Είδαμε στο άρθρο της προηγούμενης εβδομάδας τι ακριβώς είναι το στρες και πόσο σημαντικό είναι να καταφέρουμε να ανακουφιστούμε από αυτό και να κρατήσουμε τόσο όσο μας χρειάζεται για να είμαστε λειτουργικοί και παραγωγικοί.
Ένας από τους παράγοντες που εντείνουν το στρες είναι οι αντιλήψεις που έχουμε είτε για τον εαυτό μας , είτε για τους άλλους και τον κόσμο γενικότερα, οι οποίες είναι υπεργενικευμένα και άκαμπτα συμπεράσματα που όμως τα θεωρούμε απόλυτα αληθή. Αυτές οι αντιλήψεις είναι οι λεγόμενες δυσλειτουργικές πεποιθήσεις. Πεποιθήσεις διότι είναι απόψεις που τις έχουμε ενστερνιστεί με βεβαιότητα και δυσλειτουργικές γιατί δυσχεραίνουν την καθημερινότητά μας. Είναι αγκυλώσεις που μπλοκάρουν την εξέλιξη και την αυτοβελτίωσή μας. Μπορεί να είναι η γονική φωνή που καταγράφηκε στο υπερεγώ, σύμφωνα με το Freud, και γενικεύτηκε. Μπορεί επίσης να είναι μια λανθασμένη ή ακόμη και παράλογη δοξασία που υιοθετήθηκε ως λογική, είτε μια αυτοκαταστροφική σκέψη που ενισχύθηκε από το εκάστοτε περιβάλλον μας. Ο ειδικός θα πρέπει να εντοπίσει αυτή τη δυσλειτουργική πεποίθηση και να βοηθήσει στη συνέχεια το άτομο να την αναγνωρίσει ως τέτοια. Στη συνέχεια επιλέγει την κατάλληλη μεθοδολογία, που ταιριάζει στο άτομο, για να αποδομήσει αυτή την πεποίθηση και να την αντικαταστήσει με μια νέα ενδυναμωτική αντίληψη την οποία θα υιοθετήσει. Αυτή η νέα αντίληψη θα τον εξυπηρετεί στο να είναι λειτουργικό στην καθημερινότητά του και δεν θα του προκαλεί πλέον στρες.
Από τη στιγμή που θα βοηθήσουμε το άτομο να υιοθετήσει τη νέα του ενδυναμωτική πλέον πεποίθηση, το έχουμε στηρίξει στο να υιοθετήσει έναν κανόνα τον οποίο ελέγχει πλήρως. Ένας παράγοντας που προκαλεί ή εντείνει το ήδη υπάρχον στρες είναι όταν δεν έχουμε τον έλεγχο. Ας δούμε ένα πολύ απλό αλλά συγχρόνως επίπονο παράδειγμα. Ας υποθέσουμε ότι το άτομο έχει ως αξία του την αγάπη και έχει υιοθετήσει την πεποίθηση «όταν δίνω αγάπη, παίρνω αγάπη». Είναι δυσλειτουργική αυτή η πεποίθηση; Ναι, είναι διότι έχω τον έλεγχο της αγάπης που θα δώσω, αλλά δεν έχω τον ελέγχω της αγάπης που θα πάρω. Αν λοιπόν πορεύομαι με μια τέτοια αντίληψη το πιθανότερο είναι να απογοητευτώ πολλές φορές στη ζωή μου δυσχεραίνοντας έτσι την καθημερινότητά μου. Θα πρέπει λοιπόν να αποδομήσω αυτή την πεποίθηση και να την αντικαταστήσω με μια νέα ενδυναμωτική: «όταν δίνω αγάπη, νιώθω ήρεμος/η». Σε αυτόν τον νέο μου κανόνα έχω τον πλήρη έλεγχο και αντλώ ικανοποίηση αφού δίνω χωρίς να περιμένω με αποτέλεσμα να νιώθω λίγο ή καθόλου στρες για το συγκεκριμένο θέμα. Συνήθως οι δυσλειτουργικές μας πεποιθήσεις έχουν βαθιές ρίζες και χρειαζόμαστε βοήθεια αρχικά να τις εντοπίσουμε, στη συνέχεια να τις αναγνωρίσουμε, κατόπιν να τις αποδoμήσουμε και τέλος, να τις αντικαταστήσουμε με νέες ενδυναμωτικές.
ΣΤΡΕΣ, ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ, ΥΠΕΡΕΓΩ, ΕΛΕΓΧΟΣ
Ασημίνα Καραμαλέγκου – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας-Life Coach
EMAIL: [email protected]
Leave a Reply