί σε μια δύσκολη εποχή για όλους τους «μικρούς».
Κάναμε μια μικρή κουβέντα με αφορμή το καινούργιο της βιβλίο και φυσικά δεν μείναμε μόνο σ’ αυτό. Ελπιζω να τη βρείτε ενδιαφέρουσα!!!

Στην εποχή της αποθέωσης της εικόνας μας πώς αποφάσισες να φτιάξεις έναν ήρωα χωρίς πρόσωπο;

Είναι η εποχή της αποθέωσης της εικόνας, και ταυτόχρονα η εποχή που όλοι μπορούν να κρυφτούν πίσω από ένα πληκτρολόγιο και μια πειραγμένη φωτογραφία. Σε αυτή την εποχή, —που κορίτσια και αγόρια ζητούν από τους πλαστικούς χειρουργούς να μοιάσουν στην εικόνα τους, όπως είναι αφού προσθέσεις τα φίλτρα του ίνσταγκραμ—, ο ήρωας μου πρέπει να μείνει στη σκιά, η κατάσταση του προσώπου του τρομοκρατεί τους πάντες. Η εικόνα μας είναι παντοδύναμη, ορίζει όμως μόνο αυτή το ποιοι είμαστε;

Πότε γεννήθηκε η ιδέα του ήρωα χωρίς πρόσωπο. Επηρεάστηκες από κάπου;

Η ιδέα γεννήθηκε πριν κάποια χρόνια, όταν άρχισα να ψάχνω για τη μεταμόσχευση προσώπου. Στην αρχή μόνον για ενημέρωση, αλλά σιγά σιγά οι εικόνες των ανθρώπων πριν και μετά, άρχισαν να με στοιχειώνουν. Το ψυχολογικό φορτίο, να ζήσεις με το πρόσωπο ενός άλλου, που έχει πεθάνει, μπορεί να είναι αβάστακτο.

Μπορεί ο αυτοσκοπός για έναν προσωπικό στόχο, όπως του ήρωά σου, να κάνει τη ζωή να βαλτώσει;

Η εμμονή είναι το θέμα, όταν όλη σου η ζωή περιστρέφεται μόνο γύρω από αυτόν τον στόχο κι όλα τα άλλα σκοτεινιάζουν. Τα όνειρα που είχαμε για τον εαυτό μας όλοι τα τροποποιούμε, αλλιώς, δεν ωριμάζουμε.

Βασικό πρόσωπο στο βιβλίο σου είναι η μητέρα του ήρωα. Πώς τοποθετείσαι στο δικό μου αυθαίρετο αξίωμα: Οι μανάδες είναι σαν τα αέρια της φυσικής. Όσο τους δίνεις χώρο τον καταλαμβάνουν.

Νομίζω πως το δικό σου αυθαίρετο αξίωμα πρέπει να γίνει νόμος της φυσικής της οικογένειας. Αυτό ισχύει τουλάχιστον για τις μανάδες μας. Ελπίζω πως εμείς, η νέα γενιά μανάδων, το βλέπουμε και θα το διορθώσουμε.

Εσύ ως μητέρα, τι προσέχεις να μην κάνεις στα παιδιά σου;

Τα παιδιά μου είναι σχετικά μικρά ακόμα. Σε αυτή την ηλικία, τα όρια ανάμεσα στο σε αφήνω ανεξέλεγκτο και αβοήθητο και σε καταπιέζω με το δικό μου όραμα για το τι πρέπει να γίνεις, είναι ακόμα το θέμα. Δεν φτάνει μόνο η αγάπη, στο όνομα της αγάπης έχει ασκηθεί βία. Χρειάζεται ουσιαστικό νοιάξιμο, να είσαι εκεί, όμως να είναι σαν να μην είσαι.

Περιγράφεις έναν ιερέα στο βιβλίο σου, που είναι υπέρ της δωρεάς οργάνων. Έχεις συναντήσει φωτισμένους ιερείς ή τους απορροφά ένα οπισθοδρομικό εκκλησιαστικό κατεστημένο;

Να ξεκαθαρίσω πως είμαι άθεη. Όμως οι κοντινοί μου δεν είναι, και για αυτό έχω άποψη και για την εκκλησία, για τον κλήρο, για τα πώς και τα γιατί της πίστης. Το πραγματικά οπισθοδρομικό εκκλησιαστικό κατεστημένο που βλέπουμε συνεχώς να προβάλλεται στην Ελλάδα, πλαισιώνεται από φωτεινές εξαιρέσεις. Οι άνθρωποι ανακαλύπτουν νέους τρόπους να επικοινωνήσουν με τον Θεό, παρακάμπτουν συχνά τους δύσκαμπτους ιερείς. Φυσικά και θυμώνω που η Εκκλησία στην Ελλάδα είναι κράτος εν κράτει, που νομίζει πως μπορεί να μπλέκεται στα πολιτειακά μας, που παρεμβαίνει στην νομοθεσία, που με τα χρήματα και την επιρροή της ασκεί πολιτική εξουσία. Αυτό δεν ισχύει για όλους όσους τη διακονούν.   

