29/03/2024

Πάνος Δημάκης: Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να διασπείρουν εκκωφαντικά το μίσος αλλά και να γιγαντώσουν την αγάπη και την αλληλεγγύη – Συνέντευξη με αφορμή το βιβλίο «Το ποτάμι των χιλίων τυφλών»

Συνέντευξη στον Γιάννη Καφάτο

χιλίων τυφλών

Ο Πάνος Δημάκης είναι πολύ περισσότερα από το «Γεράκι» που μπαίνει κάθε απόγευμα στα σπίτια μας και το μυθιστόρημά του «Το ποτάμι των χιλίων τυφλών» από τις εκδόσεις Διόπτρα, ήρθε να ενισχύσει αυτή την άποψη μου.

Το μυθιστόρημα του Πάνου Δημάκη είναι ένα πολύ ιδιότυπο νουάρ και συνάμα πολιτικό έργο, με γρήγορο ρυθμό που άλλοτε είναι καταιγιστικός άλλοτε καταλαγιάζει πάντα όμως εξυπηρετώντας τον μύθο που έχει επιλέξει να πλέξει ο συγγραφέας.

Η εξουσία και τα πρόσωπα που την ασκούν είναι στο επίκεντρο της ιστορίας, με την κεντρική ηρωίδα, τη Μάγδα- σύζυγο του πρώην Δημάρχου αυτού του φανταστικού κεφαλοχωρίου της Αρκαδίας – να ενσαρκώνει μια κακιά που θα μπορούσε να γίνει κλασική στο ρόλο αυτό.

Ο συγγραφέας καταφέρνει να φτιάξει χαρακτήρες που είναι αληθινοί και καταστάσεις που έστω και λίγο να έχει κανείς διαβάσει ελληνική ιστορία τις έχει ως άκουσμα, αν όχι ως γνώση.

Το μίσος και η εξουσία είναι δύο «ήρωες» του βιβλίου πίσω από τους χαρακτήρες του έργου μαζί με έναν «τρίτο» αφανή, που δεν είναι άλλος από το περιβάλλον, το χωριό δηλαδή το ίδιο.
Προσωπικά πιστεύω ότι εκτός όλων των άλλων είμαστε και ο τόπος που μεγαλώνουμε και αυτό το είδα έντονα στο «Ποτάμι των χιλίων τυφλών».

Για να περάσουμε όμως άμεσα, στη συνέντευξη του Πάνου Δημάκη, να πω ότι το βιβλίο «Το ποτάμι των χιλίων τυφλών είναι ένα βιβλίο που αξίζει να το ρουφήξει ο αναγνώστης και μετά να σκεφτεί ό,τι συμβαίνει γύρω και μέσα του.

Πώς γεννιέται μια ιστορία μίσους;

Το μίσος είναι δίπλα μας από την απαρχή του κόσμου. Όπως κι η αγάπη.  Οπότε, αν θες να γράψεις για το μίσος, αρκεί να κοιτάξεις γύρω σου. Το ίδιο συμβαίνει και με την αγάπη.

Ποια είναι η δύναμη που υποδαυλίζει το μίσος στους ήρωες του βιβλίου σου;

Θα απαντήσω με ένα απόσπασμα: «Ήταν οι εμπάθειες, οι κακοήθειες, οι δυσαρέσκειες. Οι λησμονημένες αγάπες, οι περιφρονημένοι έρωτες. Τα απωθημένα και οι καταπιεσμένες επιθυμίες. Η φιλαρχία και η δίψα για επιβολή. Και πάνω από όλα, εστεμμένη βασίλισσα των συναισθημάτων, ενδεδυμένη τον μανδύα της, όπου η πορφύρα αχνόφεγγε μέσα από τους καπνούς, ήταν η ζήλια».

