Η κρίση πανικού είναι ένα σωματοποιημένο επεισόδιο έντονου άγχους.
Η συμπτωματολογία είναι έντονη εφίδρωση, ταχυκαρδία, μούδιασμα άνω και κάτω άκρων, δύσπνοια, απώλεια ελέγχου κινήσεων, ξηροστομία κά. Αρχικά ο ειδικός θα προχωρήσει στην κλινική αξιολόγηση ώστε να προκύψει μία έγκυρη διάγνωση και στον απαιτούμενο κλινικό έλεγχο (αιματολογικές εξετάσεις) ώστε να ελεγχθεί αν υπάρχει παθολογικό αίτιο (πχ υπερθυρεοειδισμός κλπ).
Οι κρίσεις πανικού συνήθως πυροδοτούνται απο ένα τυχαίο στρεσσογόνο γεγονός. Το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με το φόβο ότι η ταχυκαρδία είναι ενδεχόμενη καρδιακή κρίση και καλείται να διαχειριστεί αφενός την αγχογόνο κατάσταση που του προκάλεσε την κρίση πανικού, αφετέρου το φόβο μην πάθει έμφραγμα. Στη συνέχεια εγκλωβίζεται σε έναν κύκλο που δεν αντιλαμβάνεται τι προκαλείται πρώτα: το σύμπτωμα ή η αιτία; Βιώνω κρίση πανικού επειδή δεν μπορώ να διαχειριστώ τα στρεσσογόνα μου ή δεν μπορώ να διαχειριστώ τα στρεσσογόνα μου επειδή φοβάμαι μη βιώσω μια κρίση πανικού; Το άτομο πανικοβάλλεται διότι δεν ελέγχει ούτε την κρίση αυτή καθαυτή, αλλά ούτε και το σώμα του την ώρα της κρίσης. Υπάρχει περίπτωση να την εκδηλώσει είτε την ώρα που οδηγεί, οπότε τον κυριεύει ο φόβος θανάτου , είτε την ώρα που είναι σε κάποια κοινωνική συνάθροιση, οπότε τον κυριεύει ο φόβος της έκθεσης είτε την ώρα που είναι μόνος του, οπότε τον κυριεύει ο φόβος της μοναχικότητας. Το ότι δεν έχει τον έλεγχο τον πανικοβάλει ακόμη περισσότερο. Ο φόβος προκαλεί πανικό κι ο πανικός φόβο.
Όπως είδαμε στο προηγούμενο άρθρο, τα γνωσιακά σχήματα είναι γνωσιακές δομές που περιλαμβάνουν τις πυρηνικές πεποιθήσεις μας, τις εκτιμήσεις μας και τον τρόπο με τον οποίο επεξεργαζόμαστε πληροφορίες που σχετίζονται με τον εαυτό μας και το κοινωνικό περιβάλλον. Όταν αυτά τα σχήματα είναι δυσλειτουργικά (γνωσιακά σφάλματα) επηρεάζουν αρνητικά τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τη συμπεριφορά και το σώμα μας. Για παράδειγμα, μια γυναίκα έχει το γνωσιακό σφάλμα ότι το σοβαρό ύφος του γιατρού της σημαίνει κακή διάγνωση. Κάθε φορά που αντικρίζει το γιατρό της σκεπτικό έχει την αυτόματη αρνητική σκέψη ότι η διάγνωσή της είναι κακή, αισθάνεται έντονο φόβο και παθαίνει κρίση πανικού με συμπτώματα έντονης εφίδρωσης και ταχυκαρδίας. Τα γνωσιακά σφάλματα πυροδοτούν το στρες επειδή το άτομο διακατέχεται από αυτόματες αρνητικές σκέψεις που του δημιουργούν έντονα συναισθήματα.
Το Γνωσιακό Συμπεριφοριστικό Θεραπευτικό Μοντέλο βοηθάει το άτομο στο να εκπαιδευτεί να αλλάξει την αρνητική σκέψη του, το συναίσθημα δυσφορίας που του προκλήθηκε, τη συμπεριφορά που έχει υιοθετήσει και το σύμπτωμα που εκδηλώνεται εξαιτίας όλων αυτών.
Ασημίνα Καραμαλέγκου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Life Coach
Facebook: Ασημίνα Καραμαλέγκου
Leave a Reply