Ο έρωτας χωρίς πρόσωπο υπάρχει;

Όλο και συχνότερα στην εποχή μας. Ο τρόπος που ερωτευόμαστε άλλαξε, το διαδίκτυο έχει επιφέρει τεράστιες αλλαγές. Όμως αυτό που ερωτευόμαστε είναι φασματικό, ερωτευόμαστε την ιδέα, το πώς θα θέλαμε να είναι ο ιδανικός σύντροφος. Και η φαντασίωση σπάει συνήθως στην πρώτη συνάντηση∙ κατά πρόσωπο.

Το βιβλίο σου περιγράφει μια «μάχη». Εσύ τι «μάχες» δίνεις στην καθημερινότητά σου;

Όλοι δίνουμε. Δίνω μάχες με τα προβλήματα υγείας μου, γιατί πάσχω από Σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι, κι έχω κι αρκετές άλλες χρόνιες επιπλοκές. Δίνω μάχες με τον υψηλής λειτουργικότητας αυτισμό και το πώς πρέπει να βοηθήσω το παιδί μου. Δίνω μάχη να είμαι καλή σύντροφος, μητέρα, κόρη, φίλη, επιχειρηματίας, συγγραφέας, νοικοκυρά. Δίνω μάχη για να ζήσω μια ζωή όπως την ονειρεύομαι.

Χωρίς πρόσωπο

Είσαι, εκτός των άλλων των άλλων ιδιοκτήτρια ενός μικρού, συνοικιακού βιβλιοπωλείου. Πώς σας έχει επηρεάσει η πανδημία;

Κατά την περίοδο της καραντίνας, ο φόβος στον κόσμο του βιβλίου ήταν έντονος. Πρόκειται για έναν κλάδο που επηρεάστηκε πάρα πολύ από την κρίση. Όμως για μας, η αδυναμία, μετατράπηκε σε δύναμη. Το μικρό, συνοικιακό βιβλιοπωλείο μας μπόρεσε και πούλησε βιβλία, διαδικτυακά και από το τηλέφωνο, πολύ πιο αποτελεσματικά από ό,τι οι μεγάλες αλυσίδες. Όταν τα κούριερ κατέρρευσαν, εμείς δεν τα είχαμε ανάγκη. Κι αυτό έδωσε άλλη πνοή. Οι προσωπικές σχέσεις με τους πελάτες, που έχουν πάντα βαρύτητα σε ένα βιβλιοπωλείο, έγιναν στενότερες και μας κρατάνε.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος σου φόβος; Σε ποια ηλικία σε βρήκε και τι κάνεις για να τον ξορκίζεις;

Φοβάμαι τον θάνατο, ταυτόχρονα καταλαβαίνω πως δεν μπορώ να κάνω κάτι για αυτό. Με βρήκε γύρω στα 34, όταν έφυγε ο πατέρας μου, κι έκτοτε συνεχώς μου υπενθυμίζει την παρουσία του. Αλλά ο φόβος του θανάτου, μου δίνει μια απληστία για τη ζωή, που δεν είχα πριν. Μοιάζει να με έχει βγάλει από τη βαθιά εσωστρέφεια, την τάση μου προς τη μελαγχολία και να με έχει ξεβράσει στην πραγματικότητα.

Γιάννης Καφάτος


mm
About Γιάννης Καφάτος 2242 Articles
Γιάννης Καφάτος, Μπαμπάς, δημοσιογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός, tattoer, T-shirt maker, dj, και ποιος ξέρει τι άλλο (ακόμη). Σπούδασε πολιτικές επιστήμες πήρε όμως πτυχίο από το ΡΟΔΟΝ και άλλα συναυλιακά "ιδρύματα". Ταξιδεύει λιγότερο από όσο θα ήθελε.

1 Trackbacks & Pingbacks

  1. Κατερίνα Μαλακατέ. Νέο βιβλίο «Χωρίς πρόσωπο» | fragilemag.gr

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*