29/03/2024

Συναισθηματική νοημοσύνη

Γράφει η Ασημίνα Καραμαλέγκου Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Life Coach

Συναισθηματική

Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι η ικανότητα του ατόμου να αντιλαμβάνεται σε βάθος τόσο τα δικά του συναισθήματα όσο και τα συναισθήματα του άλλου. Η συναισθηματική νοημοσύνη φανερώνει κυρίως τη δεξιότητα του ατόμου μέσα από αυτό το ουσιαστικό κανάλι επικοινωνίας να κατανοεί τον άλλο, να τον αποκωδικοποιεί και να τον συναισθάνεται.

          Στην περίπτωση που προχωράμε με το συναίσθημα, συμπεριφερόμαστε ανάλογα με το πώς αισθανόμαστε. Η καρδιά μας τότε έχει τον πρώτο λόγο σε σχέση με το μυαλό μας. Υπάρχει περίπτωση μερικές φορές να νιώθουμε μπλοκαρισμένοι κι αδύναμοι να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας, ως άμυνα σε καταστάσεις που νιώθουμε ευάλωτοι. Υπάρχει περίπτωση να προτιμάμε να μπλοκάρουμε τον εαυτό μας από το να εκτεθούμε. Αντίθετα, σε καταστάσεις που μας αποπνέουν εμπιστοσύνη το συναίσθημά μας εκφράζεται αβίαστα και αφιλτράριστα. Aν το επίκεντρο είναι ο άλλος άνθρωπος αφουγκραζόμαστε απόλυτα τη συναισθηματική του κατάσταση και φερόμαστε με απόλυτο σεβασμό κι εναρμόνιση με αυτή. Μπορεί όμως και να δυσκολευόμαστε ν’ αναγνωρίσουμε τα αυτονόητα. Επομένως  αυτή τη διαδικασία αυτοαναγνώρισης της συναισθηματικής νοημοσύνης μας τη χωρίζουμε στην από εμάς προς τους άλλους και στην από εμάς για τον εαυτό μας.

          Στη διαδικασία αυτοαναγνώρισης από εμάς προς τους άλλους τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα. Αν είμαστε ενοχικοί έχει πολύ μεγάλη σημασία για εμάς η συναισθηματική κατάσταση του σημαντικού άλλου και όχι μόνο. Από τη στιγμή που έχουμε κάποιον απέναντί μας αντιλαμβανόμαστε αμέσως το συναίσθημά του παρατηρώντας προσεκτικά τις κινήσεις που κάνει με τα χέρια του, τη στάση των ώμων του, τις εκφράσεις του προσώπου του, το βλέμμα του και τον τρόπο που απαντάει στη φαινομενικά πολύ απλή ερώτησή μας: «πώς είσαι;». Η αντίληψη είναι όμως, μόνο η αρχή. Όταν πρόκειται για άλλον, η αιτιολόγηση βάσει συναισθημάτων πρέπει να περάσει από την κατανόηση του συναισθήματος. Θα πρέπει να κατανοήσουμε το λόγο για τον οποίο το άτομο εκφράζει το συγκεκριμένο συναίσθημα. Θα πρέπει να δείχνουμε απόλυτο ενδιαφέρον και να κάνουμε συγκεκριμένες ερωτήσεις για να καταλάβουμε την αιτία. Εδώ θα επιστήσουμε την προσοχή μας στα πρόσωπα που συναναστρεφόμαστε στην καθημερινότητά μας όπου η αλληλεπίδραση που έχουμε δεν είναι επαγγελματική. Πρέπει λοιπόν, να κινητοποιήσουμε την  ενσυναίσθησή μας και να επικοινωνήσουμε ουσιαστικά κι όχι επιδερμικά. Ρωτάμε κοιτώντας στα μάτια και προσπαθούμε να γίνει αντιληπτό ότι έχουμε καταλάβει ακριβώς τη συναισθηματική κατάσταση του άλλου. Δε μένει παρά να το αποδεχτεί ο άλλος – αν δεν το έχει ήδη συνειδητοποιήσει- να το παραδεχτεί πρώτα στον εαυτό του και αν θέλει στη συνέχεια να το συζητήσει, πράγμα που φυσικά είναι στην απόλυτη επιλογή του. Στην καθημερινότητα δεν έχει τόση αξία η επεξήγηση. Και μόνο που του έχουμε δώσει τη δέουσα προσοχή μας , και μόνο που θα του δείξουμε ενδιαφέρον για τη συναισθηματική του κατάσταση έχει γίνει η μισή δουλειά. Το άτομο νιώθει ανακουφισμένο και σαφώς αποφορτισμένο άσχετα αν θα μοιραστεί μαζί μας το αίτιο. Και μόνο που έγινε αντιληπτό το αποτέλεσμα (το συναίσθημα κι η έκφρασή του) είναι μια μορφή επικοινωνίας. Όλη αυτή η διεργασία είναι απόλυτα δεμένη κι εναρμονισμένη με αλτρουιστική διάθεση και συμπόνοια για τον άλλο άνθρωπο σημαντικό και μη. 

