Κάθε χρόνο, οι πανελλαδικές εξετάσεις αποτελούν μια ιδιαίτερα στρεσογόνο διαδικασία για μαθητές και γονείς, καθώς από αυτήν εξαρτάται η είσοδος στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και η αποκατάσταση του ατόμου. Ο έφηβος καλείται να ανταποκριθεί σε ένα σύστημα που απορρίπτει όσους δεν μπορεί να απορροφήσει, δημιουργώντας συγκρουσιακές καταστάσεις.
Οι πανελλαδικές εξετάσεις εδώ και χρόνια είναι μια καλά στημένη βιομηχανία στην οποία η γνώση εξαργυρώνεται σε ατελείωτες ώρες φροντιστηριακών μαθημάτων, με απώτερο στόχο την είσοδο σε κάποιο από τα ‘’υψηλής ζήτησης’’ πανεπιστημιακό ίδρυμα και την καταξίωση που υποτίθεται ότι φέρνει αυτή.
Ας δούμε την άλλη όψη του νομίσματος: οι πανελλαδικές αποτελούν μια ψυχοφθόρο διαδικασία, τη στιγμή που τα ίδια τα άτομα περνούν τη φάση της εφηβείας, προσπαθώντας να διαχειριστούν τον εαυτό τους ενώ τον βλέπουν να αλλάζει ραγδαία, βιοσωματικά, γνωστικά και ψυχοσυναισθηματικά. Ενώ λοιπόν τα παιδιά προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν τη ζωή , τους στόχους , τις προσδοκίες και το αξιακό τους σύστημα, υποβάλλονται στη διαδικασία αυτή, ταυτόχρονα όμως επωμίζονται το άγχος και τις απαιτήσεις του οικογενειακού και κοινωνικού περιγύρου, ο οποίος λειτουργεί επικριτικά σε καθετί που αποκλίνει από το δικό του επιθυμητό αποτέλεσμα.
Καταλήγουν έτσι να κατακυριεύονται από έντονο άγχος, το οποίο συχνά εκδηλώνεται τόσο στη συμπεριφορά τους, όσο και με σωματοποιημένα συμπτώματα (πονοκέφαλο, άλγη, ταχυκαρδίες, διατροφικές διαταραχές, κλπ)
Άμεσοι αποδέκτες, οι γονείς, οι οποίοι συχνά έχουν ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης , καθώς βιώνουν όλο αυτό σαν δική τους δοκιμασία και κάθε τι λιγότερο σημαίνει και τη δική τους αποτυχία, καθώς τείνουν να προβάλλουν στα παιδιά τα δικά τους θέλω. Ακούγεται σκληρό, ιδίως για τους Έλληνες γονείς, οι οποίοι έχουν μια ισχυρή συναισθηματική εξάρτηση από αυτά, γεγονός που χαρακτηρίζει όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους.
Φωτο Eurokinisi
Στην πραγματικότητα όμως, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι το παιδί δεν είναι «ανταλλακτικό» ή μια δεύτερη ευκαιρία να εκπληρώσουν τη «ζωή που δεν έζησαν», αλλά αυτόνομη οντότητα, με προσωπικότητα, χαρακτήρα και ενδιαφέροντα που πιθανώς να μην ταυτίζονται με τα δικά τους.
Είναι παιδί! Σε μεταβατική ηλικία, που δίνει μια άνιση μάχη, σε ένα σύστημα φτιαγμένο απλώς για να απορρίψει όσους δεν μπορεί να απορροφήσει, όχι γιατί οι τελευταίοι δεν αξίζουν ή είναι ανεπαρκείς, αλλά απλώς γιατί δεν έχει χώρο.
Επομένως, καμία καταξίωση δεν μπορεί να προέλθει από αυτό, τη στιγμή που είναι προορισμένο να διαχωρίσει άτομα με βάση την πνευματική και ψυχολογική τους κατάσταση, την οποία υπονομεύει το ίδιο μέσω αυτής της στρεσογόνου διαδικασίας.
Το αποτέλεσμα των πανελλαδικών εξετάσεων, συνεπώς, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να καθορίζει τη ζωή ενός εφήβου. Χρειάζεται ενθάρρυνση, συναισθηματική στήριξη, ειλικρίνεια και αναγνώριση των αναγκών του ατόμου, με διάλογο και διακριτικότητα. Ισορροπημένο πρόγραμμα και αποφυγή τιμωριών και εντάσεων, θα δράσουν περισσότερο βοηθητικά, ώστε να βελτιωθούν οι επιδόσεις. Ακόμη περισσότερο όμως θα βοηθήσει η κατανόηση και ο σεβασμός στην προσωπικότητα και τις προσδοκίες του.
Κάνουμε παιδιά για να γίνουν ευτυχισμένα, όχι για να ικανοποιήσουμε τις δικές μας επιθυμίες ή να γιατρέψουμε δικά μας τραύματα μέσω αυτών. Και είναι σίγουρο ότι ένα ευτυχισμένο παιδί που ακολούθησε το όνειρό του, είναι προτιμότερο από μερικούς ακαδημαικούς τίτλους που αποκτήθηκαν για τα μάτια του κόσμου.
Βασιλική Πανουργιά
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
-Χατζής Φ., «Άγχος πανελληνίων εξετάσεων: συμβουλές προς τους γονείς» (http://www.artoftherapy.gr/articles/children-teenager/9-anxiety-national-exams-advice-for-parents )
-Γκολέμη Θ., Κυθραιώτη Σ., Παναγιώτου Α., «Το άγχος των μαθητών για το νέο τύπο Λυκείου και τεχνικές διαχείρισής του.» (πτυχιακή εργασία, ΤΕΙ Κρήτης)
-Καραλή Αιμ., «Το εκπαιδευτικό σύστημα της νέας βαρβαρότητας»
-Brown D., Pryzwansky W.B., Schulte, A.C., «Ψυχολογική Διαλεκτική Συμβουλευτική-Εισαγωγή στην Θεωρία και στην Πράξη» , εκδ. Τυπωθήτω (επιστημονική επιμέλεια: Χρ.Γ. Χατζηχρήστου, μετάφραση: Αικ. Λαμπροπούλου)
Leave a Reply