Τη δεκαετία του 1960 ο ψυχίατρος Aaron Beck, μετά τις μελέτες του πάνω στην ψυχαναλυτική θεωρία, εισήγαγε μια νέα θεραπευτική προσέγγιση. Μέσα από την εργασία του με ασθενείς με κατάθλιψη και άγχος παρατήρησε ότι για να καταφέρει να θεραπεύσει τα συμπτώματά τους, θα πρέπει να καταφέρει να τους αλλάξει το λανθασμένο τρόπο σκέψης.
Διαπίστωσε ότι πολλοί από τους πελάτες του ήταν εγκλωβισμένοι στις επαναλαμβανόμενες αρνητικές σκέψεις τους, πιστεύοντας ότι αυτή ήταν και η μοναδική τους αλήθεια. Έτσι ανέπτυξε μια νέα επαναστατική για την εποχή θεραπευτική προσέγγιση, τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (Cognitive Behavioral Therapy CBT), για την οποία και βραβεύτηκε από την Κλινική Ιατρική Έρευνα Lasker- DeBaken. Σύμφωνα με αυτό το θεραπευτικό μοντέλο δεν είναι τα γεγονότα εκείνα που μας καθορίζουν, αλλά ο τρόπος με τον οποίο ο κάθε άνθρωπος τα αντιλαμβάνεται.
Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία εκπαιδεύει το άτομο να εντοπίσει και να αναγνωρίσει τις αυτόματες αρνητικές του σκέψεις, οι οποίες πυροδοτούνται από ένα συγκεκριμένο δυσάρεστο γεγονός. Το περιεχόμενο αυτών ακριβώς των σκέψεων επηρεάζει τη λειτουργικότητα του ατόμου ακόμη και στα απλά καθημερινά πράγματα.
O θεραπευόμενος με την υποστήριξη του θεραπευτή του εντοπίζει τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις που τον έχουν «μπλοκάρει», αμφισβητεί την εγκυρότητά τους και τις τροποποιεί με τέτοιο τρόπο ώστε να οδηγηθεί σε μια προσωπική αλλαγή για να διαχειριστεί το εκάστοτε πρόβλημά του. Είναι μια βραχυπρόθεσμη θεραπεία που εκπαιδεύει το άτομο στην ανάληψη ευθύνης έτσι ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια ενδεχόμενη υποτροπή του ακόμη και μετά το πέρας της θεραπείας μέσω της τεχνικής της αυτορρύθμισης.
Συγκεκριμένα, η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία είναι μια αποτελεσματική προσέγγιση (ίσως και η πιο αποτελεσματική) για την αντιμετώπιση της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας σε Ενηλίκους (ΔΕΠΥ), τα χαρακτηριστικά της οποίας είδαμε στο προηγούμενο άρθρο. Με αυτό το είδος ψυχοθεραπείας το άτομο που υποφέρει από ΔΕΠΥ εκπαιδεύεται να αποκτήσει αυτοέλεγχο ώστε να αναπτύξει τους δικούς του τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων του. Αρχικά απαλλάσσεται από τις ταμπέλες του τεμπέλη, του αγενούς που διακόπτει συνέχεια το συνομιλητή του, του εγωκεντρικού, μέσω της ψυχοεκπαίδευσης , η οποία είναι η εξοικείωσή του με τη συμπτωματολογία της διαταραχής του. Με αυτό τον τρόπο το άτομο απενοχοποιείται και αντιλαμβάνεται τις αδυναμίες του και την πηγή των προβλημάτων του, μαθαίνει στρατηγικές αντιμετώπισης της αναβλητικότητάς του, της αφηρημάδας του, της παρορμητικότητάς του, της ασυνέπειάς του, ενισχύει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή του θέτοντας και κατακτώντας ρεαλιστικούς στόχους. Τέλος, το άτομο εκπαιδεύεται να διαχειρίζεται το άγχος του το οποίο του το προκαλεί ως επί το πλείστον η ίδια η ΔΕΠΥ αλλά και το ότι είναι επιρρεπές σε καταχρήσεις (αλκοόλ, τσιγάρο κλπ.)
Ασημίνα Καραμαλέγκου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας- Life Coach
Leave a Reply