          Στη συνέχεια θα αναλύσω τη διαδικασία αυτοαναγνώρισης  όταν πρόκειται για τα δικά μας συναισθήματα. Για να κατανοήσουμε απόλυτα αυτή  τη διεργασία θα πρέπει να γίνει διαχωρισμός της διάθεσης από το συναίσθημα. Η διαφορά μεταξύ τους είναι ξεκάθαρη. Θα πρέπει να εντοπίσουμε ένα συγκεκριμένο ερέθισμα και να παρατηρήσουμε αλλά και ν’ αναγνωρίσουμε το συγκεκριμένο συναίσθημα που μας προκάλεσε την  ώρα που το βιώσαμε και στη συνέχεια να το αξιολογήσουμε. Με τη διεργασία αυτή διαπιστώνουμε ότι έχουμε αυτοεπίγνωση. Εκεί που ίσως να χωλαίνουμε κάπως είναι στην αυτορρύθμιση όταν βιώνουμε έντονο στρες και ιδιαίτερα στον αυτοέλεγχο. Μπορεί να το βιώνουμε και σωματικά με ταχυκαρδία και καμμιά φορά δύσπνοια. Τεχνικές αυτοχαλάρωσης έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικές ειδικά στον έλεγχο τυχαίας παρόρμησης. Επιπρόσθετα όταν είμαστε ευσυνείδητοι θα αντιληφθούμε άμεσα την ευθύνη που φέρουμε. Αυτό που είναι μείζονος σημασίας είναι αν  και κατά πόσο κινητοποιούμαστε. Γιατί είναι τόσο κομβικό αυτό; Γιατί μπορεί να μπλοκάρουμε από το συναίσθημά μας με αποτέλεσμα να μπλοκάρουμε και την υλοποίηση συγκεκριμένου στόχου μας. Ειδικότερα όταν εμπλεκόμαστε συναισθηματικά όπως συμβαίνει με τα μέλη της οικογένειάς μας, όπου εκεί δεν είναι προφανής πολλές φορές ο λόγος για τον οποίο αντιδρούν όπως αντιδρούν. Αν στην εφαρμογή του τροχού των συναισθημάτων συνδυαστεί η αγάπη με την αναγνώριση προκύπτει η αποδοχή κι ιδιαίτερα η αυτοαποδοχή. Αυτό έχει ως επακόλουθο την ψυχική ηρεμία και τη συγκέντρωση στο στόχο.

          Αν το άτομο είναι συναισθηματικά ευφυές θ’ αντιληφθεί ότι το συναίσθημά του θα επηρεάσει τη συμπεριφορά του και κατ’ επέκταση τις διαπροσωπικές του σχέσεις και δεν θα το αφήσει να το κυριεύσει. Θα το εκλογικεύσει και θα το εκτονώσει με αυτόν τον τρόπο γυρνώντας το στον εαυτό του  κι όχι στους άλλους. Είναι βασικό να διατηρεί κάποιος καλές κοινωνικές σχέσεις με τον περίγυρό του επαγγελματικό και μη. Στα πλαίσια της ευγενικής έκφρασης ακόμη κι ένα δυσάρεστο συναίσθημα μπορεί να γίνει απόλυτα αποδεκτό λόγω ειλικρίνειας. Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι αρετή η οποία καλλιεργείται, διδάσκεται κι αποκτάται όταν είμαστε συγκεντρωμένοι στην ψυχή μας. Αν αυτή όλη η διεργασία λάβει χώρα με εμάς συγκεντρωμένους κι επικεντρωμένους απόλυτα στην  ψυχή του άλλου, όλη η ζωή μας θα γίνει πιο φωτισμένη και πιο ουσιώδης. Αυτό ακριβώς ας κρατήσουμε ως κέρδος από μία τέτοια ενδοσκόπηση με απώτερο στόχο να χτίσουμε σχέσεις με εμπιστοσύνη και σεβασμό.

Ασημίνα Καραμαλέγκου Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Life Coach


mm
About Ασημίνα Καραμαλέγκου 110 Articles
Ασημίνα Καραμαλέγκου, 22 χρόνια μάνα του Αλέξανδρου και 18 χρόνια μάνα της Θεανώς, σπούδασα ψυχολογία με μεταπτυχιακό στις ψυχαναλυτικές μελέτες στο Kent της Αγγλίας και συνέχισα με το ταξίδι στην αυτογνωσία ολοκληρώνοντας τα προγράμματα Life Coaching και Certificate in Coaching στο Καποδιστριακό. Μότο μου «όπου βάζεις ψυχή κι αυθεντικότητα, πετυχαίνεις». Εργάζομαι με την ίδια ψυχή και στο μαγαζί μας και ως σύμβουλος ψυχικής υγείας – life coach.
Contact: Facebook

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*