Τι κάνει έναν άνθρωπο να αφήσει το μίσος και την κακία να τον καταβάλει – όπως συμβαίνει με τη Μάγδα, την κεντρική ηρωίδα του βιβλίου σου;

Πράγματα που κάνουν τον κόσμο του να καταρρεύσει, μια προδοσία, μια διάψευση των ονείρων του. Όμως θεωρώ ότι η προδιάθεση και το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον παίζουν κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση μιας πιο μοχθηρής προσωπικότητας.

Στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης το μίσος και η τοξικότητα διαχέονται πιο γρήγορα ή η καλοσύνη και η αλληλεγγύη;

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αυτή την ανεξήγητα αξιοσημείωτη δύναμη να διασπείρουν το μίσος εκκωφαντικά αλλά και να γιγαντώνουν την αγάπη και την υποστήριξη. Οπότε είναι ικανά και για τα δύο. Η χρήση τους είναι αυτή που τα διαφοροποιεί.

χιλίων τυφλών

Πόσο είναι επιλογή το να γίνει κάποιος κακός;

Δεν είναι πάντα επιλογή. Είναι πολύ απλοϊκό να ισχυριστούμε κάτι τέτοιο. Υπάρχουν οι προδιαθέσεις, τα βιώματα, ο κοινωνικός περίγυρος. Το θέμα είναι να ενθαρρύνονται από την κοινωνία οι συμπεριφορές που ωφελούν το κοινό καλό και εξασφαλίζουν ψυχική ηρεμία.

Ποιοι από τους ήρωες του Ποταμιού των χιλίων τυφλών κυκλοφορούν ανάμεσά μας (ως συμπεριφορές);

Δεν θα τους έγραφα και δεν θα τους ζωντάνευα με λέξεις αν δεν θεωρούσα ότι όλοι υπάρχουν εκεί έξω με τη μια μορφή ή την άλλη.

Ενώ το βιβλίο σου έχει τα στοιχεία ενός ιδιότυπου νουάρ, διέκρινα έντονα τα στοιχεία μιας ταξιδιωτικής πραγματείας. Εσύ τι «ετικέτα» θα του έβαζες;

Και τα δύο βιβλία μου νομίζω ότι συναντούν μια δυσκολία στο να κατηγοριοποιηθούν. Θα έλεγα ότι είναι κοινωνικά ψυχογραφήματα με πολύ σασπένς. Όσο για το ταξιδιωτικό κομμάτι, η περιγραφή ενός τόπου και των ανθρώπων του –ακόμα και της φύσης– λειτουργεί κυρίως αλληγορικά. Θα μπορούσε να είναι οποιοδήποτε μέρος σε οποιαδήποτε εποχή. Μα αυτά που περιγράφονται είναι καθολικά.

Πιστεύεις ότι έγραψες μια διδακτική αλληγορία για την τοξικότητα που υπάρχει τριγύρω μας;

Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα τοποθέτηση! Η λέξη «διδακτική» με φοβίζει. Δεν θέλω να παίξω τον ρόλο του δασκάλου. Είμαι ένας παρατηρητής της κοινωνίας που σχολιάζω, ενδεχομένως στηλιτεύω, όμως θέλω ο αναγνώστης να βγάλει και το δικό του συμπέρασμα κι όχι κατ’ ανάγκη να ενστερνιστεί «αμάσητα» αυτό που λέω. Όμως ναι, εξερευνώ την τοξικότητα σε όλες τις εκδοχές της.

Να έρθω όμως και στον άλλο σου ρόλο. Το «Γεράκι» πόσο επηρέασε τον συγγραφέα Δημάκη;

Για να αποκτήσω τις γνώσεις που κατέχω και που διαρκώς εμπλουτίζω, χρειάζεται να παρατηρώ τον κόσμο γύρω μου. Είτε το περιβάλλον είτε τους ανθρώπους και τις συμπεριφορές τους. Αναπόφευκτα αυτό οδήγησε στο να χτίσω μέσα μου μια πολύπλευρη οπτική για τον κόσμο, που πλέον εκφράζω με την πένα.

