Ο καθένας μας ανάλογα με τα βιώματά του στην παιδική του ηλικία ακολουθεί ένα μοτίβο συμπεριφοράς στην ενήλική του ζωή. Αυτό σημαίνει ότι από τη στιγμή που γίνεται γoνέας μπαίνει μέσα στο ρόλο με τη συναισθηματική κατάσταση που του επιτρέπει ο τρόπος που γαλουχήθηκε κι ο ίδιος. Πολλές οι συνιστώσες που τελικά καταλήγουν στον τύπο γονέα που είμαστε.
Οι ειδικοί έχουν αποφανθεί ότι υπάρχουν πέντε τύποι γονέα: ο επιτρεπτικός, ο αυταρχικός, ο υποστηρικτικός, ο αδιάφορος, ο επιεικής. Τι διαφέρει τόσο ουσιαστικά σε αυτούς όλους τους τύπους που έχει το ουσιαστικό αντίκτυπο στην ανατροφή του παιδιού; ΤΑ ΟΡΙΑ που τους βάζουμε. Κάθε τύπος γονέα βάζει διαφορετικά όρια ή δε βάζει καθόλου όρια.
Το μικρό παιδί αντιλαμβάνεται τον εαυτό του μέσα από τα συναισθήματα του γονέα προς εκείνο. Δεν ξέρει να αγαπάει τον εαυτό του. Δε γνωρίζει ότι έχει αυτήν την επιλογή. Μαθαίνει να τον αγαπάει με τον τρόπο που το αγαπάμε. Η ευθύνη του γονέα έγκειται στον αν το μικρό παιδί μάθει αρχικά να αγαπάει τον εαυτό του και στη συνέχεια τους άλλους γύρω του, σημαντικούς και μη. Η ΑΥΤΟΑΓΑΠΗ λοιπόν είναι επακόλουθο της γονικής αγάπης που πήραμε ή που δεν πήραμε. Αυτή είναι και η κινητήριος δύναμη όλων που τελικά μας επιτρέπει να ζήσουμε μια ευτυχισμένη ζωή ή αντίστοιχα τροχοπέδη που οδηγεί στη δυστυχία μας. Για να βάλουμε όρια στο παιδί μας πρέπει να έχουμε κι εμείς όρια ως γονείς. Στους πέντε τύπους γονέα που προανέφερα συμβαίνουν τα εξής: ο αυταρχικός είναι υπέρ του δέοντος παρεμβατικός. Ενώ ο ίδιος δεν έχει όρια στον υπερβολικό έλεγχο που ασκεί θέτει μη ρεαλιστικά και αυστηρά όρια στο παιδί. Ο επιτρεπτικός ασκεί ελάχιστο έλεγχο και μη λέγοντας εύκολα ‘’όχι’’ στο παιδί του διδάσκει άθελά του ασυδοσία. Ο αδιάφορος θεωρεί ότι τα όρια δεν τον αφορούν αλλά μαζί με αυτά δεν τον αφορούν ούτε τα συναισθήματα του παιδιού. Η ελάχιστη αλληλεπίδραση που έχει με το παιδί του οδηγεί πιθανώς σε έναν παραβατικό ενήλικα. Ο υποστηρικτικός συνήθως θέτει όρια για τα οποία επιχειρηματολογεί οπότε και πείθει το παιδί να τα ακολουθήσει. Τέλος, ο επιεικής όντας αρκετά αποστασιοποιημένος υποβαθμίζει το εκάστοτε θέμα του παιδιού, βάζει ελάχιστα όρια και το παιδί το εκλαμβάνει ως απόρριψη και ανταποδίδει την απορριπτική συμπεριφορά.
Ο υποστηρικτικός γονέας μαθαίνει στο παιδί την ΑΥΤΟΕΚΤΊΜΗΣΗ. Μέσα από την έμπρακτη αγάπη με τα λογικά ΟΡΙΑ που θα θέσει βοηθάει το παιδί να νιώσει ασφαλές. Το σέβεται, το στηρίζει και το υποστηρίζει στις επιλογές του, δεν ξέρει καλύτερα τα πράγματα ως μεγάλος και δεν προσπαθεί να περάσει τις εμπειρίες του στο παιδί ως δικές του. Αν ο έφηβος βάλει σκουλαρίκι στη μύτη σα χαλκά και μας θυμίζει αγελάδα, προσπαθήστε να το δείτε με την οπτική ότι ίσως και να του πηγαίνει. Εννοείται ότι δε δεχόμαστε τυφλά την κάθε επιλογή του παιδιού μας. Μπορούμε να διαφωνήσουμε με επιχειρήματα αλλά όχι να επιβληθούμε. Θέλει το παιδί μας να μετακομίσει, το βοηθάμε με ασφάλεια να βρει το χώρο του και να τον διακοσμήσει. Ποτέ η κόντρα δεν τελεσφόρησε. Το να ακούμε και να αντιλαμβανόμαστε ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΕΙ!
Το άτομο όπως μας λέει ο Freud ακούει τη γονική φωνή μέσω του υπερεγώ. Είναι ο γονέας μέσα μας. Ας ακούμε λόγια αγάπης, λόγια υποστηρικτικά και όχι ενοχλητικές νουθεσίες. Αν αυτός ο γονέας είναι κριτικός , το άτομο θα ακούει μόνο προσβολές και θα εισπράττει απαξίωση. Μοιραία αυτά θα δώσει και στα δικά του παιδιά. Αν αυτός ο γονέας είναι στοργικός και επαινετικός, το άτομο μαθαίνει να αγαπάει τον εαυτό του και τους άλλους. Γίνεται ένας ενήλικας στοργικός και υποστηρικτικός με ένα βλέμμα που τιμά και στηρίζει.
Με το coaching εντοπίζουμε τα κενά στην αναγνώριση που είχαμε ως παιδιά και με τα κατάλληλα εργαλεία επουλώνουμε τις πληγές των απορριπτικών γονιών. Με αυτό τον τρόπο σπάμε το μοτίβο της απαξιωτικής συμπεριφοράς και διδάσκουμε το άτομο πώς μπορεί να γίνει το ίδιο υποστηρικτικός και στοργικός γονέας. Βοηθάμε το άτομο να γίνει ο ίδιος ο γονιός του εαυτού του και να ελευθερώσει τα καταπιεσμένα του συναισθήματα ώστε το πληγωμένο θυμωμένο παιδί να βρει την αγάπη και την υποστήριξη που δεν εισέπραξε από τους δικούς του γονείς. Να το πάρουμε από το χέρι και να του δώσουμε όλη την αγάπη που στερήθηκε.
Αφορμή γι’ αυτό το άρθρο μου στάθηκε η περίπτωση του επιδειξία της Νέας Σμύρνης και η αντίδραση των γονιών του ότι το παιδί ήταν τέλειο. Δεν υπάρχουν ούτε τέλεια παιδιά ούτε τέλειοι γονείς. Ο καθείς με τις ευθύνες του…
Ασημίνα Καραμαλέγκου – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Life Coach
Leave a Reply