Τα χαρισματικά παιδιά, αποτελούν μια ανομοιογενή ομάδα, η οποία ωστόσο παρουσιάζει κοινά χαρακτηριστικά: είναι σε θέση να μαθαίνουν ταχύτερα και να εξετάζουν σε μεγαλύτερο βάθος, επιδεικνύουν πρωτοβουλία και αυτονομία στη μάθηση, ενδιαφέρονται περισσότερο για εξωσχολικά αναγνώσματα και διάβασμα γενικότερα και μπορούν εύκολα να μεταφέρουν τη μάθηση από μια περιοχή σε άλλη. Επίσης δείχνουν προσήλωση και επιμονή στο στόχο και τις εργασίες, ξεκάθαρα ενδιαφέροντα και αντισυμβατικότητα.
Το ελληνικό υπουργείο παιδείας, εντάσσει τους χαρισματικούς μαθητές στην ειδική αγωγή, καθώς πρόκειται για παιδιά με ιδιαίτερες ικανότητες, που σαφώς χρειάζονται διαφορετική προσέγγιση από τον γενικό πληθυσμό. Τα ερευνητικά πορίσματα, υπερτονίζουν την αξία της εξειδικευμένης προσέγγισης , καθώς το τυπικό πλαίσιο συχνά οδηγεί σε μειωμένο ενδιαφέρον, ανία, υποεπίδοση και αδυναμία ένταξης, ενώ συνοδεύεται από αισθήματα ανεπάρκειας, αποτυχίας ή ακόμη και σε προβλήματα συμπεριφοράς, αφού το τυπικό σχολικό πρόγραμμα κάνει τα παιδιά αυτά να ασφυκτιούν στα στενά όριά του.
Υπάρχουν πολλές προσεγγίσεις και κριτήρια για να χαρακτηριστεί ένα παιδί χαρισματικό, ωστόσο, ο εντοπισμός τους, σύμφωνα και με τα παραπάνω, δεν είναι εύκολος,
ιδιαίτερα στην περίπτωση που η χαρισματικότητα συνυπάρχει με μαθησιακές δυσκολίες, με αποτέλεσμα αυτά τα παιδιά τελικά να μην επιτυγχάνουν να αξιοποιήσουν τις ικανότητές τους.
Από την άλλη, είναι γεγονός, ότι πολλοί μαθητές υψηλών ικανοτήτων, κρύβουν τις δυνατότητές τους, προκειμένου να βελτιώσουν τις πιθανότητες να γίνουν αποδεκτοί ως "φυσιολογικοί" ή να γίνουν δημοφιλείς ανάμεσα στους συνομηλίκους τους.
Γονείς και εκπαιδευτικοί, θα πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση ώστε να αναγνωρίσουν τέτοιες περιπτώσεις και να μεριμνήσουν ώστε να δοθούν στο παιδί εφόδια και κίνητρα για να καλλιεργήσει τα ταλέντα του.
Και εδώ, το περιβάλλον παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς παιδιά που μεγαλώνουν σε χαμηλότερα κοινωνικο-οικονομικά πλαίσια, συχνά δεν αποκτούν τα απαραίτητα ερεθίσματα ή αναγκάζονται να στραφούν νωρίτερα στον βιοπορισμό, χάνοντας την ευκαιρία να αναπτύξουν το δυναμικό τους.
Ένας «αδιάφορος» μαθητής, πιθανώς να κρύβει εξαιρετικές δυνατότητες και μια λύση που αποκλίνει από το αναμενόμενο δεν θα πρέπει να είναι πάντα κατακριτέα.
Η χαρισματικότητα δεν εκδηλώνεται μόνο με υψηλές ακαδημαικές επιδόσεις, υπάρχει σε όλες τις πτυχές και κλίσεις της προσωπικότητας και εκεί είναι που πρέπει να δίνεται βάρος και ώθηση.
Βασιλή Πανουργιά
Βιβλιογραφία:
-Mulhern, J. D. (2003). The gifted child in the regular classroom, Roeper Review, 25(3), 112-115.
-Heller, K. A. (1993). Scientific ability. In G. R. Bock & K. Ackrill (Eds.), The origins and development of high ability (pp. 139-150). Chichester: John Wiley & Sons.
-Λαμπροπούλου, Β., Μαρκάκης,Ε., Λόξα, Γ., Οδηγίες για τους Εκπαιδευτικους Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Η εκπαίδευση των μαθητών με ιδιαίτερες νοητικές ικανότητες και ταλέντα, Αθήνα,2004
-Endepohls-Ulpe, M. (2009). Teaching gifted and talented students. In L. J. Saha & A. G. Dworkin (Eds.), International Handbook of Research on Teachers and Teaching, Part Two (pp. 881-894). New York, NY: Springer
-LaFrance, E. D. B. (1997). The gifted/dyslexic child: Characterizing and addressing strengths and weaknesses. Annals of Dyslexia, 47, 163-182
-Πανουργιά Β., Χαρισματικότητα και κίνητρα μάθησης σε μαθητές εσπερινών λυκείων, πτυχιακή εργασία για την απόκτηση μεταπτυχιακού διπλώματος, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα, 2015
Leave a Reply