χιλίων τυφλών

Τι κερδίζει ένας άνθρωπος που μιλάει οκτώ ξένες γλώσσες;

Τον κόσμο ολόκληρο. Μια εσωτερική ματιά σε άλλους πολιτισμούς, μια ανεκτικότητα προς το διαφορετικό, μια κατανόηση του πόσο πολυσχιδής είναι η ζωή.

Ποια συμβουλή θα έδινες σε κάποιον που θέλει να αποκτήσει γενική μόρφωση;

Να αγαπάει τη γνώση, όσο ρομαντικό κι αν αυτό ακούγεται. Να ενημερώνεται από πολλές πηγές, να διασταυρώνει τα δεδομένα, να αξιοποιεί την τεχνολογική πρόοδο που προσφέρει τόση γνώση απλόχερα. Και να διαβάζει πολλή, μα πολλή λογοτεχνία.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για κάποιον στο να μορφωθεί;

Πολλές φορές το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα, που αναπαράγει την παπαγαλία στείρων και ανέμπνευστα δοσμένων γνώσεων. Ευτυχώς πέρασαν οι καιροί που η εκπαίδευση θεωρείτο χαμένος κόπος, όμως η ευκολία των γοργών ρυθμών ζωής και ενίοτε τα social media οδηγούν σε μια αποχαύνωση.

Πώς θέλεις να είσαι σε δέκα χρόνια;

Να εξακολουθώ να προσπαθώ να αντλήσω την ομορφιά από παντού. Να μπορώ να σκέφτομαι ακόμα θετικά χωρίς η ζωή να με απογοητεύσει.

Τι φοβάσαι και τι κάνεις για να ξεπερνάς τους φόβους σου;

Φοβάμαι τους καρχαρίες και τις απώλειες. Προς το παρόν έχω γλιτώσει κι από τα δύο!

Γιάννης Καφάτος

Λίγα λόγια για τoν συγγραφέα:

Ο Πάνος Δημάκης μεγάλωσε στο Άστρος Αρκαδίας και από το 1995 ζει στην Αθήνα, όπου σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δούλεψε για 18 μήνες ως μεταφραστής στην Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα.
Έχει μεταφράσει για τις Εκδόσεις Καζαντζάκη τα έργα του Νίκου Καζαντζάκη Ο καπετάν Μιχάλης και Ο ανήφορος, το δεύτερο μάλιστα σε πρώτη παγκόσμια μετάφραση, καθώς και αφηγήματα από τα αγγλικά και τα ιταλικά.
Επίσης, διατηρεί μεταφραστικό γραφείο, όπου ασχολείται κυρίως με οικονομικά και νομικά κείμενα. Διδάσκει εδώ και χρόνια επαγγελματικά αγγλικά και ισπανικά σε στελέχη πολυεθνικών εταιρειών.
Εμφανίζεται στην επιτυχημένη εκπομπή του Mega The Chase ως «το Γεράκι». Επιπλέον, είναι δημιουργός του podcast Χίλιες και μία λέξεις για την ελληνική γλώσσα.
Εκτός από το Ποτάμι των χιλίων τυφλών έχει γράψει τα εξής βιβλία: το λεξικό Βερβενιώτικο
ιδίωμα, το αγγλικό ετυμολογικό λεξικό Etymolexicon και το μυθιστόρημα Δεκαεπτά κλωστές, το οποίο θα μεταφερθεί στη μικρή οθόνη από την Cosmote TV σε σενάριο Μιρέλλας Παπαοικονόμου και σκηνοθεσία Σωτήρη Τσαφούλια.


mm
About Γιάννης Καφάτος 2244 Articles
Γιάννης Καφάτος, Μπαμπάς, δημοσιογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός, tattoer, T-shirt maker, dj, και ποιος ξέρει τι άλλο (ακόμη). Σπούδασε πολιτικές επιστήμες πήρε όμως πτυχίο από το ΡΟΔΟΝ και άλλα συναυλιακά "ιδρύματα". Ταξιδεύει λιγότερο από όσο θα ήθελε.

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*